ΕΜΣΤ: Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας με εγκαίνια έξι νέων εκθέσεων

Από τον Δεκέμβριο του 2023 έως το Νοέμβριο του 2024, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) παρουσιάζει –σε τέσσερα μέρη– έναν κύκλο εκθέσεων αποκλειστικά αφιερωμένων στο καλλιτεχνικό έργο γυναικών ή καλλιτεχνών που αυτοπροσδιορίζονται ως θηλυκότητες, υπό τον ευρύτερο τίτλο-ομπρέλα Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο; (What if Women Ruled the World?) εμπνευσμένο από το ομώνυμο έργο σε νέον της Yael Bartana (2017), που παρουσιάζεται στη Βόρεια και τη Νότια πρόσοψη του κτιρίου του ΕΜΣΤ. Στις 8 Μαρτίου 2024, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, εγκαινιάζονται έξι εκθέσεις πέντε καλλιτέχνιδων, ως δεύτερο μέρος του κύκλου των εκθέσεων.

Από το εξωτερικό στο εσωτερικό του ΕΜΣΤ

Από τον έξω κόσμο που περιβάλλει το ΕΜΣΤ στο εσωτερικό του, στις εκθέσεις του μουσείου μας εισάγει το έργο σε νέον What if Women Ruled the World (Κι’ αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο) (2016) της Yael Bartana, που προσαρμόστηκε ως εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας, σε δύο γλώσσες, Ελληνικά και Αγγλικά, στην βόρεια και νότια πρόσοψη του κτιρίου Φιξ, θέτοντας πλέον το αρχέτυπο ερώτημα στους διερχόμενους της λεωφόρου Συγγρού. Η Yael Bartana δημιουργεί εγκαταστάσεις με νέον όπου φράσεις, δηλώσεις, συνθήματα αποκτούν γλυπτική υπόσταση ενώ αποτελούν παράλληλα σύμβολα ενός ακόμα απραγματοποίητου πολιτικού οράματος.

Στο πλαίσιο της ίδιας θεματικής και σε συνάρτηση με τον κύκλο εκθέσεων του ΕΜΣΤ, παρουσιάζεται και το βίντεο Two Minutes To Midnight (Δύο λεπτά πριν τα μεσάνυχτα), 2021, ένα έργο διάρκειας 47 λεπτών βασισμένο στην δίωρη περφόρμανς του 2017 με τίτλο What if Women Ruled the World? Εδώ παρακολουθούμε να εξελίσσεται το σενάριο μιας πιθανής πυρηνικής σύρραξης σε έναν χώρο που αποτελεί αντίγραφο του σκηνικού της ταινίας Dr. Strangelove (1964).

Yael Bartana, Two Minutes to Midnight

Επίσης, θα παρουσιαστεί το νέο έργο της Claudia Comte, ειδικά για το ΕΜΣΤ «Η προέλευση του φαινομένου του κρουστικού κύματος (κίτρινο και τυρκουάζ), 2024 («The Origin of the Shockwave Ripple Effect»). Πρόκειται για μια εντυπωσιακή τοιχογραφία 30 μέτρων που συνδέει τον κεντρικό χώρο του Μουσείου με το φουαγιέ της εισόδου. Το έργο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της καλλιτεχνικής πρακτικής της Comte που συνδυάζει παραδοσιακές χειροτεχνικές διαδικασίες και σύγχρονη τεχνολογία, με ένα λεξιλόγιο που παραπέμπει σε οργανικά μοτίβα μορφολογίες.

Claudia Comte, The Origin of the Shockwave Ripple Effect

Περφόρμανς

Σημείωστε ότι στα εγκαίνια των εκθέσεων (08.03.2024), την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, στις 19.30 & 20.30, θα πραγματοποιηθεί στο φουαγιέ του Μουσείου η περφόρμανς της Claudia Comte με την ερμηνεύτρια Andrea Tortosa Vidal στα πλαίσια της εγκατάστασης της Comte στο φουαγιέ. Η τέταρτη στη σειρά των περφόρμανς της Claudia Comte, το How to Grow and Still Stay the Same Shape (Πώς να μεγαλώνεις και να παραμένεις στο ίδιο σχήμα) είναι μια παιγνιώδης χορογραφία σε διάλογο με την νέα in-situ τοιχογραφία της καλλιτέχνιδας στο ισόγειο του ΕΜΣΤ. Σε χορογραφία της ίδιας της καλλιτέχνιδας και εκτέλεση της Andrea Tortosa Vidal, χορεύτρια στο Ballett Theater της Βασιλείας, οι κινήσεις ερμηνεύουν τις στοιχειώδεις μορφές ζωής που εκφράζονται στο οπτικό μοτίβο της τοιχογραφίας.

Την ίδια ημέρα, στις 21.30, θα πραγματοποιηθεί η μουσική περφόρμανς της Jeanna Criscitiello «…and then there was EVE» (Και μετά ήταν η Εύα) στον εκθεσιακό χώρο του ισογείου, μια σόλο μουσική περφόρμανς που επικεντρώνεται σε ζητήματα γυναικείας ταυτότητας.

Θα δούμε, ακόμη, το έργο Eπικούρειος Εδέμ (Epicurean Eden) της Hadassah Emmerich, νέα παραγωγή του ΕΜΣΤ (8 Μαρτίου, χώρος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, μεσοπάτωμα, συντονισμός καλλιτεχνικής παραγωγής: Γιάννης Αρβανίτης). Για την πρώτη παρουσίαση της στην Ελλάδα, η Emmerich έχει δημιουργήσει μια νέα μεγάλης κλίμακας τοιχογραφία σχεδιασμένη ειδικά το ΕΜΣΤ, που καλύπτει ένα μέρος του ισογείου και του ημιώροφου του Μουσείου και καταλαμβάνει τον εκπαιδευτικό του χώρο, μεταμορφώνοντάς τον ριζικά σε ένα καθηλωτικό και πολύχρωμο Gesamtkunstwerk, ιδανικό για παιδιά.

Hadassah Emmerich, Garland of creolized tulips

Το ΕΜΣΤ ανακοινώνει, ακόμη, την πρώτη ατομική παρουσίαση στην Ελλάδα της διεθνώς αναγνωρισμένης φωτογράφου Lola Flash. Δουλεύοντας στην πρώτη γραμμή της queer αναπαράστασης για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, η Lola Flash με το έργο της προκαλεί της προκαταλήψεις και τα στερεότυπα για το φύλο, τη σεξουαλικότητα και τη φυλή.

Η σειρά SALT (2011-σε εξέλιξη) που παρουσιάζεται στο Μουσείο  – Lola Flash SALT (Αλάτι), από 8 Μαρτίου έως 10 Νοεμβρίου 2024 (Χώρος κοινού, 2ος όροφος, επιμέλεια: Ιόλη Τζανετάκη) – είναι μια σειρά πορτραίτων που απεικονίζουν σημαντικές ηλικιωμένες γυναικείες προσωπικότητες (άνω των εβδομήντα ετών), οι οποίες είχαν σιωπηλό αντίκτυπο στον κόσμο τους και εξακολουθούν να ασχολούνται με πάθος με το έργο της ζωής τους.

Ελένη Μπούκουρα Αλταμούρα – Η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος

Η έκθεση All Dreams Are Vexing | Όλα τα όνειρα είναι ενοχλητικά της Μαλβίνας Παναγιωτίδη (νέα παραγωγή του ΕΜΣΤ, 08.03-02.06.2024, χώρος έκθεσης: Project Room 2, 3ος όροφος, επιμέλεια: Άννα Μυκονιάτη) είναι αποτέλεσμα της ενδελεχούς έρευνας που έκανε η καλλιτέχνιδα το καλοκαίρι του 2023 στις Σπέτσες, στο σπίτι όπου απομονώθηκε μετά τον πρόωρο θάνατο των δύο παιδιών της -από φυματίωση- η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος, Ελένη Μπούκουρα Αλταμούρα (1821-1900). Την περίοδο εκείνη η Αλταμούρα κατέφυγε στον πνευματισμό, σε μια προσπάθεια να επανασυνδεθεί με τα παιδιά της, αφήνοντας πίσω της αρκετούς θρύλους αλλά και ένα grimoire, ένα «μαγικό» χειρόγραφο με ξόρκια.

Μαλβίνα Παναγιωτίδη,
Why do you imagine golden birds II @Ilias Madouros

Ο θεματικός κύκλος «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;» πρωτοβουλία της καλλιτεχνικής διευθύντριας του ΕΜΣΤ Κατερίνας Γρέγου, βασίζεται σε ένα συχνά επαναλαμβανόμενο υποθετικό ερώτημα: Τί θα συνέβαινε αν η διακυβέρνηση του κόσμου είχε θηλυκά χαρακτηριστικά; Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την πολιτική πόλωση και αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, μοιάζει να είναι η κατάλληλη στιγμή να τεθεί αυτό το ερώτημα αλλά και να αποκατασταθούν ανισότητες μέσα στην ίδια την κυρίαρχη ιστορία της τέχνης, που για χρόνια περιθωριοποίησε ή κατέστησε αόρατες τόσες γυναίκες δημιουργούς, πόσο μάλλον σε μια χώρα όπως την Ελλάδα όπου, έως τώρα, δεν υπήρξε οργανωμένο φεμινιστικό κίνημα στα εικαστικά.