Παρά την αλληλουχία των διεθνών κρίσεων και δυσκολιών της πρόσφατης περιόδου, ο ελληνικός τουρισμός εμφανίζει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας και στην πρόοδο της ελληνικής κοινωνίας.
Τα αποτελέσματα για το 2023, χρονιάς αναφοράς για τον ελληνικό τουρισμό, κατά την οποία σημειώθηκαν ιστορικά ρεκόρ ως προς τις αφίξεις και τις ταξιδιωτικές εισπράξεις, επιβεβαιώνουν τη θέση που κατέχει η χώρα μας ως ένας από τους κορυφαίους ταξιδιωτικούς προορισμούς παγκοσμίως.
Tο 2024, προβλέπεται ότι θα είναι ακόμα μια εξαιρετική χρόνια για τον ελληνικό τουρισμό. Τα μηνύματα που λαμβάνουμε, και παρά τις δυσκολίες που εξακολουθούν να υπάρχουν σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.
Δεδομένου όμως και του ευμετάβλητου και σύνθετου διεθνούς περιβάλλοντος, καθίσταται σαφές όμως ότι η επιτυχία γεννά νέες προκλήσεις, που απαιτούν την υιοθέτηση μιας νέας προοπτικής. Οφείλουμε να κοιτάζουμε πέρα από τις επιδόσεις μιας καλής τουριστικής χρονιάς, να προσαρμοζόμαστε στις νέες ανάγκες και προκλήσεις, και να μεριμνούμε για μακροπρόθεσμα οφέλη από την τουριστική ανάπτυξη.
Η βιωσιμότητα των προορισμών και του τουριστικού προϊόντος θα πρέπει να αποτελεί κατευθυντήρια αρχή η οποία θα συνυπολογίζεται σε κάθε πολιτική ή επιχειρηματική απόφαση.
Η έννοια της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης βεβαίως δεν είναι νέα, αλλά η σημασία της δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη. Απαιτείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, η οποία θα μεριμνά για την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων του τουρισμού, με παράλληλη μεγιστοποίηση του οφέλους για την οικονομία και την κοινωνία.
Έχει, αρχικά και κυρίως, σημασία να αναγνωρίσουμε ότι η βιωσιμότητα δεν αποτελεί μία πολυτέλεια αλλά ανάγκη. Πρέπει να ενσωματωθεί στον πυρήνα κάθε οικονομικής δραστηριότητας, και, βεβαίως, στον τομέα του τουρισμού.
Ασφαλώς η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη προκρίνει τη διαφύλαξη του φυσικού, πολιτιστικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Αφορά ωστόσο, παράλληλα, την οικονομική ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών, τη διατήρηση της ταυτότητας και της πολιτιστικής κληρονομιάς τους, όπως και τη διασφάλιση ότι τα οφέλη του τουρισμού κατανέμονται δίκαια και ανταποδοτικά.
Τις προτεραιότητες αυτές έχει συμπεριλάβει στο σχεδιασμό του το Υπουργείο Τουρισμού. Εργαζόμαστε για τη χάραξη και υλοποίηση πολιτικών, οι οποίες προσανατολίζονται στη δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών για έναν νέο κύκλο ανάπτυξης για τον ελληνικό τουρισμό, που θα τοποθετεί εμφατικά τη βιωσιμότητα στον πυρήνα του.
Η οικονομική ανάπτυξη αποτελεί ασφαλώς ζητούμενο, με την παράλληλη όμως εξασφάλιση ευκαιριών για όλους, και με την διαφύλαξη και ανάδειξη της ταυτότητας των προορισμών μας.
Με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, παρεμβάσεις στο θεσμικό πλαίσιο, και αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων εργαλείων, στοχεύουμε λοιπόν στο να συνθέσουμε ένα τουριστικό προϊόν που θα αποτελεί πρότυπο στο διεθνές περιβάλλον.
Ειδικότερα, βασικό στοιχείο της πολιτικής μας είναι η προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης των προορισμών, μέσω μίας προσέγγισης που εστιάζει στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξή τους με όρους αειφορίας.
Για το σκοπό αυτό προχωρούμε σε παρεμβάσεις που στοχεύουν και στην προστασία, την ανθεκτικότητα και την ανάδειξη των δυνατοτήτων των προορισμών.
Με την πρόσφατη νομοθετική μας πρωτοβουλία, το ν. 5061/2023, συστήσαμε το Παρατηρητήριο για τον Παράκτιο και Θαλάσσιο Τουρισμό στη Μεσόγειο, με σκοπό τη συστηματική μέτρηση και παρακολούθηση των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων του παράκτιου και θαλάσσιου τουρισμού.
Θεσμοθετήσαμε επιπλέον το Περιφερειακό Συμβούλιο Τουρισμού, το οποίο συγκαλείται από τον Υπουργό Τουρισμού και στο οποίο συμμετέχουν οι 13 Περιφερειάρχες της χώρας, με κύρια αρμοδιότητα τη διατύπωση εισηγήσεων για θέματα όπως ο σχεδιασμός μίας ισόρροπης τουριστικής ανάπτυξης, σε εθνικό επίπεδο και στις επιμέρους περιφέρειες.
Σε επίπεδο προορισμών επίσης, επεξεργαζόμαστε το αναβαθμισμένο πλαίσιο για τους Πρότυπους Τουριστικούς Προορισμούς Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, το οποίο θα αφορά σε προορισμούς με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και δυνατότητες βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης.
Επιπλέον, πέρα από τις παρεμβάσεις στο θεσμικό πλαίσιο, εργαζόμαστε με εντατικούς ρυθμούς για την βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), με έργα που θα εμπλουτίσουν τo τουριστικό προϊόν της χώρας μας και θα υποστηρίξουν τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.
Μέσω έργου που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), προχωρούμε λοιπόν στην παροχή κινήτρων για τη σύσταση και λειτουργία Οργανισμών Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμών ανά την επικράτεια, του νέου αυτού πρότυπου διακυβέρνησης των προορισμών.
Ταυτόχρονα, προχωρούμε επιπλέον και στη χρηματοδότηση έργων υποδομών που θα υποστηρίξουν μια πιο ισορροπημένη ανάπτυξη ανά την επικράτεια, μέσω της αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων.
Με τη Δράση λοιπόν του ΤΑΑ που αφορά στην τουριστική ανάπτυξη, στοχεύουμε στην προώθηση ειδικών μορφών τουρισμού, όπως ο θαλάσσιος τουρισμός, ο χειμερινός τουρισμός, ο τουρισμός υγείας και ευεξίας και ο καταδυτικός τουρισμός.
Με άλλο επίσης έργο επιδιώκεται η ενίσχυση της αναγνωρισιμότητας των αγροτουριστικών και γαστρονομικών προορισμών και δραστηριοτήτων στη χώρα μας, ενώ έχει επίσης δρομολογηθεί έργο που αφορά στην ανάπτυξη υποδομών προσβασιμότητας σε παραλίες της χώρας μας.
Επιπλέον, με άλλα έργα προωθούμε την επανειδίκευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων στον τομέα του τουρισμού με στόχο την περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Στο πλαίσιο επίσης μίας νέας προσέγγισης στην προώθηση και προβολή του τουριστικού προϊόντος, έχει ήδη ενταχθεί έργο για την αναβάθμιση του περιεχομένου και της λειτουργικότητας, και τη μετεξέλιξη του visitgreece.gr, με γνώμονα την ψηφιακή πληροφόρηση των επισκεπτών μας με σύγχρονους επικοινωνιακά όρους.
Για πολλά μάλιστα από τα έργα του ΤΑΑ, προβλέπεται επίσης η δημιουργία εξειδικευμένων ψηφιακών εφαρμογών ενημέρωσης του κοινού, προσθέτοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στην αναβάθμιση και την εξατομίκευση της ταξιδιωτικής εμπειρίας, αλλά και την προώθηση βιώσιμων τουριστικών δραστηριοτήτων.
Βασικός στόχος μας από την ανάπτυξη αυτών των νέων, σύγχρονων και ψηφιακών εργαλείων επικοινωνίας είναι η αναδείξη των χαρακτηριστικών διαφοροποίησής της τουριστικής μας προσφοράς, και, τελικά, η διάχυση των επισκεπτών σε όλη την επικράτεια.
Το σύνολο των έργων του ΤΑΑ εξυπηρετεί τις προτεραιότητες που έχουμε θέσει αναφορικά με τη διεύρυνση των δυνατοτήτων για τον καταμερισμό των τουριστικών ροών σε μεγαλύτερη διάρκεια του έτους, γεγονός που μπορεί να αμβλύνει την πίεση σε προορισμούς και δραστηριότητες κατά τους μήνες τουριστικής αιχμής, καθώς επίσης και σχετικά με την προσέλκυση νέων τμημάτων τουριστικής ζήτησης, τόσο από τις παραδοσιακές όσο και από τις νέες αγορές-στόχους.
Οι Δράσεις αυτές θα συμβάλουν επιπλέον στην προώθηση μιας ισόρροπης περιφερειακής ανάπτυξης, αλλά και στην ανάδειξη της δυναμικής για τη δημιουργία νέων επενδυτικών ευκαιριών.
Το Υπουργείο Τουρισμού παραμένει προσηλωμένο στην υλοποίηση της στρατηγικής του βάσει λεπτομερούς και συνεκτικού σχεδιασμού, στοχεύοντας σε έναν βιώσιμο, ανθεκτικό και ανταγωνιστικό τουρισμό, που θα διακρίνεται για την προστασία των προορισμών και του περιβάλλοντος, για την υψηλή ποιότητα των υπηρεσιών, την αυθεντικότητα και τις μοναδικές ταξιδιωτικές εμπειρίες.
O ελληνικός τουρισμός βρίσκεται στο κατώφλι μιας νέας εποχής, και υπάρχουν σήμερα οι ευκαιρίες, καθώς και η πολιτική βούληση, που μπορούν να οδηγήσουν σε σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξή που θα αφορά ολόκληρη τη χώρα και που θα οδηγήσει σε συλλογική πρόοδο.
* Η Όλγα Κεφαλογιάννη είναι Υπουργός Τουρισμού
