Οι επιδόσεις του «Poor Things» στο ελληνικό box office, όπου έχει ξεπεράσει τις 300.000 εισιτήρια, μάλλον υποδεικνύουν ότι πολύς κόσμος έχει βρει τους λόγους του για να παρακολουθήσει την τελευταία ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, η οποία συγκέντρωσε 11 υποψηφιότητες στα 96α βραβεία Όσκαρ.
Αν για κάποιο λόγο είστε ανάμεσα σε αυτούς που δεν την έχετε παρακολουθήσει ακόμα και θέλετε να είστε προετοιμασμένοι για τη μεγάλη βραδιά των βραβείων της Ακαδημίας, έχετε ακόμα μερικές μέρες στη διάθεσή σας. Κι αν σας λείπουν οι λόγοι που θα σας οδηγήσουν μέχρι την κινηματογραφική αίθουσα, παρακάτω θα βρείτε μερικούς από αυτούς.
Είναι μια ταινία για την ενηλικίωση
Το «Poor Things» είναι η ταινία που αποδεικνύει ότι η φιλοσοφία της taboula rasa ισχύει. Ναι, δεν γεννιέσαι αλλά γίνεσαι. Άγραφο χαρτί που πάνω του γράφεται το μέλλον. Είναι μια ταινία που σε μια άλλη κοινωνία θα διδασκόταν από το δημοτικό έως την ενηλικίωση, ίσως και πολύ μετά. Καταφέρνει σε δύο ώρες και ένα τέταρτο να μιλήσει για την αθωότητα, την απόλυτη άγνοια, την συνειδητοποίηση, την εξερεύνηση των αναγκών, την επικουρική απόλαυση των ηδονών, την συγχώρεση και τον θάνατο. Και όλα αυτά χωρίς να είναι ένα παραμύθι, αλλά μια πραγματικότητα. Είναι μια ταινία εκλεπτυσμένου ονείρου, χωρίς τις υπερβάσεις του. Ένα στιλιστικό θαύμα και μια οπτική απόλαυση.
Έσπασε τους κανόνες της χολιγουντιανής βιομηχανίας
Οι ήρωες του «Poor Things» δεν είναι πλαστικοί, δεν είναι γυάλινοι, δεν έχουν διδακτικό χαρακτήρα, δεν υπακούν σε πρότυπα και τολμούν να κουρελιαστούν από τα πάθη τους. Οι ερμηνείες τους είναι παράδοξες (out of the box), σουρεαλιστικές αλλά με μέτρο, έξω από τα δεδομένα των heroes stories, με σοβαρή σκέψη, αυστηρή και συνεπή γραμμή, χωρίς ασυναρτησίες και δηθενιές. Είναι ανθρώπινο και ανθρωποκεντρικό.
Δημιούργησε κόσμους
Το «Poor Things»έχει σκηνοθεσία, γιατί η σκηνοθεσία είναι η δημιουργία κόσμων. Ο Γιώργος Λάνθιμος έχει αποδείξει ότι μπορεί να δημιουργήσει ένα σύμπαν ολότελα καινούργιο, φιλικό, με πολλαπλά επίπεδα πρόσληψης. Ο λανθιμικός κόσμος δεν προτείνει, δεν χαϊδεύει αυτιά ή μάτια, σε κάνει κοινωνό όχι μόνο κατά την προβολή της ταινίας, αλλά και πολύ μετά. Δεν “ φιλοσοφεί μετ΄ευτελείας”, αλλά αφήνει ελεύθερους τους ήρωες του να φιλοσοφήσουν, να αντιδράσουν, να λυπηθούν, να γελάσουν, χωρίς να υποκρίνονται. “Παίζει” με τον θεό, αλλά και την πεπερασμένη ανθρώπινη ύπαρξη. Εκφράζει τους φόβους τους, χωρίς ανάλυση και ορθολογισμό. Δεν υπάρχει στο σύμπαν του Λάνθιμου το αίτιο και το αιτιατό. Τα πράγματα είναι απλά και γίνονται εκεί. Η αφήγηση δεν είναι πρόφαση αλλά προφανής. Στο σύμπαν αυτό όλα είναι σοφά δοσμένα. Η οπτική, θα μπορούσε κάποιος να πει, είναι προσωπική, αλλά όχι του σκηνοθέτη παρά του θεατή
Υψηλή αισθητική σε κάθε επίπεδο
Το «Poor Things» έχει υψηλή αισθητική σε όλα τα επίπεδα. Τα κουστούμια, τα ντεκόρ, οι λεπτομέρειες των κατασκευών, συνθέτουν μια νέα Αλίκη στην χώρα των θαυμάτων. Μα αυτό που είναι υψηλότερο όλων είναι η φωτογραφία και ο ήχος. Χωρίς περίπλοκα πλάνα και ψευδο-εστετ φωτισμούς, χωρίς ψηφιακά εφέ και φιοριτούρες το σύμπαν αυτό λειτουργεί κάπου μακρυά αλλά και στα όνειρά μας. Ο ήχος “αγκαλιάζει” τα πάντα με ιδιαίτερη μουσικότητα. Η εξυπνάδα του μοντάζ και της ιδιαίτερης αφηγηματικής γραμμής πετυχαίνει αυτό που φαντάζομαι ήθελε ο Λάνθιμος. Να βγεις από την αίθουσα και να μην έχεις στο νου σου κάποια διδαχή, ή κάποιο συγκεκριμένο νόημα. Να έχεις ότι νόημα σου έδωσε κάθε ερέθισμα, κάθε νόημα που διαφέρει από τον διπλανό σου, διαφέρει από ένα σύνολο, αλλά που υπάρχει μέσα στην ταινία. Έχει απόλυτο δίκιο ο Λάνθιμος που επιμένει να έχει αυτός το final cut τον ταινιών του. Είναι ο κόσμος του και τον προστατεύει.
Το «Poor Things» συνολικά είναι η ταινία που έλειπε από τον λαμπερό κόσμο του Χόλυγουντ. Είναι μεστή, γερή, υποδειγματική, τόσο στο άρτιο αποτέλεσμα της, όσο και στο πλαίσιο της ιστορίας του κινηματογράφου.
* Ο Σπύρος Μιχαλόπουλος είναι σκηνοθέτης. Έως σήμερα έχει σκηνοθετήσει ταινίες («Λούνα Μπαρ»), ντοκιμαντέρ, θεατρικές παραστάσεις, εκπομπές, διαφημιστικά σποτ και τηλεοπτικές σειρές («Βέρα στο δεξί», «Έρωτας», «Πολυκατοικία», «Άγριες Μέλισσες» κ.α.).
