Τα δέντρα προσφέρουν αναρίθμητα οφέλη στον κόσμο, από τροφή και καταφύγιο μέχρι οξυγόνο, αλλά οι ερευνητές διαπιστώνουν τώρα ότι η μεγάλη αναγέννηση των πληθυσμών τους στις ανατολικές περιοχές των ΗΠΑ, έχει προσφέρει ένα ακόμη εκπληκτικό όφελος: τον περιορισμό της αύξησης των θερμοκρασιών που προκαλούνται από την κλιματική κρίση.
Ενώ οι ΗΠΑ, όπως και ο υπόλοιπος κόσμος, έχουν θερμανθεί από τη βιομηχανική εποχή λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων, οι επιστήμονες έχουν από καιρό προβληματιστεί από τη λεγόμενη «warming hole» – «τρύπα της αύξησης της θερμοκρασίας» που παρατηρείται σε τμήματα των νοτιοανατολικών ΗΠΑ. Εκεί οι θερμοκρασίες έχουν σταθεροποιηθεί ή και έχουν μειωθεί, παρά την αδιαμφισβήτητη ευρύτερη τάση θέρμανσης.
Ένας σημαντικός λόγος για αυτή τη διαφοροποίηση εν μέσω κλιματική αλλαγής – σύμφωνα με τη νέα μελέτη που δημοσιεύει ο Guardian – είναι η εκτεταμένη αναδάσωση μεγάλου μέρους των ανατολικών ΗΠΑ μετά την αρχική απώλεια μεγάλου αριθμού δέντρων στον απόηχο του ευρωπαϊκού εποικισμού στην Αμερική. Τόσο μεγάλες εκτάσεις αναδασώθηκαν τον περασμένο αιώνα – η έκτασή τους εκτιμάται ότι καλύπτει μία περιοχή μεγαλύτερη από την Αγγλία – που βοήθησε στο να ανακοπεί η επίδραση της παγκόσμιας υπερθέρμανσης.
Η τρύπα στην αύξηση της θερμοκρασίας
«Η αναδάσωση ήταν αξιοσημείωτη και δείξαμε ότι αυτό μεταφράστηκε στη μείωση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος αέρα», δήλωσε η Mallory Barnes, περιβαλλοντολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, επικεφαλής της έρευνας. «Η «τρύπα της αύξησης της θερμοκρασίας» ήταν ένα πραγματικό μυστήριο και ενώ δεν εξηγεί τα πάντα, αυτή η έρευνα δείχνει ότι υπάρχει μια πραγματικά σημαντική σύνδεση με την επιστροφή των δέντρων».
Υπήρξε μια έξαρση της αποψίλωσης των δασών από την αρχή της πρώιμης αποικιακής ιστορίας των ΗΠΑ, καθώς τα δάση γκρεμίστηκαν για τη γεωργία και τη στέγαση, αλλά αυτό άρχισε να αντιστρέφεται περίπου από τη δεκαετία του 1920, καθώς περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να μετακομίζουν στις πόλεις, αφήνοντας μεγάλες εκτάσεις της περιφέρειας να κατακλυσθούν και πάλι με δέντρα. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ξεκίνησε ένα επιθετικό πρόγραμμα δενδροφύτευσης που είχε ως αποτέλεσμα αναδασωτέα έκταση περίπου 150 εκατ. στρεμμάτων, τον περασμένο αιώνα στις ανατολικές ΗΠΑ.
Η ανάκαμψη των δασών αμβλύνει την υπερθέρμανση
Η ανάκαμψη των ανατολικών δασών των ΗΠΑ έχει αμβλύνει την υπερθέρμανση του πλανήτη κυρίως μέσω της διαπνοής των δέντρων, κατά την οποία το νερό αντλείται από τις ρίζες προς τα φύλλα και στη συνέχεια απελευθερώνεται στον αέρα ως ατμός, δροσίζοντας ελαφρώς τη γύρω περιοχή.
Εξετάζοντας δεδομένα από δορυφόρους και μετεωρολογικούς σταθμούς που βρίσκονταν στις ανατολικές ΗΠΑ από το 1900 έως το 2000, η Barnes και οι συνεργάτες της διαπίστωσαν ότι οι αναδασωμένες περιοχές παρείχαν αυτό το δροσιστικό αποτέλεσμα σε μεγάλη κλίμακα, με το μεγαλύτερο μέρος αυτού του αποτελέσματος να συμβαίνει σε απόσταση 400 μέτρων από τα δέντρα.
Τα αναγεννημένα δάση ψύχουν τις ανατολικές ΗΠΑ
Συνολικά, τα αναγεννημένα δάση ψύχουν σήμερα τις ανατολικές ΗΠΑ κατά 1C έως 2C (1,8F έως 3,6F) κάθε χρόνο. Η επίδραση της ψύξης είναι ισχυρότερη τις πιο ζεστές ημέρες του καλοκαιριού, όταν τα δέντρα μειώνουν τη θερμοκρασία κατά 2C έως 5C (3,6F έως 9F), διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Η Μπαρνς δήλωσε ότι τα συμπεράσματα της έρευνας θα πρέπει να ενισχύσουν περαιτέρω τις προσπάθειες για προσεκτική αναδάσωση, ιδίως κοντά σε αστικές κοινότητες που υποφέρουν από ιδιαίτερα καυτές θερμοκρασίες λόγω έλλειψης σκιερών δέντρων.
«Τα δέντρα έχουν πραγματικά ευεργετικό αντίκτυπο στις επιφανειακές θερμοκρασίες μέσω της διαπνοής, η οποία είναι παρόμοια με τον ανθρώπινο ιδρώτα, και έχουν πραγματικά δροσίσει πολύ τα πράγματα», δήλωσε ο Barnes.
Η ψύξη των δέντρων και η θωράκιση των πόλεων
«Προχωρώντας προς τα εμπρός, πρέπει να σκεφτούμε τη φύτευση δέντρων όχι μόνο ως έναν τρόπο απορρόφησης του διοξειδίου του άνθρακα, αλλά και ως ένα τρόπο ψύξης για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ώστε να βοηθήσουμε τις πόλεις να είναι ανθεκτικές σε αυτές τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες».
Ο Patrick Gonzalez, επιστήμονας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ για την κλιματική αλλαγή και δασολόγος, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη, δήλωσε ότι τα συμπεράσματά της παρέχουν «ισχυρή υποστήριξη» στη θεωρία της ψύξης των δέντρων.
Εξακολουθεί η ανάγκη μείωσης των εκπομπών αερίων
«Η μείωση της ρύπανσης από άνθρακα από τα αυτοκίνητα, τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής και άλλες ανθρώπινες πηγές που καίνε άνθρακα, πετρέλαιο και μεθάνιο παραμένει η ουσιαστική λύση για να σταματήσει η κλιματική αλλαγή», δήλωσε. «Η φυσική αναγέννηση των δέντρων και η αναδάσωση, όπου είναι οικολογικά σκόπιμο, μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά».
Η δεντροφύτευση δεν είναι πανάκεια
Η Μπαρνς τόνισε επίσης ότι η αναδάσωση δεν υποκαθιστά την ανάγκη δραστικής μείωσης των εκπομπών θερμότητας του πλανήτη, οι οποίες πέρυσι σημείωσαν νέο παγκόσμιο υψηλό επίπεδο.
«Οι λύσεις για το κλίμα που βασίζονται στη φύση, όπως η δενδροφύτευση, δεν θα μας βγάλουν από το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής», είπε. «Αν κάποιος πιστεύει ότι μπορούμε απλώς να φυτέψουμε μερικά δέντρα και να είμαστε εντάξει, κάνει λάθος – χρειαζόμαστε μια μαζική μείωση των εκπομπών ορυκτών καυσίμων για να πετύχουμε τους στόχους μας. Η αναδάσωση είναι κάτι που πρέπει να γίνει επιπλέον, όχι αντί της μείωσης των εκπομπών».