Πάνω από 200 διαδηλώσεις -στο σύνολο 280- πραγματοποιήθηκαν το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου του 2024, αναδεικνύοντας τον αναβρασμό που επικρατεί στην κοινωνία σχετικά με τις αποφάσεις που έχει πάρει η κυβέρνηση και τα νομοσχέδια που έχει φέρει στη Βουλή.
Αντίστοιχος αριθμός κινητοποιήσεων είχε πραγματοποιηθεί το το δίμηνο Φεβρουαρίου – Μαρτίου του 2021 όταν ο Δημήτρης Κουφοντίνας προέβη σε απεργία πείνας με αίτημα να μεταχθεί στις φυλακές Δομοκού από τις αγροτικές φυλακές Κασσαβέτειας.
Ωστόσο, εκείνη την περίοδο οι κινητοποιήσεις πραγματοποιούνταν ως επί το πλείστον από ανθρώπους του αντιεξουσιαστικού χώρου. Αυτή τη φορά, οι διαδηλώσεις ήταν μαζικές και γι΄αυτές κινητοποιήθηκαν πολλά και διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, όπως σωματεία συνομοσπονδίες και φοιτητικοί σύλλογοι, με κύρια αιτήματα την απόσυρση του νομοσχεδίου για την ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ, την υιοθέτηση μέτρων υπέρ των αγροτών και την απόδοση δικαιοσύνης για την τραγωδία των Τεμπών.
Μάλιστα, ορισμένες μέρες γίνονται από 4 έως 6 διαφορετικές διαδηλώσεις, με υγειονομικούς, μελισσοκόμους, αγρότες και φοιτητές να πλημμυρίζουν τους δρόμους τους κέντρου της Αθήνας, ενώ κάθε Πέμπτη ραντεβού στους δρόμους είχαν οι φοιτητές κατά του νομοσχεδίου για τα πανεπιστήμια.
Το σκηνικό ορισμένες μέρες γινόταν ακόμα πιο σύνθετο, όπως την περασμένη Τετάρτη, ημέρα κατά την οποία πέρα των διαδηλώσεων έγινε και η διεξαγωγή ποδοσφαιρικών αγώνων.
Η εύκολη λύση που δεν ακολουθήθηκε
Βέβαια, αυτή ήταν και η πρώτη φορά που εφαρμόστηκε πλήρως ο νόμος για τις διαδηλώσεις με αποτέλεσμα να εκφραστούν τα αιτήματα της εκάστοτε κοινωνικής ομάδας και παράλληλα να περιοριστεί όσο το δυνατόν περισσότερο η ταλαιπωρία των πολιτών, ειδικά στην περίπτωση της καθόδου των αγροτών στην Αθήνα και στο συλλαλητήριο για την επέτειο της τραγωδίας στα Τέμπη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η κοινωνία να μην ταχθεί κατά του σκοπού τους αλλά να βρεθεί δίπλα τους. Για παράδειγμα, στην τελευταία φοιτητική διαδήλωση, οι οδηγοί στην Πανεπιστημίου ακολούθησαν με ηρεμία την πορεία, η οποία έφτασε συντεταγμένα στα Προπύλαια σε λιγότερο από δέκα λεπτά, καθώς διαπίστωσαν ότι η ταλαιπωρία τους δεν θα διαρκούσε για πολύ ώρα.
Τα προηγούμενα χρόνια η αστυνομία επέλεγε την εύκολη λύση να κλείνει τους δρόμους. Αυτή τη φορά προχώρησε στις κατάλληλες ρυθμίσεις ώστε να μην διακοπεί η κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης, με το σκεπτικό να μην εγκαταλείψει ο πολίτης την καθημερινότητά του.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η κάθοδος και η αποχώρηση των αγροτών από την Αθήνα έγινε βάσει ενός οργανωμένου σχεδίου και προετοιμασίας από την πλευρά της αστυνομίας και της τροχαίας. Αξίζει να αναφερθεί ότι το 2016, χρονιά κατά την οποία είχαν κατέβει 15 τρακτέρ στην Αθήνα -και όχι 170 όπως έγινε πριν από λίγες μέρες- σημειώθηκαν επεισόδια στο Σύνταγμα, στο υπουργείο Ανάπτυξης, καθώς και στο Κορωπί προς το αεροδρόμιο.
Στην Αθήνα διαπιστώθηκε κάτι που δεν παρατηρήθηκε σε άλλες πρωτεύουσες. Μια ειρηνική διαδήλωση αγροτών, την ώρα που από το εξωτερικό εικόνες βίας και συγκρούσεων κυριάρχησαν στα Μέσα Ενημέρωσης. Αυτή τη φορά και η πλευρά των αγροτών κινήθηκε υποδειγματικά, φάνηκε πιο διαλλακτική και έτοιμη να διεκδικήσει τα αιτήματά της δυναμικά αλλά όχι με την παραδοσιακή ένταση και με συνεχή επικοινωνία με την αστυνομία.
Τα Τέμπη και η καταδίκη της Χρυσής Αυγής
Όσον αφορά το συλλαλητήριο για την τραγωδία των Τεμπών, σκοπός της Αστυνομίας ήταν να μην διαλυθεί από ακραία στοιχεία, εξαιτίας του μεγάλου όγκου του κόσμου που συμμετείχε σε αυτό αλλά και της έντονης συναισθηματικής φόρτισης που υπάρχει για το δυστύχημα.
Ειδικότερα, το 2020, όταν καταδικάστηκε η Χρυσή Αυγή, οι ομάδες των αναρχικών προκάλεσαν εκτεταμένα επεισόδια, ενώ από τα καπνογόνα που «έπεσαν» αρκετοί πολίτες που διαδήλωσαν ειρηνικά, αναγκάστηκαν να φύγουν από τη Λ. Αλεξάνδρας, γεγονός που προκάλεσε και πολιτική ένταση στη συνέχεια.
Το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ήθελε να αποτρέψει να συμβεί κάτι ανάλογο στη περίπτωση των Τεμπών, γεγονός που την ώθησε να υιοθετήσει μια διαφορετική μέθοδο. Συγκεκριμένα, στην κεφαλή της πορείας δεν στάλθηκαν ΜΑΤ αλλά η ομάδα «ΟΔΟΣ» (Ομάδα Διαχείρισης και Οριοθέτησης Συναθροίσεων). Ο λόγος για μια ομάδα νέων αστυνομικών, που είναι άοπλοι και λειτουργούν με τη λογική της διαμεσολάβησης ώστε και το δικαίωμα των πολιτών να διαδηλώνουν να ικανοποιείται αλλά και οι δρόμοι να μην κλείνουν και να μην εμποδίζονται οι υπόλοιποι πολίτες κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων τους.
Τα ΜΑΤ έμειναν πίσω να περιφρουρούν μια ομάδα περίπου 500 αναρχικών και έτσι τα επεισόδια ήταν πολύ περιορισμένα. Αντίστοιχο μοντέλο εφαρμόστηκε και στην κινητοποίηση των αγροτών στην Αθήνα.
Η αλλαγή της κουλτούρας από πλευράς της Αστυνομίας, οδηγεί και τους πολίτες σε αλλαγή και προσαρμογή της συμπεριφοράς τους. Δηλαδή, ο αστυνομικός που θα σεβαστεί και θα κατανοήσει την ανάγκη για διαμαρτυρία, θα ωθήσει τον διαμαρτυρόμενο να εστιάσει στο πραγματικό νόημα μιας κινητοποίησης, που σίγουρα δεν είναι η πρόκληση εντάσεων.
