Στην αυτοκρατορία της ψηφιακής εποχής τα πάντα σχεδόν κρίνονται από τη δυναμική της ατάκας να σε χρίσει βασιλιά ή βασίλισσα των trends για μια ημέρα. Στον βωμό του viral, ξεστομίζονται πομπώδεις φράσεις και δηκτικές δηλώσεις που κλείνουν το μάτι στους γηγενείς του ίντερνετ. Τα τελευταία δύο χρόνια, ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας έχει αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση με το virality.
Όλα ξεκίνησαν με τη φράση «αλλά… αυτοί είστε». Έκτοτε ο Δημήτρης Κουτσούμπας δεν έχει σταματήσει να τροφοδοτεί την ελληνική γωνιά του ίντερνετ με ατάκες – άλλες καθημερινές και ακίνδυνες και άλλες ιδιαιτέρως επίμαχες. Χαρακτηριστικότερο και πιο πρόσφατο παράδειγμα η αναφορά του σε «sugar daddies», η οποία δικαιολογημένα ξεσήκωσε σάλο διαδικτυακών αντιδράσεων.
Ο Δημήτρης Κουτσούμπας έχει καταφέρει να τραβήξει την προσοχή των νέων παρόλο που εκπροσωπεί μια γενιά για την οποία το ίντερνετ στο σπίτι αποτελούσε προϊόν επιστημονικής φαντασίας. Χωρίς καν να διατηρεί επίσημους δικούς του λογαριασμούς στα social media, ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ έχει απήχηση όμοια με εκείνη πολλών επαγγελματιών influencers. Και φαίνεται πως τώρα τελευταία δεν είναι ο μόνος Boomer με τέτοια απήχηση.
Η διαδικτυακή στιγμή των Boomers;
Το μεγαλύτερο μέρος του διαδικτυακού πληθυσμού αποτελείται από Millenials και Zoomers. Αυτό είναι δεδομένο. Ωστόσο, ο αριθμός των ατόμων άνω των 65 ετών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυξάνεται κάθε χρόνο. Αφού έκαναν τα πρώτα τους βήματα στο Facebook, οι Boomers τα τελευταία δύο χρόνια δείχνουν να εξελίσσονται ραγδαία. Πέρασαν στο Instagram και τώρα πια ποιος τους πιάνει! Επόμενος σταθμός το TikTok!
Η τάση αυτή είναι παγκόσμια. Δεν είναι απλώς ένα φαινόμενο που αφορά το ελληνικό ίντερνετ. Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός των ηλικιωμένων αυξάνεται συνεχώς, μάλλον δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει η παρουσία τους σε εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης όπως το TikTok και το Instagram. Είναι δηλαδή και δημογραφικό το ζήτημα.
Ταυτόχρονα, η ανερχόμενη δημοφιλία των βίντεο μικρή διάρκειας, τύπου reels, δίνει στους εκπροσώπους κάθε γενιάς τη δυνατότητα να γίνουν viral πολύ γρήγορα. Και οι Boomers δεν αποτελούν εξαίρεση. Μάλιστα, έχουν τέτοια πέραση που πια γίνεται λόγος για την οικονομία των grandfluencers, αφού δεν είναι λίγοι οι Boomers που λογίζονται ψηφιακοί δημιουργοί σήμερα.
Υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο TikTok ενεργοί λογαριασμοί ηλικιωμένων όπως οι «The Retirement House» και «The Old Gays» που έχουν 5,1 και 11 εκατομμύρια ακολούθους αντίστοιχα, και συνεργάζονται με εταιρίες-τιτάνες όπως η CeraVe και Hyundai, για τις οποίες δημιουργούν πρωτότυπο περιεχόμενο και βγάζουν πάρα πολλά χρήματα. Η οικονομία των δημιουργών αξίζει 250 δισεκατομμύρια δολάρια σήμερα και, εφόσον ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών ασχολούνται με αυτήν, θα μπορούσε να διπλασιαστεί σε μέγεθος φτάνοντας τα 480 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2027, σύμφωνα με έκθεση της Goldman Sachs.
Η ολοένα αυξανόμενη παρουσία όμως των Boomers στα social media φαίνεται πως ενοχλεί τις νεότερες γενιές που ούτως ή άλλως δεν τους είχαν και σε μεγάλη εκτίμηση.
Ο πόλεμος των γενεών
Το χάσμα μεταξύ των γενεών δεν γεφυρώνεται έτσι απλά. Μπορεί οι Boomers ή ακόμα και άνθρωποι παλιότερων γενιών να εκπαιδεύονται στη χρήση των νέων μέσων της τεχνολογίας, αλλά οι γενεαλογικές διαφορές έχουν να κάνουν πάντα με πολύ περισσότερα πράγματα.
Η Gen Z έχει να αντιμετωπίσει έναν κόσμο αυξανόμενης ανισότητας, δυσβάσταχτων διδάκτρων στα πανεπιστήμια, κλιματικής κρίσης και πολιτικής πόλωσης, τα οποία επιδεινώνονται περαιτέρω από το διαδίκτυο. Οι νέοι αισθάνονται ότι οι Boomers συμπεριφέρονται εγωιστικά συγκεντρώνοντας δύναμη και χρήματα, ενώ παράλληλα ανησυχούν ότι στο τέλος θα επωμιστούν οι ίδιοι το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης των Boomers, της κοινωνικής ασφάλισης και της περιβαλλοντικής κρίσης.
Οι Zoomers ισχυρίζονται ότι τα χέρια τους είναι δεμένα και αισθάνονται απογοητευμένοι επειδή δεν μπορούν να επηρεάσουν άμεσα την πολιτική ή το μέλλον τους. Από την άλλη πλευρά, πολλοί Boomers θεωρούν ότι οι Zoomers είναι υπερβολικά ευαίσθητοι ουτοπιστές που δεν αντέχουν την παραμικρή πίεση, αλλά κάποια στιγμή πρέπει επιτέλους να μεγαλώσουν.
ΟΚ Boomer
Από την μάχη αυτή των γενεών ξεπήδησε και το πασίγνωστο πια meme «ΟΚ Boomer», το οποίο αποτελεί την πιο γλαφυρή μορφή απαξίωσης εκ μέρους των Zoomers προς τη γενιά των παππούδων τους και φυσικά προκαλεί ακόμα περισσότερες αντιπαραθέσεις. Είναι ο τρόπος των Zoomer (και ίσως και των Millennials) να δηλώσουν την απογοήτευσή τους για μια προηγούμενη γενιά που δεν βλέπει τον κόσμο και τα κακώς κείμενα όπως αυτοί.
Στην πρόσφατη δήλωση του κ. Κουτσούμπα, για παράδειγμα, θα ταίριαζε γάντι ένα «ΟΚ Boomer», μιας και οι φράσεις που χρησιμοποίησε ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ σήμερα θεωρούνται κατά πολύ ξεπερασμένες, βαθιά συντηρητικές, ιδιαιτέρως προβληματικές και προσβλητικές για κάθε γυναίκα εκεί έξω. «ΟΚ Boomer» μπορεί να μην άκουσε ο κ. Κουτσούμπας, άκουσε όμως σίγουρα τα εξ αμάξης και είδε την άλλη όψη του virality, καθώς και μία πτώση μετοχών.
Αξέχαστες viral στιγμές του Δ. Κουτσούμπα
Τα τελευταία δύο χρόνια, θα υποπτευόταν κανείς πως ο Δημήτρης Κουτσούμπας «προσπαθεί να γίνει viral προφανώς». Κανείς όμως δεν μπορεί να το πει με σιγουριά. Ο ίδιος δηλώνει πως απλά συμβαίνει γιατί πολύ απλά μιλά και εντός της Βουλής με φράσεις που χρησιμοποιεί και στην καθημερινότητά του και λόγια κατανοητά σε όλους τους πολίτες της χώρας. Όποια και να είναι η αλήθεια, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο και το αυτό.
Ποιος έχει ξεχάσει την καρδιά που σχημάτισε με τα χέρια του στην προεκλογική του ομιλία στην Αχαΐα πέρσι των Ιούνιο, τρολάροντας τη Ζωή Κωνσταντοπούλου και το «κίνημα της αγάπης»; Ή την έκπληξη με τούρτα γενεθλίων που πήγε ο ίδιος σε παρέα νεαρών, που γιόρταζαν τα γενέθλια ενός φίλου τους σε ένα ταβερνάκι στη Θεσσαλονίκη; Ποιος δεν έχει υιοθετήσει τη φράση του «πού τα βρήκατε αυτά τα φυντάνια»; «Αυτός είναι» ο Δημήτρης Κουτσούμπας: ο άνθρωπος που δίχως τις ατάκες του τα βιντεάκια του luben θα ήταν λειψά.