Τριάντα περίπου ακαδημαϊκοί, πολιτικοί και επιχειρηματίας έλαβαν μέρος την Πέμπτη σε έναν ενδιαφέροντα ελληνο – γαλλικό διάλογο στο Παρίσι, στο συνέδριο υπό την αιγίδα του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών και του γαλλικού Ινστιτούτου του Ωκεανού με τίτλο «Thalassa – Από το Αρχιπέλαγος στους Ωκεανούς», μια επιστημονική πρωτοβουλία των καθηγητών Μισέλ Φουσέ και Γιώργου Πρεβελάκη, που πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των εφημερίδων «ΤΑ ΝΕΑ» και «ΤΟ ΒΗΜΑ».
Οι συμμετέχοντες, για κάτι παραπάνω από εννιά ώρες, αντάλλαξαν χρήσιμες γνώσεις και μοιράστηκαν κοινούς προβληματισμούς στη βάση των θεματικών του συνεδρίου, οι οποίες αφορούσαν στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της εμπορικής ναυτιλίας, στις δυνατότητες εκμετάλλευσης των θαλάσσιων πόρων με φόντο τις αυξανόμενες εντάσεις που καταγράφονται τελευταία στη θάλασσα καθώς επίσης και σε ζητήματα που άπτονται της ασφάλειας, του διεθνούς δικαίου, των συνόρων και του ρόλου της θάλασσας στην ανάπτυξη του πολιτισμού στη Δύση. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου συζητήθηκαν μια σειρά από θέματα όπως, «Η εμπορική Ναυτιλία σε έναν κόσμο σε πολυδιάσπαση», «Η Θάλασσα ως πηγή πλούτου», «Η ασφάλεια, τα σύνορα και το διεθνές δίκαιο», «Το μέλλον των καυσίμων στη ναυτιλία» και «Το Αρχιπέλαγος ως πηγή του Δυτικού Πολιτισμού».
Στο καλωσόρισμα των συμμετεχόντων, ο Πρόεδρος του Οικονομικού Forum των Δελφών, Συμεών Γ. Τσομώκος εξέφρασε την ελπίδα το συνέδριο να αφήσει ένα «μικρό αποτύπωμα» στο άριστο επίπεδο των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, υπογραμμίζοντας, παράλληλα, ότι η Θάλασσα έχει μία σχεδόν ιερή σύνδεση με την ελληνική Ιστορία και Παράδοση στο συλλογικό μας υποσυνείδητο και ότι αποτελεί έναν ισχυρό κρίκο με τη Γαλλία.
Χαρακτηρίζοντας, στο δικό του καλωσόρισμα, τη Θάλασσα «Μητέρα ολόκληρης της ανθρωπότητας», ο Γιάννης Πρετεντέρης σημείωσε, σχολιάζοντας τα τρέχοντα γεγονότα, ότι η Ελλάδα είναι μεν μια μικρή χώρα αλλά, όσον αφορά την εμπορική ναυτιλία, αποτελεί μια μεγάλη δύναμη. «Τους τελευταίους μήνες η Θάλασσα, είτε πρόκειται για τη Μαύρη Θάλασσα είτε για την Ερυθρά, επανήλθε με τη βία στις παγκόσμιες συγκρούσεις», παρατήρησε ο ίδιος, διαπιστώνοντας ότι από αυτήν την κατάσταση προκύπτει πρόβλημα για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, που επηρεάζει την ελευθερία του εμπορίου και, άρα, όπως ο ίδιος ανέφερε, «και τον πυρήνα της οικονομικής δραστηριότητας των κοινωνιών μας».
Πρώτος ομιλητής στο συνέδριο ήταν ο Έλληνας υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστος Στυλιανίδης, ο οποίος υπενθύμισε ότι η ιστορία του Ελληνισμού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη θάλασσα και ότι το Αρχιπέλαγος αποτέλεσε την καλλιτεχνική, πνευματική και οικονομική εστία – όχι μόνο του αρχαιοελληνικού και ελληνιστικού κόσμου – αλλά και της Ρωμαϊκής, Βυζαντινής και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. «Ένας από τους στόχους του γάλλο-ελληνικού διαλόγου είναι η περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μας σε πολλαπλά ζητήματα που σχετίζονται με τη θάλασσα, όπως η ασφάλεια και το Διεθνές Δίκαιο, τα εξωτερικά ευρωπαϊκά μας σύνορα, η εμπορική ναυτιλία, ο τουρισμός και ευρύτερα η θάλασσα ως πηγή πλούτου», είπε ο Έλληνας υπουργός.
Αναφερόμενος στη συνέχεια στις «μεγάλες δυνατότητες οικονομικής και τεχνικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας», ο Χρήστος Στυλιανίδης υπογράμμισε ότι βασική παράμετρος για την ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας αποτελούν νέοι τομείς, όπως η θαλάσσια βιοτεχνολογία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι υδατοκαλλιέργειες αλλά και νέες μορφές παράκτιου και θαλάσσιου τουρισμού ενώ αναφορά έκανε και στην ανάγκη για ελληνο – γαλλική συνεργασία για την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων στη θάλασσα, όπως είναι το διασυνοριακό και το οργανωμένο έγκλημα, οι απειλές κατά της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας, οι απειλές κατά της βιοποικιλότητας, η παράνομη, λαθραία και άναρχη αλιεία και η περιβαλλοντική υποβάθμιση.
«Πιο ισχυρές παρά ποτέ» χαρακτήρισε τις ελληνογαλλικές σχέσεις ο πρέσβης της Ελλάδας στη Γαλλία και στο Μονακό, Δημήτρης Ζεβελάκης, υπογραμμίζοντας ότι οι δύο χώρες διαβουλεύονται για όσα απασχολούν τον γεωπολιτικό τους περίγυρο. Ο ίδιος αναφέρθηκε και στην ευρωπαΐκή πορεία των δυτικών Βαλκανίων, στην κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο και στην υποψηφιότητα της Ελλάδας για εκλογή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Μία υποψηφιότητα που προβάλλει το τρίπτυχο «κλίμα, υγεία, ασφάλεια» ανοίγοντας, όπως είπε ο έλληνας πρέσβης, νέες προοπτικές στην συνεργασία της Ελλάδας με τη Γαλλία, το μόνο κράτος – μέλος της ΕΕ που είναι και μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας. Τόνισε, δε, ότι ο αγώνας ενάντια στην κλιματική αλλαγή αλλά και η προστασία των θαλασσών είναι τομείς κοινού ενδιαφέροντος για τις δυο χώρες και ιδιαίτερης δραστηριοποίησης της Γαλλίας στο πλαίσιο του ΟΗΕ.
Στη δική της ομιλία με θέμα τη Ναυτιλία ως «Παγκόσμια Σταθερά», η Μαρίλη Φραγκίστα, (μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, της Ναυτιλιακής Επιτροπής, του Ελληνο- Γαλλικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου και Πρόεδρος της Ένωσης Μαλτέζων Εφοπλιστών) στάθηκε στα θετικά αποτελέσματα που έχει φέρει η ελληνογαλλική συνεργασία στον τομέα της ναυτιλίας τονίζοντας πως για την Ευρωπαϊκή Ένωση η ναυτιλία έχει καθοριστική συμβολή στην ευημερία των πολιτών της καθώς διασφαλίζει τον εφοδιασμό του μεγαλύτερου μέρους των αναγκαίων πρώτων υλών, της ενέργειας, των τροφίμων και άλλων βασικών ειδών. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι πάνω από το 74% του εξωτερικού εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταφέρεται μέσω θαλάσσης, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζεται σε εισαγωγές για να καλύψει το 98% των αναγκών της σε αργό πετρέλαιο, προϊόντα πετρελαίου και φυσικό αέριο και ότι το 92% των στερεών ορυκτών καυσίμων και το 42% του υγροποιημένου φυσικού αερίου μεταφέρεται με πλοία.
Επιπλέον, σημείωσε ότι η ελληνόκτητη ναυτιλία με πάνω από 5.500 πλοία αντιπροσωπεύει πάνω από το 60% του συνολικού στόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Η ναυτιλία είναι ο πιο αποδοτικός τρόπος μεταφοράς, τόσο από άποψη κόστους όσο και από περιβαλλοντικές παραμέτρους», είπε η ελληνίδα εφοπλίστρια, υπογραμμίζοντας ότι τα εναλλακτικά καύσιμα χρειάζεται να ανταποκρίνονται σε τρεις βασικές προϋποθέσεις: να είναι ασφαλή για τους ναυτικούς, τα πλοία και το περιβάλλον, να είναι διαθέσιμα σε επαρκείς ποσότητες ανά τον κόσμο και να είναι οικονομικά προσιτά προς όφελος της παγκόσμιας ευημερίας.
Για το μέλλον των καυσίμων στη ναυτιλία μίλησε ο Παναγιώτης Πικραμμένος επισημαίνοντας ότι τα τελευταία χρόνια ο δημόσιος έλεγχος έχει επικεντρωθεί στην προστασία του περιβάλλοντος και ειδικότερα στον περιορισμό των εκπομπών αερίου. Ο πρώην Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην κοινοτική νομοθεσία που θα τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2025 και η οποία ευνοεί την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα πλοία και ειδικότερα συνθετικών καυσίμων με βάση είτε το υδρογόνο, είτε τη βιομάζα. Σημείωσε επίσης ότι από το 2030 και μετά, τα πλοία που θα δένουν στα ευρωπαϊκά λιμάνια θα είναι υποχρεωμένα να τροφοδοτούνται με ηλεκτρική ενέργεια.
Ειδική αναφορά έκανε και στα συνθετικά καύσιμα που θα παράγονται με βάση το υδρογόνο, υπογραμμίζοντας πως η βασική πρόκληση βρίσκεται στο αν και κατά πόσο η παραγωγή τους θα είναι επαρκής για να ανταποκριθεί στην άνοδο της ζήτησης. Αναφορικά με τα βιοκαύσιμα, τόνισε ότι σταδιακά θα έχουν όλο και περισσότερη σημασία αλλά και ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις τιμές τους και τις δυνατότητες παραγωγής τους. Τη σκυτάλη, αμέσως μετά, για μια επιστημονική εισαγωγή πήρε ο Καθηγητής Γεώργιος Πρεβελάκης, ο οποίος υπογράμμισε ότι το Αρχιπέλαγος υπήρξε πηγή δυτικών αξιων, όπως η ελευθερία και η δημοκρατία, σημειώνοντας πως, σε ό,τι αφορά τη σύγχρονη Ευρώπη, το ερώτημα που τίθεται είναι εάν θέλουμε μία Ευρώπη κλειστή στον εαυτό της ή μία Ευρώπη αρχιπέλαγος, δηλαδή ανοιχτή στους ωκεανούς. Όπως ο ίδιος σημείωσε, «με τον όρο Αρχιπέλαγος αναφερόμαστε σε μία γεωγραφική πραγματικότητα, δηλαδή σε νησιά που τα ενώνει η θάλασσα και που σε βάθος χρόνου υπήρξαν εστίες μάθησης της πλοήγησης, μίας δραστηριότητας που χαρακτηρίζεται από περιέργεια, υπευθυνότητα, ευρηματικότητα και επιχειρηματικότητα».
Την εισαγωγή στην τελευταία συζήτηση του συνεδρίου, με θέμα «ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ, ΠΗΓΗ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ», ανέλαβε ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO, Γιώργος Κουμουτσάκος, που αρχικά ενημέρωσε ότι προ ημερών κατέθεσε τον φάκελο υποψηφιότητας των Μινωικών Ανακτόρων της Κρήτης προκειμένου να ενταχθούν στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Ο Γ. Κουμουτσάκος ανέφερε ότι για τη διαμόρφωση του φακέλου της υποψηφιότητας, οι αρμόδιες Υπηρεσίες του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού συνεργάστηκαν με επιστημονικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται επί σειρά ετών στην Κρήτη. Μεταξύ αυτών και με τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών, της οποίας, όπως είπε ο ίδιος, «η διαχρονική συμβολή στη μελέτη του Ελληνικού Πολιτισμού έχει μακρά ιστορία και βαθύ αποτύπωμα».
Τα επιστημονικά συμπεράσματα του συνεδρίου (στο οποίο έλαβαν μέρος, μεταξύ άλλων, η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Σοφία Βούλτεψη, ο βουλευτής, καθηγητής Άγγελος Συρίγος, η πρώην επίτροπος Μαρία Δαμανάκη, οι εφοπλιστές Νίκος Βερνίκος και Χαράλαμπος Σημαντώνης, ο επιχειρηματίας Αθανάσιος Πολυχρονόπουλος κ.α.) παρουσίασε λίγο πριν το τέλος ο Καθηγητής Μισέλ Φουσέ ενώ οι Σ. Τομώκος και Christophe Prazuck (Διευθυντής του Institut de l’Océan, Alliance Sorbonne Université) ανέλαβαν να διατυπώσουν τις τελικές επισημάνσεις. Τις υπηρεσίες τους σε ρόλο συντονιστή των συζητήσεων προσέφεραν οι δημοσιογράφοι Marc Semo, Ειρήνη Νικολοπούλου και Μαρία Δεναξά – Devallée ενώ στη θεματική «Η Θάλασσα ως πηγή πλούτου» συντονισμό της συζήτησης έκανε ο Γενικός Επιθεωρητής Οικονομικών, Vincent Lidsky.
