«Ο Στρατηγικός Διάλογος υπηρετεί την επιτάχυνση της εμβάθυνσης της συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών» αναφέρεται στο κοινό ανακοινωθέν για το 5ο γύρο του Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ-Ελλάδας που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στην Ουάσιγκτον. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, εγκαινίασαν τις συζητήσεις, στις οποίες συμμετείχε υψηλόβαθμη δι-υπηρεσιακή εκπροσώπηση από τις δύο χώρες.
Όπως υπογραμμίζεται, οι δύο χώρες αξιοποίησαν τον Στρατηγικό Διάλογο για να υπογραμμίσουν την αναπτυσσόμενη διμερή και διατλαντική σχέση τους που εδράζει στις κοινές δημοκρατικές αξίες και τα συμφέροντά τους. Κατά τον φετινό Διάλογο, η Ελλάδα υπέγραψε τις «Συμφωνίες Άρτεμις», αποτελώντας την 35η χώρα που εντάσσεται σε αυτές. Με αυτό τον τρόπο, οι ΗΠΑ και η Ελλάδα επιβεβαιώνουν την κοινή τους δέσμευσή σε ένα όραμα για ειρηνική, βιώσιμη και διαφανή συνεργασία στο διάστημα. Ο κ. Γεραπετρίτης υπέγραψε τις συμφωνίες εκ μέρους της Ελλάδας.
Περιφερειακά ζητήματα
«Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες ανανέωσαν τη δέσμευσή τους για την προαγωγή της σταθερότητας, της ειρήνης και της ευημερίας στην Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή, ιδίως μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου κατά του Ισραήλ, τις τρομοκρατικές ενέργειες των Χούθι που απειλούν τη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα και τον συνεχιζόμενο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Οι δύο κυβερνήσεις επαναβεβαίωσαν τις κοινές τους αξίες και την προσήλωσή τους στη Δημοκρατία καθώς και την αναγκαιότητα επίλυσης των διαφορών με διπλωματικό τρόπο, σεβασμού της κυριαρχίας και τήρησης του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας.
Η Ελλάδα υπογράμμισε τις συνεχιζόμενες επαφές της με τη γείτονα Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της υποδοχής του Τούρκου προέδρου Ερντογάν για το πέμπτο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στις 7 Δεκεμβρίου στην Αθήνα και την υπογραφή της Διακήρυξης περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας Ελλάδας-Τουρκίας. Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες σκοπεύουν να συνεχίσουν την προώθηση της περιφερειακής ολοκλήρωσης, του κράτους δικαίου, των σχέσεων καλής γειτονίας, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και τον συντονισμό μέσω του σχήματος 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και Ηνωμένες Πολιτείες). Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν την εκτίμησή τους για την ανθρωπιστική βοήθεια της Ελλάδας στη Γάζα, την ισχυρή υποστήριξη του Ισραήλ και τη συμμετοχή της στην επιχείρηση Prosperity Guardian και εξήραν την Ελλάδα για τον ηγετικό της ρόλο στη νέα ναυτική επιχείρηση της ΕΕ, EUNAVFOR Aspides. Οι δύο κυβερνήσεις συζήτησαν τη σημασία στήριξης της Ουκρανίας, υπογραμμίζοντας τις αρχές της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας».
‘Αμυνα και Ασφάλεια
«Οι δύο χώρες τόνισαν τη δέσμευσή τους να ενισχύσουν τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας μέσω των προσπαθειών στρατιωτικού εκσυγχρονισμού της Ελλάδας. Προσβλέπουν δε, στη συνέχιση της συνεργασίας για την προμήθεια αμυντικών υλικών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξήραν την Ελλάδα για την υπέρ το δέον τήρηση της δέσμευσής της στη Σύνοδο Κορυφής της Ουαλίας, δαπανώντας άνω του 3,5% του ΑΕΠ της για την άμυνα, με πλέον του 45% αυτού του ποσού να χρησιμοποιείται για την αγορά σημαντικού εξοπλισμού και για τον εκσυγχρονισμό.
Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπογράμμισαν περαιτέρω τα αμοιβαία οφέλη από τη συμπαραγωγή φρεγατών κλάσης Constellation, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών οφελών για τα ελληνικά ναυπηγεία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες σημείωσαν τη συνεχιζόμενη επιτυχία της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), η οποία ενισχύει την ικανότητα του ΝΑΤΟ να προστατεύει τη νοτιοανατολική του πτέρυγα και παρέχει στρατηγικά σημαντική πρόσβαση, βάσεις και δυνατότητα διέλευσης για τις αμερικανικές δυνάμεις. Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπογράμμισαν τον αυξανόμενο αριθμό αμερικανικών δυνάμεων που συνεργάζονται σε κλίμα αλληλεγγύης με τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις μέσω συνδυασμένων πολυμερών εκπαιδεύσεων και ασκήσεων για την υποστήριξη της Συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπογράμμισαν τη στρατηγική σημασία του Λιμένος της Αλεξανδρούπολης ως σημαντικού κόμβου υλικοτεχνικής υποστήριξης και αλυσίδας εφοδιασμού».
Ανθρωπιστικές προκλήσεις και Ετοιμότητα για την αντιμετώπιση των καταστροφών
«Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες συζήτησαν για τον σχεδιασμό αντιμετώπισης περιστατικών έκτακτης ανάγκης και την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής συνεισφοράς στον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της ΕΕ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν τη συμμετοχή του Ελληνικού Πυροσβεστικού Σώματος σε αμερικανική εκπαιδευτική περιοδεία και εξέφρασαν ενδιαφέρον για την επικαιροποίηση της συνεργασίας για την αντιμετώπιση καταστροφών.
Η Ελλάδα παρουσίασε περαιτέρω μέτρα που σχεδιάζει να λάβει για την ενσωμάτωση των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, μεταξύ άλλων με τη βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση και τις δημόσιες υπηρεσίες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπογράμμισαν την Πρωτοβουλία τους για την Ασφαλή Κινητικότητα (Safe Mobility Initiative) με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (IOM) για την καθιέρωση πρόσβασης σε υπηρεσίες με βάση συγκεκριμένες ανθρωπιστικές ανάγκες και ανάγκες προστασίας σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής».
Ενέργεια και Περιβάλλον
«Οι δύο χώρες τόνισαν τη συνέχιση της συνεργασίας τους στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας, υπογραμμίζοντας τον κοινό στόχο επίτευξης μεγαλύτερης περιφερειακής διασυνδεσιμότητας για τη διαφοροποίηση των οδών και των τύπων ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπου η Ελλάδα έχει αναδειχθεί σε ευρωπαϊκό ηγέτη. Η συνεργασία για την ανάπτυξη υποδομών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα αποτελεί κοινή προτεραιότητα για την ενίσχυση του μέλλοντος της Ελλάδας ως εξαγωγέα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μεταξύ άλλων μέσω της πρωτοβουλίας «Green Aegean».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξήραν την ηγετική θέση και τις προετοιμασίες της Ελλάδας για τη διοργάνωση της 9ης Διάσκεψης «Our Oceans Conference» τον Απρίλιο του 2024 και επανέλαβαν τη δέσμευση των ΗΠΑ να υποστηρίξουν τις προσπάθειες σχεδιασμού και τις προτεραιότητες της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένης της πράσινης ναυτιλίας. Οι δύο χώρες υπογράμμισαν τη σημασία της συμπερίληψης των νέων στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την ανθεκτικότητα, μεταξύ άλλων μέσω ενός χρηματοδοτούμενου από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα προγράμματος ανταλλαγής νέων που συνδέει το «California Conservation Corps» με την ελληνική μη κυβερνητική οργάνωση «Ecogenia»».
Επιβολή του Νόμου και Αντιμετώπιση της Τρομοκρατίας
Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες και η συζήτησαν τη συνεχιζόμενη συνεργασία στον τομέα της επιβολής του νόμου, με αμφότερες να δεσμεύονται για αμοιβαία δικαστική συνδρομή, εκδόσεις, κοινή εκπαίδευση και ανταλλαγές θεμάτων για την αντιμετώπιση των σύνθετων προκλήσεων, και ανασκόπησαν τις επιτυχίες σε αυτούς τους τομείς. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξήραν τον ηγετικό ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή ως προς τη στρατηγική προώθηση της ασφάλειας των αερομεταφορών μέσω της ανάπτυξης μονάδων στοιχείων επιβατών σε αρκετές χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Κατά τη συζήτηση, τονίστηκαν περαιτέρω οι επιτυχείς προσπάθειες της Ελλάδας να αντιμετωπίσει νέες και αναδυόμενες απειλές, όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και οι απειλές εναντίον σημαντικών υποδομών, το ξέπλυμα χρήματος και η τρομοκρατία, μέσω της έκδοσης νέων βιομετρικών ταυτοτήτων και διαβατηρίων, καθώς και της ψήφισης δύο σημαντικών νομοσχεδίων για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την ενίσχυση των μέτρων κατά του εγκλήματος από το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Οι δύο χώρες επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να καταπολεμήσουν την εμπορία ανθρώπων, να ενισχύσουν την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, να προωθήσουν την περιφερειακή ασφάλεια των αερομεταφορών και την ανταλλαγή πληροφοριών στα Δυτικά Βαλκάνια και να συνεργαστούν μέσω του Παγκόσμιου Συνασπισμού για την Καταπολέμηση του ISIS».
Εμπόριο και Επενδύσεις
«Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν την ιδιαίτερη ικανοποίησή τους για ένα ισχυρό έτος στο εμπόριο και τις επενδύσεις, υπογραμμίζοντας την πρόοδο του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΗΠΑ-ΕΕ. Συζήτησαν για το δάνειο ύψους 125 εκατομμυρίων δολαρίων του Διεθνούς Οργανισμού Χρηματοδότησης Ανάπτυξης των ΗΠΑ (DFC) προς τα Ναυπηγεία ΟΝΕΧ Ελευσίνας, την πρώτη τέτοιου είδους συμφωνία στην Ελλάδα. Τα δύο έθνη αναγνώρισαν την οικονομική πρόοδο της Ελλάδας και τις συνεχιζόμενες προσπάθειές της για τη θεσμοθέτηση ενός μηχανισμού ελέγχου των άμεσων ξένων επενδύσεων, ο οποίος σχεδιάστηκε για την προστασία της εθνικής ασφάλειας της Ελλάδας και ως πύλης εισόδου στην Ευρώπη. Η Ελλάδα εξήρε τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ προσπάθειες ένταξης στο χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένου του δικτύου ‘Women in Tech’ (Γυναίκες στην Τεχνολογία) στη Θεσσαλονίκη για την υποστήριξη και την ενδυνάμωση των γυναικών που εργάζονται και σπουδάζουν σε τομείς της τεχνολογίας, τη διεξαγωγή προσλήψεων και την προβολή και υπεράσπιση της αλλαγής πολιτικής σε τοπικό και εθνικό επίπεδο».
Δεσμοί μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών
«Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες και επαναβεβαίωσαν τους βαθύς και διαχρονικούς δεσμούς μεταξύ των λαών των δύο εθνών και την κοινή μας δέσμευση για δημοκρατία, καινοτομία και διεύρυνση των εκπαιδευτικών ευκαιριών για όλους, ανεξάρτητα από το υπόβαθρο ή τις ικανότητές τους. Οι δύο χώρες αναγνώρισαν τον σημαντικό ρόλο της εκπαίδευσης και του πολιτισμού ως παραγόντων οικονομικής ανάπτυξης και υπογράμμισαν την ανάγκη διατήρησης της ακαδημαϊκής εξωστρέφειας και διαφάνειας στη διεθνή συνεργασία στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της έρευνας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχάρησαν την Ελλάδα για τις συνεχείς προσπάθειές της να διεθνοποιήσει τα πανεπιστήμιά της και να αυξήσει τις ευκαιρίες των φοιτητών να σπουδάσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον εταίρο της επιλογής της Ελλάδας στην εκπαιδευτική συνεργασία.
Οι δύο χώρες επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για την προώθηση της διαφορετικότητας, της ισότητας, της συμπερίληψης και της προσβασιμότητας στην εκπαιδευτική και πολιτιστική συνεργασία και τόνισαν τις ευκαιρίες ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών στην εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης για άτομα με ειδικές ανάγκες, του ενιαίου σχεδιασμού για τη μάθηση και τη διδασκαλία και της έγκαιρης παρέμβασης.
Οι δύο χώρες επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για την εκπαίδευση για το Ολοκαύτωμα, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας Μουσείου Ολοκαυτώματος και Χώρου Μνήμης στη Θεσσαλονίκη, καθώς και την κοινή εποπτεία των Αρχείων Arolsen για τις Ναζιστικές Διώξεις ως εταίροι στη Διεθνή Επιτροπή, στην οποία η Ελλάδα θα ασκήσει την προεδρία το 2024. Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες συζήτησαν τις δυνατότητες συνεργασίας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχάρησαν την Ελλάδα για τον αριθμό ρεκόρ τουριστών, ιδίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το 2023 και αναγνώρισαν τη σημασία αυτού του βασικού τομέα της οικονομίας για τη συνεχή οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν τις δεσμεύσεις του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη για τη νομοθέτηση της ισότητας στο γάμο και τη συνέχιση της εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την επέκταση της προστασίας των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην Ελλάδα».
