Βίντεο που καταγράφει γυμνούς μετανάστες σε θερμοκρασίες σχεδόν παγετού οι οποίοι αναγκάζονται να επιστρέψουν από τα σύνορα της Σερβίας στη Βόρεια Μακεδονία καταγράφει βίντεο που δημοσιεύει ο Guardian και που σύμφωνα τις καταγγέλλουσεςε ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελούν απόδειξη της κλιμακούμενης κακομεταχείρισης και των συνεχών bush backs των μεταναστών στα ευρωπαϊκά σύνορα.
Δύο βίντεο που παρουσιάστηκαν στον Guardian από τη Legis, μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση της Βόρειας Μακεδονίας, δείχνουν μια σειρά ημίγυμνων ανδρών σε δρόμο κοντά στα σύνορα Σερβίας-Βόρειας Μακεδονίας.
Η Legis αναφέρει ότι τα βίντεο τραβήχτηκαν από έναν ντόπιο κοντά στο χωριό Lojane, στα σερβικά σύνορα, και τους παραδόθηκαν στις 10 Φεβρουαρίου. Ο Guardian δεν έχει επαληθεύσει τη γνησιότητα των βίντεο.
Η ΜΚΟ υποστηρίζει ότι το περιστατικό ήταν «εξευτελιστικό» αλλά και επικίνδυνο για τους μετανάστες καθώς πάνω από 50 άτομα αναγκάστηκαν από τις σέρβικες αρχές να γδυθούν σε συνθήκες σχεδόν παγετού, να μείνουν μόνο με το εσώρουχό τους και τελικώς να αναγκαστούν να επιστρέψουν στη Βόρεια Μακεδονία.
Η Legis λέει ότι το προσωπικό της κατάφερε αργότερα να μιλήσει με τους πρόσφυγες, οι οποίοι δήλωσαν Σύροι.
Πρωτοφανές περιστατικό συνέπεια της συνεργασία ΕΕ – Σερβίας»
Ο Jasmin Redjepi, πρόεδρος της Legis, κατήγγειλε ότι οι «επικίνδυνες και εξευτελιστικές» επαναπροωθήσεις έγιναν λίγο μετά τη Σύνοδο Κορυφής για τη συνεργασία ΕΕ-Σερβίας στα σύνορα, με στόχο την ενίσχυση των σερβικών συνόρων κατά των επιχειρήσεων λαθρεμπορίας ανθρώπων.
«Αυτά τα περιστατικά συμβαίνουν όταν η ΕΕ προετοιμάζει περιορισμούς για τους μετανάστες στη διαδρομή, και στην προκειμένη περίπτωση λίγες ημέρες μετά τη Σύνοδο Κορυφής για τη συνεργασία ΕΕ-Σερβίας στα σύνορα. Τότε βλέπουμε τον άμεσο αντίκτυπο και τις συνέπειες», δήλωσε ο Redjepi.
Παρόλο που έχουν αναφερθεί περιπτώσεις μεταναστών που έχουν απογυμνωθεί σε άλλα ευρωπαϊκά σύνορα, ο Redjepi λέει ότι είναι η πρώτη φορά που αυτό αναφέρεται στα σύνορα μεταξύ Σερβίας και Βόρειας Μακεδονίας.
Συνήθης πρακτική οι επαναπροωθήσεις
Ο Rados Djurovic, εκτελεστικός διευθυντής του Κέντρου Προστασίας Ασύλου στη Σερβία, δήλωσε ότι το προσωπικό του έχει δει αύξηση των αναφορών για απωθήσεις από τη Σερβία προς τη Βόρεια Μακεδονία από την αρχή του έτους. «Μπορούμε να πούμε ότι είναι πλέον μια συνήθης πρακτική», δήλωσε.
Η αντίδραση του Συμβουλίου της Ευρώπης
Η Dunja Mijatović, επίτροπος για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Συμβούλιο της Ευρώπης, δήλωσε: «Πρόσφατες αναφορές για φερόμενες απωθήσεις από Σέρβους αστυνομικούς στα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία, που χαρακτηρίζονται από κακομεταχείριση και εξευτελιστική μεταχείριση και ληστεία μεταναστών, ενδεχομένως και εκείνων που προσπαθούν να ζητήσουν άσυλο, απαιτούν άμεση και αποτελεσματική διερεύνηση από τις κρατικές αρχές».
«Παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων»
«Τα περιστατικά αυτά δεν είναι μόνο ανησυχητικά, αλλά και ενδεικτικά μιας ευρύτερης, ανησυχητικής τάσης μεταξύ των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης», δήλωσε η ίδια. «Οι ενέργειες αυτές φαίνεται να παραβιάζουν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η οποία απαγορεύει την επαναπροώθηση και τις συλλογικές απελάσεις, καθώς και άλλα διεθνή πρότυπα που απαιτούν τη διασφάλιση γνήσιας και αποτελεσματικής πρόσβασης στο άσυλο για όσους το ζητούν».
«Οι επαναπροωθήσεις κατεπείγον ευρωπαϊκό πρόβλημα»
Η Mijatović δήλωσε ότι η κακομεταχείριση που φαίνεται να συμβαίνει στα σύνορα της Βόρειας Μακεδονίας είναι ενδεικτική της κακομεταχείρισης ευάλωτων ανθρώπων στα σύνορα σε όλη την Ευρώπη, χαρακτηρίζοντας διαδεδομένο το φαινόμενο των παράνομων επαναπροωθήσεων και «κατεπείγον πανευρωπαϊκό πρόβλημα».
«Αυτό που έχω παρατηρήσει και για το οποίο έχω προειδοποιήσει είναι ότι οι μετανάστες υποβάλλονται σε μεταχείριση που μπορεί να συνιστά εξευτελιστική μεταχείριση ή βασανιστήρια σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες εδώ και χρόνια, κατά σαφή παραβίαση των υποχρεώσεων των κρατών για τα ανθρώπινα δικαιώματα» δήλωσε.
Σε έκθεση της 11.11.11, μιας βελγικής ΜΚΟ, εκτιμάται ότι το 2023 σημειώθηκε περισσότερες από 346.000 αναγκαστικές επαναπροωθήσεις στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης.
Η Redjepi ζήτησε «να διεξαχθεί έρευνα από τα γραφεία του Διαμεσολαβητή της Βόρειας Μακεδονίας και της Σερβίας και να επιτραπεί σε παρατηρητές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να παρακολουθούν τις αστυνομικές επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας ότι η βία και η απανθρωποποίηση δεν θα μπορούν να συνεχιστούν στο σκοτάδι».
Η σερβική αστυνομία δεν ανταποκρίθηκε σε αιτήματα για σχολιασμό.