H συνένοχη σιωπή των κατοίκων μιας μικρής ιρλανδικής πόλης απέναντι στην εκμετάλλευση των ορφανών κοριτσιών από την Καθολική Εκκλησία της δεκαετίας του 1980 αλλά και ο τρόπος με τον οποίο ένας άντρας, πατέρας πέντε μικρών κοριτσιών θα αντιδράσει, είναι το θέμα της θαυμάσιας ταινίας «Small things like these» με την προβολή της οποίας, σηκώθηκε για 74η φορά στην ιστορία της η αυλαία του κινηματογραφικού φεστιβάλ Βερολίνου. Το βραβευμένο λογοτεχνικό έργο της Κλερ Κίγκαν (υποψήφιο για το βραβείο Booker 2022, κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο με τίτλο «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά»), έγινε το φιλόδοξο κινηματογραφικό όραμα του Ιρλανδού ηθοποιού Κίλιαν Μέρφι ο οποίος πρωταγωνιστεί κρατώντας τον ρόλο του πατέρα.
«Είμαι πραγματικά περήφανος για αυτήν την ταινία αλλά προσπαθώ να αντισταθώ στη φράση «έργο πάθους» γιατί την θεωρώ ευφημιστική» δηλώνει ο Μέρφι που ως γνωστόν περνά μια σπουδαία φάση στην καριέρα του μετά την επιτυχία της ταινίας «Οπενχάιμερ» που τον οδήγησε για πρώτη φορά στις υποψηφιότητες των Οσκαρ. «Όμως τελικά δεν υπάρχει καλύτερη έκφραση για αυτήν την ταινία, γιατί είναι κάτι στο οποίο πίστεψα με πάθος από την αρχή».
Η δημιουργία της ταινίας «Small things like these» έχει ενδιαφέρουσα ιστορία. Όταν ο 48χρονος ηθοποιός διάβασε την ιστορία της Κίγκαν, βυθίστηκε αμέσως στο σύμπαν της και αποφάσισε να διαχειριστεί την παραγωγή μιας κινηματογραφικής αναπλασης της. Ο Μέρφι απέκτησε τα δικαιώματα μαζί με τον φίλο και συνεργάτη του Αλαν Μαλόνι και άρχισε να αναζητεί συμπαραγωγούς, ένας από τους οποίους ήταν τελικά ο Ματ Ντέιμον και η εταιρία Artist Equity που έχει ιδρύσει με τον φίλο του Μπεν Αφλεκ. Ο Μέρφι απευθύνθηκε στον Ντέιμον, την εποχή που γύριζαν μαζί τον «Οπενχάιμερ» στο Νέο Μεξικό. Ο τελευταίος έδειξε ενδιαφέρον και το αποτέλεσμα της συνεργασίας τους είναι η ταινία που σκηνοθέτησε ο Τιμ Μίελαντς με τον οποίο ο Μέρφι είχε συνεργαστεί στην δημοφιλή σειρά «Peaky Blinders».
«Είναι μια ταινία που απαιτεί την εμπιστοσύνη του κοινού» είπε για την ταινία «Small things like these» ο Ματ Ντέιμον προσθέτοντας ότι «υπάρχει αρκετό κοινό στον κόσμο που εξακολουθεί να δίνει την εμπιστοσύνη του στον κινηματογράφο.» Κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν του, ο ηθοποιός σημείωσε ότι τέτοιου τύπου ταινίες έβλεπες παντού και συνέχεια την εποχή που ξεκινούσε την καριέρα του στη δεκαετία του 1990. «Ήταν μέρος του πολιτισμού και της ζωής μας. Είμαι πραγματικά ευγνώμων που φέρνω μια ταινία σαν αυτή στους κινηματογράφους και θα δούμε τελικά τι θα συμβεί».
Το «Small things like these» είναι γέννημα πάθους, όμως ο Ιρλανδός ηθοποιός επιτυχιών όπως οι «Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι» του Κεν Λόουτς, αρκετών άλλων του Κ. Νόλαν («Inception») δηλώνει ότι αποστασιοποιείται από τις ταινίες του, όπως ενδεχομένως να συμβαίνει με τους περισσότερους ηθοποιούς. «Αν μια ταινία στην οποία παίζω μιλά π.χ. για την συγχώρεση με έναν συγκεκριμένο τρόπο, αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι συμφωνώ μαζί της. Οι ταινίες, τα βιβλία, κάθε μορφή Τέχνης οφείλουν να κάνουν τις ερωτήσεις, όχι να δίνουν τις απαντήσεις.»
Διάλογος η μόνη λύση
Γνωστό ως το πιο πολιτικό από τα τρία μεγάλα ευρωπαϊκά φεστιβάλ κινηματογράφου (τα άλλα δύο είναι των Καννών και της Βενετίας), το κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου του οποίου πρόεδρος της φετινής κριτικής επιτροπής είναι η Kενυάτισα γεννημένη στην πόλη του Μεξικού ηθοποιός Λουπίτα Ν’ Ογκο (12 χρόνια σκλάβος) αναμένεται να έχει έντονο πολιτικό χαρακτήρα τις επόμενες 10 ημέρες. Εξάλλου, διόλου τυχαία το ντουέτο στην κεφαλή του φεστιβάλ, η εκτελεστική διευθύντρια Μαριέτε Ρίσενμπεκ και ο καλλιτεχνικός διευθυντής Κάρλο Σατριάν εξέφρασαν τη συμπαράστασή τους σε «όλα τα θύματα των ανθρωπιστικών κρίσεων στη Μέση Ανατολή και αλλού» όταν το πρόγραμμα ανακοινώθηκε.
Βέβαια η κίνηση του φεστιβάλ να συμπεριλάβει πολιτικούς του ακροδεξιού κόμματος Alternative für Deutschland μεταξύ των προσκεκλημένων στο γκαλά έναρξης προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις και οι διευθυντές του αποφάσισαν τελικά να πάρουν πίσω τις προσκλήσεις από τους πέντε εκλεγμένους βουλευτές του εν λόγω κόμματος. Η ανησυχία για την άνθιση του αντισημιτισμού, της αντιμουσουλμανικής δυσαρέσκειας και της ρητορικής του μίσους είναι φαινόμενα που εξαπλώνονται στη Γερμανία (όπως εξάλλου και σε πολλές χώρες του κόσμου) οπότε από πλευράς του το φεστιβάλ στοχεύει να επιτρέψει τον «ανοιχτό διάλογο» γύρω από μεγάλα θέματα, όπως π.χ. ο πόλεμος στη Γάζα.
Μία καλλιτεχνική κίνηση που αναδεικνύει αυτού του τύπου τις πολιτισμικές ανταλλαγές ονομάζεται «Tiny House Project» και είναι ένας χώρος συνάντησης που δημιουργήθηκε στην Potsdamer Platz, την κύρια τοποθεσία της Μπερλινάλε. Το έργο σχεδιάστηκε με την Παλαιστίνια Γερμανίδα Τζουχάνα Χασούν και την Ισραηλινή Γερμανίδα Σάι Χόφμαν που εδώ και αρκετά χρόνια εργάζονται μαζί για να εκπαιδεύσουν τους ανθρώπους σχετικά με τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Στο τμήμα του «Πανοράματος», δύο έργα ακτιβισμού το ντοκιμαντέρ «No Other Land», που έγινε από μια Παλαιστινιο-Ισραηλινή συλλογικότητα και «Ημερολόγια από τον Λίβανο» της Mίριαμ Ελ Χατζ ασχολούνται επίσης με τη Μέση Ανατολή ενώ τέλος, κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί συζήτηση με θέμα «Κινηματογραφική δημιουργία σε καιρούς συγκρούσεων».
