Το Σαββατοκύριακο η Θεσσαλονίκη έκανε «δημόσια επίδειξη» της μαύρης κι ολοσκότεινης πλευράς της. Μιας πλευράς που όλο κρύβεται και όλο βγαίνει στην επιφάνεια.
Η ομοφοβική επίθεση του Σαββάτου από τις ορδές μαυροφορεμένων, κυρίως ανήλικων, σε δύο queer άτομα, 21 ετών, που βάδιζαν στην πλατεία Αριστοτέλους με τους παριστάμενους να παρακολουθούν απαθείς, συγκλόνισε την πόλη και την υπόλοιπη Ελλάδα.
Την επόμενη ημέρα προπηλακίστηκε ο Στέφανος Κασσελάκης και τραυματίστηκε ένας από τους αστυνομικούς που τον συνόδευαν στον κινηματογράφο Ολύμπιον, από μαινόμενους «ροπαλοφόρους» και «κρανοφόρους». Η αστυνομία συνέλαβε 21 άτομα, εκ των οποίων οι 10 ήταν ανήλικοι, ο μικρότερος 15 ετών, και οι 12 αλλοδαποί.
Πού εκκολάπτεται η βία και το μίσος
Ανησυχητικά και επικίνδυνα φαινόμενα σε μια πόλη που δεν αποκόπηκε ποτέ από το βίαιο παρελθόν της. Το μίσος και η βία σε παλαιότερες εποχές πήγαζε από το σκοτεινό παρακράτος, είχε πολιτική υφή. Σήμερα εκκολάπτεται σε παραεκκλησιαστικές οργανώσεις, σε ακροδεξιούς οπαδικούς «λόχους», σε αναρχικές ομάδες, σε οπαδούς θεωριών συνομωσίας, το αντιεμβολιαστικό κίνημα ήταν πολύ μαχητικό στην έξαρση του κορονοϊού και η πόλη πλήρωσε ακριβό τίμημα.
Όλα αυτά μπερδεύονται κάτω από την αστραφτερή βιτρίνα της πόλης, και ίσως το «εργαστήριο» που παράγει το κοινωνικό μίσος να εντοπίζεται στα σχολεία, κυρίως στα ΕΠΑΛ, εκεί που σημειώνονται διαρκώς συγκρούσεις αλλά που μέχρι πρότινος δεν διαχέονταν στην υπόλοιπη πόλη. Πρώτη φορά είδε η Θεσσαλονίκη φαινόμενα τέτοιας έκτασης στα πιο κεντρικά σημεία της.
Το θέμα είναι πολύ σύνθετο και δεν εξαντλείται σε εύκολες αναλύσεις. Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης ανακοίνωσε τη λειτουργία Παρατηρητηρίου Νεανικής και Οπαδικής Βίας, αλλά και ενημερωτικές παρεμβάσεις σε σχολεία. «Τα φαινόμενα αυτά δεν πρόκειται να μας πτοήσουν», δήλωσε, αν και ο προβληματισμός είναι διάχυτος σε πολλούς παράγοντες της πόλης. Και αυτό γιατί οι διαφορετικές ομάδες δεν δρουν ανεξάρτητα, επηρεάζονται η μια από την άλλη, αλληλοεπιδρούν όταν πρόκειται για ένταση και μίσος. Η κοινωνία κρύβει έντονη πόλωση στο εσωτερικό της, η οποία ξεσπάει κάθε τόσο με διάφορες αφορμές.
Μια πόλη πολιτικά ακέφαλη
Πολιτικά η Θεσσαλονίκη έχει μείνει ακέφαλη. Η απόσυρση του πρώην Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή από την πολιτική ζωή δημιούργησε ένα κενό στον δεξιό χώρο. Ομοίως η υποχώρηση του ΠαΣοΚ από το 2010 και έπειτα άφησε ακάλυπτο τον χώρο της κεντροαριστεράς.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας κόμματα εμφανίζονται να ανεβάζουν δημοσκοπικά τα ποσοστά τους, με τη Θεσσαλονίκη να αποτελεί πλέον το προπύργιο τόσο της Ελληνικής Λύσης του Κυριάκου Βελόπουλου όσο και της Νίκης. Οι αιρετοί δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη χαμένη δύναμη των κάποτε ισχυρών κομματικών μηχανισμών.
Τι θα γίνει αν;
Μέσα σε όλα αυτά δημιουργείται η απορία τι θα γίνει αν εμφανιστεί ένα κόμμα με κουλτούρα βίας; Αν μπορέσει να στρατολογήσει και να οργανώσει όλες αυτές τις διάσπαρτες μικρές ομάδες; Ότι δεν υπάρχει σήμερα δεν σημαίνει τίποτα για το αύριο. Μια νότα αισιοδοξίας ήταν η στάση του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεου, ο οποίος ήταν από τους πρώτους που καταδίκασαν τα επεισόδια. Αξιοσημείωτη αλλαγή από την περίοδο του προκατόχου του Άνθιμου. Γιατί σίγουρα το συντηρητικό κομμάτι της πόλης έχει ερεθιστεί από την ψήφιση του νόμου για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Το ομολογούν βουλευτές που έχουν δεχτεί επικρίσεις, το συζητούν στα δεξιά καφενεία. Η σημερινή ΝΔ δεν είναι το κόμμα που ήξεραν, είναι κάτι που μοιάζει περισσότερο στο παλαιό ΠαΣοΚ, σε κάτι με το οποίο δεν μπορούν να ταυτιστούν.
Το μήνυμα του Μητσοτάκη
Το κλίμα αυτό το γνωρίζει και ο Κ. Μητσοτάκης. Στην ομιλία του στο προσυνέδριο της ΝΔ στη Θεσσαλονίκη, έκανε ειδική αναφορά στα επεισόδια συνδέοντας τα «με τα άκρα που σηκώνουν κεφάλι σε όλη την Ευρώπη. «Δεν είναι η εικόνα της Θεσσαλονίκης μας εκείνη που φάνηκε στην πλατεία Αριστοτέλους.
Η πόλη αυτή υπήρξε πάντα ιστορικό σταυροδρόμι πολιτισμών και ιδεών, ένα φιλόξενο σημείο συνάντησης διαφορετικών απόψεων και ανθρώπων. Με τη μισαλλοδοξία να μην έχει θέση στο κέντρο και τις συνοικίες της. Ασφαλώς, η Πολιτεία κινητοποιήθηκε αμέσως. Το ίδιο και η Δικαιοσύνη», είπε ο πρωθυπουργός.
Τόνισε, στη συνέχεια, απευθυνόμενος ακριβώς σε αυτό το δυσαρεστημένο δεξιό ακροατήριο ότι «όσοι κατηγορηθούν για τα απαράδεκτα επεισόδια θα δικαστούν με βάση τον αυστηρότερο αντιρατσιστικό νόμο. «Η κοινωνία είναι αυτή που πρώτη οφείλει να απαντήσει στο μίσος. Αλίμονο αν στις μέρες μας δεν μπορεί κάποιος να είναι οπαδός μιας ομάδας. Να σκέφτεται διαφορετικά. Ή και να είναι διαφορετικός», πρόσθεσε.
Η προσπάθεια του κ. Μητσοτάκη να πατάει ταυτόχρονα και στη δεξιά και στην κεντροαριστερή βάρκα μπορεί να μην τον κρατήσει στην επιφάνεια στον Θερμαϊκό. Τουλάχιστον όχι όσο στη Θεσσαλονίκη εξακολουθεί να «βράζει» το καζάνι που παράγει κουλτούρα και μηχανισμούς βίας.
