Απομένουν κάτι λιγότερο από έξι χρόνια για να μειώσουμε τουλάχιστον κατά 55% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και μόνο δυόμιση δεκαετίες, έως το 2050, για να γίνουμε κλιματικά ουδέτεροι. Ο χρόνος πιέζει. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για εφησυχασμό. Κάθε ώρα που περνά η κλιματική κρίση, ο νούμερο ένα κίνδυνος για την παγκόσμια ευημερία, κοστίζει στον πλανήτη 16 εκατ. δολάρια. Οπότε η πράσινη μετάβαση αποτελεί μονόδρομο.
Βέβαια οι επιπτώσεις των πολιτικών για την επίτευξη της μετάβασης αυτής, για το καλό του πλανήτη, θα επηρεάσουν εκ βάθρων τη δομή της οικονομίας. Από την γεωργία και τη βιομηχανία, μέχρι τις κατασκευές, την ενέργεια και τον τουρισμό. Και φυσικά τις θέσεις και τη σύνθεση της απασχόλησης.
Αυτός ο μετασχηματισμός δεν θα είναι αβρόχοις ποσί. Από τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων θα μπορούσαν, όπως αναφέρουν διεθνείς μελέτες, να χαθούν έως το 2030 περισσότερες από 5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Αυτό δεν είναι δυσάρεστο.
Αν δούμε όμως τη μεγάλη εικόνα θα διαπιστώσουμε ότι οι ευκαιρίες που δημιουργούνται, όχι απλώς αντισταθμίζουν τις απώλειες θέσεων εργασίας που επηρεάζονται από αυτή τη μετάβαση, αλλά τις υπερκαλύπτουν. Όχι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά.
Υπολογίζεται ότι για να ανταποκριθούν οι επιχειρήσεις στην κλιματική αλλαγή σε όλο τον κόσμο έως το 2050 θα μπορούσαν να δημιουργήσουν περισσότερες από 300 εκατομμύρια πρόσθετες θέσεις εργασίας και να ξεκινήσουν μια νέα βιομηχανική επανάσταση.
Ήδη σήμερα η ζήτηση για «πράσινες» δεξιότητες έχει αυξηθεί ραγδαία. Όπως διάβαζα πρόσφατα ο αριθμός των αγγελιών εργασίας που απαιτούν τουλάχιστον μία δεξιότητα που σχετίζεται με τη βιωσιμότητα αυξήθηκε κατά 22% μεταξύ 2022 και 2023. Ένας στους έξι εργαζόμενους της Gen Z και των Millennial έχουν αλλάξει δουλειά λόγω κλιματικών ανησυχιών και 1 στους 4 δήλωσε ότι σχεδιάζει να αλλάξει.
Οι πράσινες θέσεις εργασίας αυξάνονται. Αλλά υπάρχει έλλειψη πράσινων δεξιοτήτων. Όχι μόνον στην Ελλάδα αλλά παγκοσμίως. Σύμφωνα με το World Economic Forum ενώ ο αριθμός των «πράσινων θέσεων εργασίας» αυξήθηκε παγκοσμίως με ρυθμό 8% ετησίως τα τελευταία πέντε χρόνια, ο αριθμός των ατόμων που αναφέρουν πράσινες δεξιότητες στα προφίλ τους αυξήθηκε μόνο κατά 6% ετησίως. Την ίδια στιγμή με βάση άλλη έρευνα μόνο ένας στους οκτώ εργαζόμενους έχει σήμερα αυτές τις «πράσινες» δεξιότητες που ζητούνται.
Τα καλά νέα λοιπόν είναι ότι η αλλαγή που συντελείται σήμερα, τώρα, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, και όχι αύριο, έχει φέρει στο προσκήνιο τη συζήτηση και τη ζήτηση για «πράσινες» δεξιότητες. Τι μας λέει αυτό; Ό,τι η κατάρτιση και η αναβάθμιση δεξιοτήτων στην εργασία είναι απαραίτητα για την κάλυψη του αυξανόμενου αριθμού ρόλων εντός των εταιρειών.
Η μετάβαση σε ένα καθαρό μηδενικό μέλλον θα δημιουργήσει νέες βιομηχανίες, νέες θέσεις εργασίας και θα αναζωογονήσει τις τοπικές οικονομίες. Μια πράσινη δουλειά, ωστόσο, υπερβαίνει την έννοια μιας εργασίας που συμβάλλει στη διατήρηση ή την αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Οι θέσεις εργασίας στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης και της παιδικής μέριμνας θα πρέπει επίσης να θεωρούνται πράσινες θέσεις εργασίας, καθώς θα είναι το κλειδί για τη διατήρηση της υπόλοιπης οικονομίας στην πράσινη πορεία της. Επιπλέον, αυτές οι θέσεις εργασίας είναι απαραίτητες υπό το φως πιθανών νέων απειλών για την υγεία που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Από αυτή την άποψη, σχεδόν όλες οι θέσεις εργασίας σε όλους τους τομείς έχουν τη δυνατότητα να είναι μια πράσινη δουλειά.
Επομένως η χάραξη πολιτικών από την πλευρά μας για την υποστήριξη των εργαζομένων και η προσαρμογή των επιχειρήσεων σε αυτό το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται, αποτελούν το κλειδί σε αυτή τη νέα οικονομική επανάσταση. Γιατί οι «πράσινες» θέσεις εργασίας δημιουργούν ανθεκτικότητα και η ευκαιρία που παρέχουν ίσως είναι η μεγαλύτερη που θα δούμε στη ζωή μας.
Η Δόμνα Μιχαηλίδου είναι Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης
