Ήταν η 26η Μαρτίου του μακρινού πλέον 2000, όταν ο τότε πρωθυπουργός και προσωρινός πρόεδρος, μετά την παραίτηση του Μπόρις Γιέλτσιν, Βλάντιμιρ Πούτιν, έγινε και επίσημα πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Από τότε πέρασαν 24 ολόκληρα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων και με μοναδική εξαίρεση την περίοδο 2008-2012 όπου την προεδρία ανέλαβε για λόγους καθαρά και μόνο συμβολικούς, καθώς το τότε Σύνταγμα δεν επέτρεπε τρίτη συνεχόμενη προεδρική θητεία, ο στενός συνεργάτης του Πούτιν, Νμίτρι Μεντβέντεφ, το πρώην μέλος των μυστικών υπηρεσιών της Σοβιετικής Ένωσης βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας.
Η, όπως όλα δείχνουν, σίγουρη νίκη του Πούτιν στις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν από την Παρασκευή έως την Κυριακή, θα ανανεώσει τη θητεία του για άλλα έξι χρόνια, οδηγώντας τον στη συμπλήρωση τριών ολόκληρων δεκαετιών στην ηγεσία. Γιατί όμως η νίκη του θεωρείται σίγουρη και πως καταφέρνει να παραμένει όλα αυτά τα χρόνια στην εξουσία;
Πρώτα απ’ όλα, όποιο στέλεχος της αντιπολίτευσης θα μπορούσε να θέσει υπό αμφισβήτηση την ηγεμονία του είτε βρίσκεται στη φυλακή είτε έχει εξοριστεί στο εξωτερικό. Είναι νωπές άλλωστε οι μνήμες από τον, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, θάνατο του Αλεξέι Ναβάλνι, της σημαντικότερης μορφής της αντιπολίτευσης, εντός της ρωσικής φυλακής στην οποία ήταν έγκλειστος, στις 16 του περασμένου Φεβρουαρίου. Επιπλέον, η λειτουργία των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, που θα μπορούσαν να επικρίνουν τις πολιτικές του έχει από καιρό απαγορευθεί, με το Κρεμλίνο να διατηρεί τον πλήρη έλεγχο του πολιτικού συστήματος και της εκλογικής διαδικασίας σε μία χώρα 146 εκατομμυρίων κατοίκων.
Παρόλα αυτά, οι ρωσικές προεδρικές εκλογές που θα ολοκληρωθούν την προσεχής Κυριακή, 17 Μαρτίου, έχουν το δικό τους ενδιαφέρον, κυρίως σε σχέση με την αντίδραση ή μη του ρωσικού λαού στην συνεχιζόμενη εδώ και δύο χρόνια εισβολή της χώρας στην Ουκρανία.
Ποιος μπορεί να ψηφίσει στις ρωσικές εκλογές
Κάθε Ρώσος πολίτης άνω των 18 ετών που δεν βρίσκεται στη φυλακή έχοντας καταδικαστεί ποινικά μπορεί να ψηφίσει. Η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή αναφέρει συγκεκριμένα ότι υπάρχουν 112,3 εκατομμύρια πολίτες με δικαίωμα ψήφου εντός της Ρωσίας και των κατεχόμενων περιοχών της Ουκρανίας, και άλλα 1,9 εκατομμύρια ψηφοφόροι, οι οποίοι ζουν στο εξωτερικό.
Υπενθυμίζεται ότι η συμμετοχή στις προεδρικές εκλογές της Ρωσίας το 2018 ήταν 67,5%, αν και παρατηρητές αλλά και μεμονωμένοι ψηφοφόροι ανέφεραν εκτεταμένες παραβιάσεις, συμπεριλαμβανομένου του γεμίσματος των καλπών με ψηφοδέλτια αλλά και του εξαναγκασμού πολιτών να προσέλθουν στην ψηφοφορία. Η συμμετοχή στις βουλευτικές εκλογές του 2021 ήταν 51,7%.
Πως θα εξελιχθεί η ψηφοφορία
Η ψηφοφορία σε ολόκληρη τη χώρα θα αρχίσει την Παρασκευή και θα ολοκληρωθεί μέχρι την Κυριακή. Είναι η πρώτη φορά μάλιστα σε ρωσικές προεδρικές εκλογές που οι κάλπες θα είναι ανοιχτές για τρεις ημέρες αντί για μία, όπως συνηθίζεται.
Η Ρωσία χρησιμοποίησε για πρώτη φορά πολυήμερη ψηφοφορία στο δημοψήφισμα του 2020 για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που ενορχηστρώθηκε από τον Πούτιν, για να του επιτρέψει να είναι υποψήφιος για δύο ακόμη θητείες.
Είναι επίσης οι πρώτες προεδρικές εκλογές στις οποίες θα χρησιμοποιηθεί διαδικτυακή ψηφοφορία — η επιλογή της διαδικτυακής ψηφοφορίας θα είναι διαθέσιμη σε 27 ρωσικές περιοχές αλλά και την Κριμαία, την οποία η Μόσχα κατέλαβε από την Ουκρανία πριν από 10 χρόνια.
Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί επίσης στο Ντόνετσκ, το Λουχάνσκ, τη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα – τις τέσσερις περιοχές που προσαρτήθηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, παρόλο που οι ρωσικές δυνάμεις δεν τις ελέγχουν πλήρως. Το Κίεβο και οι δυτικής χώρες κατήγγειλαν τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας σε αυτές τις περιοχές.
Οι υποψήφιοι
Ο Πούτιν, ο οποίος πλέον είναι 71 ετών, περιλαμβάνεται στη λίστα ως ανεξάρτητος υποψήφιος και επιδιώκει μια πέμπτη θητεία, η οποία θα τον κρατήσει στην εξουσία για άλλα έξι χρόνια. Στη συνέχεια, θα έχει δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα για άλλη μια θητεία, καθώς οι συνταγματικές αλλαγές που έκανε το 2020 του το επιτρέπουν. Υπενθυμίζεται ότι έχοντας εκλεγεί για πρώτη φορά το 2000, είναι πλέον ο μακροβιότερος ηγέτης του Κρεμλίνου μετά τον Ιωσήφ Στάλιν.
Οι αντίπαλοι του στις κάλπες είναι κυρίως μέλη φιλικών προς τον ίδιο κομμάτων τα οποία εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο: Ο Νικολάι Χαριτόνοφ του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο Λεονίντ Σλούτσκι του εθνικιστικού Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος και ο Βλάντισλαβ Νταβάνκοφ του Νέου Λαϊκού Κόμματος. Ο Χαριτόνοφ έχει ξανά αντιμετωπίσει τον Πούτιν σε εκλογές, ερχόμενος με διαφορά δεύτερος το 2004.
Οι υποψήφιοι αυτοί υποστηρίζουν σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές του Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης της εισβολής στην Ουκρανία. Προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις έχουν δείξει ότι τέτοιοι υποψήφιοι είναι απίθανο να συγκεντρώσουν αρκετές ψήφους για να κοντράρουν τον Πούτιν. Το 2018 για παράδειγμα, ο υποψήφιος του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο οποίος κατέλαβε τη δεύτερη θέση έλαβε 11,8%, έναντι 76,7% του Πούτιν.
Η περίπτωση Nadezhdin και ο αποκλεισμός του από τις κάλπες
Από την άλλη πλευρά, υπήρξε η περίπτωση του Boris Nadezhdin, ενός φιλελεύθερου πολιτικού, ο οποίος με κύριο θέμα της εκστρατείας του τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, είχε καταφέρει να συγκεντρώσει ασυνήθιστα ευρεία λαϊκή υποστήριξη, ενώ παράλληλα συγκέντρωνε υπογραφές για να συμμετάσχει στην εκλογική αναμέτρηση. Το καθεστώς όμως του απαγόρευσε να είναι υποψήφιος, καθώς κυβερνητικοί αξιωματούχοι έκριναν πως πολλές από τις υπογραφές ήταν άκυρες.
Τέλος, στις εκλογές δεν συμμετέχει κανένα στέλεχος της αντιπολίτευσης που θα μπορούσε να αποτελέσει πρόκληση για τον Πούτιν. Με τα περισσότερα μάλιστα να έχουν φυλακιστεί ή να έχουν εγκαταλείψει τη χώρα ελάχιστοι είναι αυτοί που θα διακινδυνεύσουν να έχουν την τύχη του Ναβάλνι.
