Το «Δελτίον Εγκλημάτων» του Ιστορικού Αρχείου των εφημερίδων «ΤΟ ΒΗΜΑ» και «ΤΑ ΝΕΑ» φέρνει στο φως εγκλήματα, σήμερα, άγνωστα, που όμως κάπου στα μέσα του 20ου αιώνα απασχόλησαν για ημέρες την ελληνική κοινή γνώμη.
Στις γραμμές που ακολουθούν, το μόνο που δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια, είναι τα ονόματα των θυτών και των θυμάτων. Αυτά τα έχουμε αντικαταστήσει με ψευδώνυμα.
Τα γεγονότα, όμως, οι πράξεις, οι αντιδράσεις, το μίσος, ο φόβος, το πάθος και όσα συνέθεσαν τα δράματα, που άφησαν κάποτε την Ελλάδα με το στόμα ανοικτό, είναι πέρα για πέρα αληθινά.
«ΤO BHMA», 21.7.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
21η Ιούλιου 1961
Ελληνική επαρχία. Απόγευμα καλοκαιριού. Τα λίγα σύννεφα,που κάπου κάπου κρύβουν τον ήλιο, σε συνδυασμό με έναν ασθενή βορειοδυτικό άνεμο κάνουν την ημέρα να μοιάζει περισσότερο με ανοιξιάτικη παρά καλοκαιρινή.
Στο καφενείο ενός χωριού της Στεραίας Ελλάδας είναι ακουμπισμένο το «ΤΟ ΒΗΜΑ».
«ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21 ΙΟΥΛΙΟΥ 1961,
Σελήνης Πρώτον Τέταρτον
Αν. ηλίου 5.18. Δύσ. 7.44
Ιωάννου, Συμεών Σαλού
«Αν αι Δυτικαί Δυνάμεις υποχωρήσουν ενώπιον του Χρουστσώφ εις το ζήτημα του Βερολίνου, η κατάστασις που θα προκύψει θα είναι χειροτέρα εκείνης μετά το Μόναχον που θεωρείται ως το μοιραίον διπλωματικό σταυροδρόμι προ του τελευταίου πολέμου»
To ψυχροπολεμικό κλίμα βρίσκεται στο απόγειό του, σε λίγες ημέρες θα ξεκινήσει να χτίζεται το τείχος του Βερολίνου.
«Ο Γαλλοτυνησιακός πόλεμος εν εξελίξει. Η περιοχή της Μπιζέρτας έχει στρωθεί με δεκάδας πτωμάτων. (…) Συνέρχεται σήμερον το συμβούλιον ασφαλείας του ΟΗΕ»
«Ο Διάδοχος επιβαίνων του Βασιλικού αεροσκάφους αφίκετο χθες π.μ. εκ Κερκύρας, μετά μεσημβρίαν δε επιβαίνων του ιδίου αεροσκάφους επέστρεψεν εις Κέρκυραν»
«Η Ομοσπονδία Παντοπωλών Ελλάδος θα υποβάλουν μήνυσιν κατά του [γενικού γραμματέα Αθλητισμού] κ. Βήχου διότι (…) ομιλών εις Βόλον φέρεται είπων ότι “δεν είναι δυνατόν να μετατρέψωμεν τους αθλητικούς οργανισμούς είς κέντρα συναλλαγής και εις βρομερό μπακάλικον».
Υπό άλλες συνθήκες, όσα γράφει η εφημερίδα θα είχαν προκαλέσει ήδη συζητήσεις, όμως εδώ και κάποια ώρα, μία ήπια αλλά ήδη γενικευμένη ανησυχία επικρατεί, όχι μόνο στο καφενείο, αλλά, από στόμα σε στόμα, σε ολόκληρο σχεδόν το χωριό: «Χάθηκε ο Δημητράκης, ο μικρός γιος του Παναγιώτη του χασάπη».
Παρνασσός
Εξαφάνιση
Ο Παναγιώτης Καμπής είχε το χασάπικό του στον κεντρικό δρόμο του χωριού και καθώς έφτανε Αύγουστος, είχε φύγει με τη γυναίκα του και τα τρία τους παιδιά να παραθερίσουν για λίγες ημέρες στις δροσερές πλαγιές του Παρνασσού.
Όταν οι πέντε τους ξεκινούσαν για τις διακοπές τους, από κανενός το μυαλό δεν περνούσε τι θα συνέβαινε λίγες ημέρες αργότερα.
Το απόγευμα της Παρασκευής 21ης Ιουλίου, το μικρό χωριό στο οποίο παραθερίζει η οικογένεια Καμπή αναστατώνεται από φωνές. Ο Δημητράκης είναι εδώ και ώρες άφαντος.
Το μεσημέρι, οι γονείς του, τον είχαν εμπιστευθεί σε έναν δικό τους άνθρωπο.
Ο πατέρας του εξαφανισμένου παιδιού είχε κοπάδι με γίδια, και στην περιοχή εκείνη που παραθέριζαν, τα βοσκούσε ο 16χρονος βοσκός του, Θανάσης Μπίκος. Σε εκείνον είχαν εμπιστευθεί για λίγη ώρα τον τρίχρονο γιο τους.
Όπως γράφουν «ΤΑ ΝΕΑ» της 25ης Ιουλίου «παρέλαβε τον μικρόν ο 16ετής βοσκός του Καμπή, Αθανάσιος Μπίκος και μετέβησαν εις μίαν πηγήν, απέχουσαν περί τα 200 μέτρα από του οικίσκου όπου διέμενον, διά να ποτίσουν τα γίδια.
»Έκτοτε εχάθησαν τα ίχνη του νηπίου».
Ο 16ετής βόσκος
Καθώς, οι ώρες περνούσαν και ο μικρός Δημήτρης με τον 16χρονο βοσκό δεν επέστρεφαν, η οικογένεια του 3χρονου άρχισε να τους αναζητεί. Ειδοποιήθηκε η Χωροφυλακή και οι έρευνες εντάθηκαν.
Είχε φτάσει βράδυ, κανείς όμως δεν είχε νέα για την εξαφάνιση των δύο ανηλίκων. Οι υποψίες στράφηκαν προς τον 16χρονο βοσκό.
«Αναζητηθείς δια να ανακριθή ο βοσκός Μπίκος, δεν ανευρέθη πουθενά την ίδιαν ημέραν» γράφουν «ΤΑ ΝΕΑ».
Όταν τελικά βρήκαν τον βοσκό χωρίς τον 3χρονο, η ανησυχία εντάθηκε.
«Τη νύκτα ανευρέθη εις το χωριό του (…), όπου εκρύπτετο εις την πατρικήν του οικίαν. Όταν αντίκρυσε τον επί κεφαλής του αποσπάσματος ενωμοτάρχην εθορυβήθη, λέγων ότι δεν ξέρει τίποτε διά την τύχην του μικρού και ότι εγκατέλειψε το πρόβατα (…) φοβούμενος ότι πατέρας του μικρού θα τον κτυπούσε.
»Ο Μπίκος συνελήφθη (…) ανακρινόμενος επέμενεν ότι δεν έχει καμμίαν ευθύνην διά την εξαφάνισιν του μικρού.
«ΤΑ ΝΕΑ», 26.7.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Έρευνες
Οι ημέρες περνούν χωρίς να έχει βρεθεί ίχνος του 3χρονου αγοριού.
Οι λέξεις που χρησιμοποιούν «ΤΑ ΝΕΑ» στο πρωτοσέλιδό τους, 4 ημέρες μετά την εξαφάνισή του, αποτυπώνουν τους μεγαλύτερους φόβους της οικογένειας του αγνοούμενου παιδιού.
«Τι απέγινε ο μικρός Δημήτρης Καμπής, που έχει εξαφανισθή από το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής εις τον Παρνασσόν; Εφονεύθη; Απήχθη; Κατεσπαράχθη από άγρια ζώα;»
Η είδηση της εξαφάνισης έχει ξεφύγει πια από τα στενά όρια της περιοχής.
«Τα ερωτήματα αυτά απασχολούν την Χωροφυλακήν και τους κατοίκους της Στερεάς Ελλάδας και ιδιαιτέρως της περιοχής (…) η οποία ερευνάται βήμα προς βήμα από χωροφύλακας, άνδρας των ΤΕΑ, χωρικούς, ακόμη και ελικόπτερα της πολεμικής αεροπορίας».
Όπως όμως γράφουν «ΤΑ ΝΕΑ» η πυκνή βλάστηση στην περιοχή δυσχεραίνει τις από αέρος έρευνες.
«Τα έλατα και οι κέδροι περιώριζαν αισθητώς το οπτικόν πεδίον και η έρευνα του ελικοπτέρου δεν ήτο δυνατόν να αποδώση».
«ΤΑ ΝΕΑ», 25.7.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Ανακρίσεις και σενάρια
Όσο τα 24ωρα περνούν τόσο γίνεται πιο βέβαιο και το ενδεχόμενο το 3χρονο αγόρι να είχε τραγική κατάληξη. Οι ανακρίσεις, με βασικό ύποπτο τον 16χρονο βοσκό, συνεχίζονται και οι αρχές εξετάζουν τα πιθανότερα σενάρια για το τι μπορεί να συνέβη εκείνη την Παρασκευή στο βοσκοτόπι του βουνού.
«Αι ανακρίσεις στρέφονται προς τας εξής κατευθύνσεις»:
1. Σεξουαλικό έγκλημα
«Πρώτον, οι αστυνομικοί ερευνούν την περίπτωση του σεξουαλικού εγκλήματος. Υποθέτουν δηλαδή ότι αφού ο 16ετής Μπίκος ησέλγησεν επί του νηπίου, το εφόνευσε και εν συνεχεία εξηφάνισε το πτώμα του διά να μην αποκαλυφθή η πράξις του.
2. Εκδίκηση
»Δευτέρα εκδοχή, η οποία ερευνάται, είναι μήπως ο βοσκός, διά να εκδικηθή το αφεντικό του, εφόνευσε το μικρό παιδάκι.
3. Ατύχημα
»Τρίτη εκδοχή είναι μήπως ο μικρός έπεσεν εις την γούρνα που εποτίζοντο τα ζώα και επνίγη, ο δε Μπαλάσκας, διά να αποφύγη τας συνεπείας, εξηφάνισε το πτώμα του.
4. Όρνεα και αγρίμια
»Επίσης εξετάζεται το ενδεχόμενον, ο ατυχής μικρός να απεμακρύνθη προς την κατεύθυνσιν του δάσους και να κατεσπαράχθη από όρνεα ή αγρίμια, πράγμα όμως που αποκλείεται από τους κατοίκους της περιοχής, δεδομένου ότι η τοποθεσία αυτή, παρ’ όλην την αγριότητα της φύσεως, θεωρείται από τας πλέον ημέρους του Παρνασσού.
5. Απαγωγή
»Τέλος, δεν αποκλείεται η περίπτωσις της απαγωγής δι’ αγνώστους μέχρι στιγμής λόγους».
Ταραχή και αντιφάσεις
Οι αρχές ανακρίνουν τον νεαρό βοσκό ξανά και ξανά. Προσπαθούν να βρουν κάποιο στοιχείο που θα τους οδηγήσει στον 3χρονο Δημήτρη.
Τον οδηγούν και στο βουνό για επί τόπου ανάκριση.
Οι προσπάθειες τους όμως πέφτουν σε τοίχο. Ο 16χρονος βασικός ύποπτος βρίσκεται σε μεγάλη ταραχή. Τα λεγόμενά του δεν οδηγούν σε κανένα συμπέρασμα.
«Ο Μπίκος πέφτει από αντίφασιν εις αντίφασιν. Από χθες (σ.σ. δύο ημέρες μετά την εξαφάνιση) σιωπά ή περιορίζεται εις μισόλογα που προδίδουν ταραχήν.
»Χθες τον επισκέφθη ο πατέρας του, ο οποίος μετέχει εις τας έρευνας και του συνέστησε να αποκαλύψη ό,τι γνωρίζει εις την αστυνομία.
»Ο ίδιος απεκάλυψεν, εξ’ άλλου, ότι ο υιός του είναι μυθομανής και ότι πριν γίνη βοσκός του Καμπή, είχεν εργασθή ως βοηθός σωφέρ αυτοκινήτου και ότι, ως είπε χαρακτηριστικώς, “είχε ξυπνήσει στην άσφαλτο”.
»Εις το βουνό έχει μεταφερθή ο Μπίκος τρεις φορές μέχρι στιγμής, αλλά και αι επί τόπου μεταβάσεις και εξετάσεις του δεν απέδωσαν τίποτε».
Οι ανακρίσεις συνεχίζονται
Όσο περνούν οι ημέρες τόσο οι ανακρίσεις συνεχίζονται και όπως μεταδίδουν «ΤΑ ΝΕΑ», «δεν αποκλείεται ο Μπίκος να είναι αθώος, διότι ως πιστεύουν και οι αρμόδιοι δεν είναι δυνατόν εις τόσον νεαράν ηλικίαν να ανθέξη εις πενθήμερον ανάκρισιν».
Έτσι οι αρχές άρχισαν να ανοίγουν τον κλοιό των ανακρινόμενων.
«Από προχθές», γράφουν «ΤΑ ΝΕΑ» της 27ης Ιουλίου, «ανακρίνονται συνεχώς πολλά άτομα που ευρίσκοντο πλησίον της τοποθεσίας απ’ όπου εξηφανίσθη ο μικρός Δημήτρης Καμπής, ως επίσης και όσοι άλλοι θα ημπορούσαν να ρίψουν κάποιο φως εις την υπόθεσιν.
»Αν και υπό της Χωροφυλακής ουδέν ανεκοινώθη, πληροφορούμεθα ότι μέχρι την στιγμήν αυτήν ουδέν αξιόλογον υπάρχει εις χείρας των ανακριτικών αρχών».
Πρωί Δεκαπενταύγουστου
Πέρασαν αρκετές ημέρες και εβδομάδες χωρίς το παραμικρό στοιχείο, ώσπου ανήμερα πρωί του Δεκαπενταύγουστου, οι αρχές, σε σημείο κοντινό με αυτό που εξαρχής ερευνούσαν, βρέθηκαν μπροστά στο σκληρό θέαμα της σορού του τρίχρονου αγοριού.
Όπως γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 17ης Αυγούστου «το πτώμα του εξαφανισθέντος τριετούς (…) ανευρέθη προχθές 9.30 π.μ. τυχαίως υπό του ποιμένος Ηλία Καμπή, θείου του ατυχούς νηπίου.
»Το πτώμα ευρέθη κάτωθι ελάτου (…) εις δασώδη και απρόσιτον τοποθεσίαν. Λόγω της αποσυνθέσεως είχον αποχωρισθή η κεφαλή του κορμού, εκ της αιτίας δε ταύτης δεν κατέστη δυνατή η πλήρης εξέτασις υπό των διενεργησάντων επί τόπου την αυτοψίαν, ιατρών».
«ΤO BHMΑ», 17.8.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
«ΤΑ ΝΕΑ» περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο έχασε τη ζωή του το 3χρονο αγόρι καθώς και τα όσα είπε ο νεαρός βοσκός.
«Ο κρατούμενος και προφυλακισμένος ως υπαίτιος της εξαφανίσεως του μικρού, ποιμενόπαις Αθανάσιος Μπίκος, ωμολόγησεν ότι αφού εξ αμελείας αφήκε το νήπιον να φονευθή υπό ποιμνίου αιγών, απέρριψεν ακολούθως το πτώμα του εκεί όπου ανευρέθη, διά να αποφύγη την εκδίκησιν των συγγενών του παιδιού».
Όταν βρέθηκε η σορός του άτυχου αγοριού, οι αρχές μετέφεραν τον κρατούμενο Μπίκο από την Αθήνα στο συγκεκριμένο σημείο.
«Μόλις επλησίαζε προς το σημείον όπου ανευρέθη το πτώμα, κατελήφθη υπό νευρικού κλονισμού και ήρχισε να τρέμη.
»Εζήτησε να μη προσεγγίση περισσότερον και οι αστυνομικοί του προσέφεραν χαρτί, όπου έγραψε και υπέγραψε την ομολογίαν του:
«Όταν επέστρεφα από τα γίδια που είχα πάει να μαζέψω, αντελήφθην ότι το κοπάδι, πηγαίνοντας να πιη νερό, παρέσυρε, τσαλαπάτησε και σκότωσε τον Δημητράκη. Φοβήθηκα ότι άμα ο αφεντικός μου ιδή το παδί του νεκρό θα με σκοτώση. Και αποφάσισα να εξαφανίσω το πτώμα.
Το φορτώθηκα και το πήγαινα κατά τα Καλλάνια να το θάψω. Εκεί όμως που το βρήκατε, άκουσα θόρυβο, από την στάνη που είναι πλησίον και που δεν την ήξευρα.
Τρομοκρατήθηκα, άφησα το παιδί μέσα στα βράχια και επήγα (…) όπου και με έπιασαν στο σπίτι μου.
Μετανοώ που δεν ωμολόγησα αμέσως, αλλά οπωσδήποτε δεν ήθελα να σκοτωθή το παιδί.»
«ΤO BHMΑ», 18.8.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Η νεκροψία – εικασία
Και ενώ όλοι πιστεύουν ότι μόλις γράφτηκε η τελευταία πράξη του δράματος, στις 18 Αυγούστου «ΤΟ ΒΗΜΑ» δημοσιεύει τη νεκροψία που έγινε στην ημιααποσυντεθειμένη σορό του 3χρονου παιδιού. Το πόρισμα του ιατροδικαστή ανατρέπει τους ισχυρισμούς του κατηγορούμενου χωρίς όμως να δίνει σαφή εικόνα για το τι συνέβη.
Μεταξύ άλλων αναφέρεται:
«Τα οστά του θώρακος, και των άκρων ήσαν ακέραια και δεν παρουσιάζουν ούτε κατάγματα, ούτε κακώσεις. (…) Τα σπλάχνα (…) ουδέν αιμάτωμα ή τραύμα υπήρχεν επ’ αυτών. (…) Δεν κατέστη δυνατόν να διαπιστωθή βιασμός ή άλλη ασελγής πράξις. (…)
»Ο κ. Καψάσκης (σ.σ. ιατροδικαστής) αποκλείει τους ισχυρισμούς του Μπίκου ότι ο Καμπής εφονεύθη από αίγας, διότι εις τοιαύτην περίπτωσιν θα υπήρχον τραύματα και κακώσεις επί του πτώματος, πράγμα το οποίον δεν προέκυψεν εκ της νεκροψίας.
»Λόγω της ελλείψεως των οσταρίων του λάρυγγος δεν δύναται να υπάρξει απόδειξις ότι ο θάνατος οφείλεται εις πνιγμονήν η στραγγαλισμόν. Εικάζεται όμως χωρίς προς τούτο να υπάρχουν αποδείξεις ότι ο Καμπής εφονεύθη διά στραγγαλισμού»
«ΤO BHMΑ», 17.8.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Δίκη
24 Νοεμβρίου 1961. Τέσσερις μήνες μετά την εξαφάνιση του 3χρονου αγοριού, που τελικά βρέθηκε νεκρό, η υπόθεση οδηγείται στο Δικαστήριο Ανηλίκων, καθώς ο κατηγορούμενος είναι μόλις 16 ετών.
«Ο κατηγορούμενος αρνείται την ενοχήν του, ισχυριζόμενος ότι ο υίος του Καμπή εφονεύθη ποδοπατηθείς από γίδια. (…)
»Εκ της νεκροψίας δεν κατέστη δυνατόν να εξακριβωθή από ποιαν συγκεκριμένην αιτίαν προήλθεν ο θάνατος. Ο προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας κ. Δημήτρης Καψάσκης, ο οποίος ενήργησε νεκροτομήν επί του πτώματος, πιστεύει ότι ο δράστης αφού επεχείρησε να κακοποιήση το νήπιον, ετοποθέτησε την παλάμην του εις το στόμα του, έφραξε τα αναπνευστικά του όργανα με αποτέλεσμα να επέλθη ο θάνατος.
»Κατά τον κ. Καψάσκην αποκλείεται να εφονεύθη από γίδια τα οποία εποδοπάτησαν τον Νικ. Καμπή».
«ΤO BHMΑ», 24.11.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Απόφαση
Η απόφαση εκδόθηκε το βράδυ της ίδιας ημέρας. Ο 16χρονος βοσκός κρίθηκε ένοχος για ανθρωποκτονία.
«Το δικαστήριον, τον εκήρυξε ένοχον σύμφωνα με το κατηγορητήριον και απεφάσισε τον εγκλεισμόν του εις σωφορνιστικόν κατάστημα επί 8 έως 15 έτη κατ’ ανώτατον όριον.
»Επίσης, επεδίκασε ψυχικήν οδύνην 10.000 δραχμών διά την οικογένειαν του θύματος. Οι συνήγοροι της υπερασπίσεως κρίναντες την επιβληθείσαν ποινήν υπερβολικήν ήσκησαν έφεσιν».
Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας οι δύο γονείς του 3χρονου Δημήτρη, πνιγμένοι από το αίσθημα της αυτοδικίας επιτίθενται στον 16χρονο βοσκό.
«Ο πατήρ και η μητήρ του θύματος επετέθησαν με αγρίας διαθέσεις κατά του δράστου. Παρενέβη, όμως η χωροφυλακή, η οποία επροστάτευσε τον δράστην και τον μετέφερε εις τα κρατητήρια».
Αυτές ήταν και οι τελευταίες γραμμές που γράφτηκαν για την υπόθεση του τραγικού θανάτου του 3χρονου αγοριού στον Παρνασσό.
Έτσι κι αλλιώς, η είδηση είχε από μέρες περάσει στα ψιλά των εφημερίδων.
Άγνωστη τι τύχη είχε η έφεση του 16χρονου βοσκού, άγνωστο πόσο παρέμεινε φυλακισμένος και άγνωστο μέχρι και σήμερα τι πραγματικά συνέβη εκείνο το μεσημέρι της 21ης Ιουλίου 1961 στην κατά τ’ άλλα ήσυχη και δροσερή πλαγία του Παρνασσού.
