Μουσείο Ακρόπολης: ΝοΗΜΑΤΑ σε 164 εκθέματα που δεν χάνει κανείς

Προσφέροντας τη δυνατότητα ακουστικής ξενάγησης από τον επιμελητή της και Γενικό Διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης, Καθ. Νικόλαο Σταμπολίδη, η έκθεση «ΝοΗΜΑΤΑ. Προσωποποιήσεις και αλληγορίες από την αρχαιότητα έως σήμερα» μας προσκαλεί σ’ ένα ταξίδι μέσα στους αιώνες, στο Μουσείο Ακρόπολης. Πρόκειται για μία σημαντική περιοδική έκθεση στην Αθήνα αυτή τη στιγμή, με δάνεια από ευρωπαϊκά μουσεία όπως και από μουσεία της χώρας μας, που άνοιξε τις πύλες της τον περασμένο Δεκέμβριο και συνεχίζεται μέχρι τις 14 Απριλίου 2024. Επομένως όσοι δεν την έχουν επισκεφθεί μπορούν να προγραμματίσουν την επίσκεψη τους ως την άνοιξη.

Το ταξίδι στο χρόνο συνίσταται από 164 έργα μικρού, μεσαίου και μεγάλου μεγέθους από διαφορετικά υλικά και εποχές, που προέρχονται από 55 Μουσεία και Ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού, καθώς και έργα ιδιωτών. Περιλαμβάνει ακόμα σταθμούς από την Αρχαιότητα ως το Βυζάντιο, την Αναγέννηση και τη Νεότερη Τέχνη.

Σε κάθε ενότητα στην αίθουσα της έκθεσης αναζητάμε το αντίστοιχο QR code – Χρόνος, Φύση, Θεότητες, Άνθρωπος και Ανθρώπινη Φύση, Θεσμοί, Αλληγορίες – προκειμένου να ανακαλύψουμε αγγεία, ανάγλυφα, αγάλματα, νομίσματα, κεραμικά και πήλινα όστρακα, χειρόγραφα και βιβλία, τοιχογραφίες, εικόνες και μοναδικούς πίνακες ζωγραφικής, από Μουσεία της Ιταλίας και του Βατικανού (Musei Capitolini, Φλωρεντίας, N. A. Museo di Napoli, Gallerie Uffizi και Borghese, κ.ά.), το Μουσείο Prado της Μαδρίτης, το Βρετανικό Μουσείο, το Μουσείο Ιστορίας Τέχνης της Βιέννης, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, κ.ά.

«Ουσιαστικά πρόκειται για ένα παλίμψηστο υλικό που συντίθεται εδώ για να φανεί έστω και αμυδρά η δυείσδυση των προσωποποιήσεων και των αλληγοριών όχι μόνο στις μεγάλες τέχνες αλλά και στις διακοσμητικές λεγόμενες.», σημείωσε ο καθηγητής Νικ. Σταμπολίδης κατά τα αποκαλυπτήρια της έκθεσης.

Η ερυθρόμορφη υδρία του Μειδία

Ανάμεσα στα εκθέματα και οκτώ έργα από το Βρετανικό Μουσείο που παρουσιάζει η έκθεση, κυρίως για την ερυθρόμορφη υδρία του Μειδία (420-410 π.Χ.), με την υπογραφή του ίδιου του Μειδία (ΜΕΙΔΙΑΣ ΕΠΙΟΗΣΕΝ), η οποία ταξιδεύει για πρώτη φορά εκτός Βρετανικού Μουσείου, ενώ απεικονίζει 27 μορφές με τα ονόματά τους ως προσωποποιήσεις (στο κάτω μέρος της υδρίας εικονίζεται η περίφημη σκηνή με τα Μήλα των Εσπερίδων).

«Τέτοιου είδος αγγεία χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν το νερό για την τελετουργία των γενεθλίων της Αθηνάς».

«Όμως δεν είναι μόνο για τις προσωποποιήσεις που θέλησα να φέρω αυτή την υδρία εδώ. Την έφερα εδώ διότι έχει τις ίδιες αναλογίες σε ύψος και σε πλάτος με τις υδρίες των υδριαφόρων της ζωφόρου του Παρθενώνα και βεβαίως μερικά από τα αγγεία αυτά ξέρουμε ότι μπορεί να ήταν χάλκινα, αλλά αυτά τα πολυτελή που δεν είναι για καθημερινή χρήση, είναι για τελετουργία. Τέτοιου είδος αγγεία χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν το νερό για την τελετουργία των γενεθλίων της Αθηνάς.» τόνισε ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, πληροφορώντας ότι περισσότερες ανακοινώσεις σχετικά με αυτή την έρευνα θα ακολουθήσουν σε επιστημονικό συνέδριο.

Οι προσωποποιημένες έννοιες, τα νοήματα με ανθρώπινη ή ζωική μορφή, οι αλληγορικές ιστορίες, όλα είναι ορατά στην έκθεση. Ο Έρωτας, ο Πόθος, ο Ίμερος, ο Ύπνος, το Όνειρο και ο Θάνατος. Η Ζήλεια, ο Φθόνος, η Διαβολή, η Συκοφαντία, τα ανθρώπινα πάθη και τα συναισθήματα. Τα ουράνια σώματα, οι ήπειροι, τα νησιά, τα βουνά και τα ποτάμια. Οι θεσμοί, οι πόλεις, το δίκαιο και το άδικο, η Δίκη και η Αδικία.

Όπως θα δείτε και στο site του Μουσείου Ακρόπολης όπου θα βρείτε πολλές πληροφορίες πριν από την επίσκεψή σας στην έκθεση, «πρόκειται για μια μοναδική Τετραλογία, όπου το ΝοΗΜΑ γίνεται ΝΗΜΑ και περιλαμβάνει έργα ποικίλα, αγάλματα, ανάγλυφα και αγγεία, νομίσματα, κοσμήματα και εικόνες και πίνακες ζωγραφικής, ενώνοντας για πρώτη φορά την Αρχαιότητα με το Βυζάντιο, με την Αναγέννηση και τη Νεότερη Τέχνη».

Στα περίοπτα εκθέματα συνυπολογίζονται το έργο του Ζωγράφου του Μειδία σε ένα αγγείο από το Βρετανικό Μουσείο, ο περίφημος πίνακας του Ρούμπενς «Ο Κρόνος καταβροχθίζει τον γιο του» από το Μουσείο Πράδο της Μαδρίτης, η προσωποποιημένη Ζωγραφική του Bourdon από ιδιωτική Συλλογή της Ρώμης, το χάλκινο αγαλμάτιο του Ύπνου από το Kunsthistorisches Museum της Βιέννης.

Ακόμα, τα Ψηφιδωτά της Θάλασσας και του Ωκεανού από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, η Αλληγορία της θείας Μετάληψης από το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, το έργο «Φλώρα» από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης, η «Τύχη της Αντιόχειας» (300π.Χ.) από τα Μουσεία Βατικανού, ο Έρωτας και η Ψυχή από τα Musei Capitolini της Ρώμης, οι Ώρες / Εποχές από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, οι Τέσσερις Εποχές του Γιάννη Τσαρούχη από ιδιωτική Συλλογή, η Χαμένη Ψυχή του Νικόλαου Γύζη, η Αλληγορία της Συκοφαντίας του Απελλή, κ.ά.

Η έκθεση έχει ως Επίλογο τη χάλκινη Χίμαιρα (400 π.Χ.) από το Αρχαιολογικό Μουσείο Φλωρεντίας.

Περισσότερες ιστορίες από την αρχαιότητα μέχρι τη νεότερη τέχνη, μπορείτε να ανακαλύψετε και στις ξεναγήσεις τις έκθεσης, συμμετέχοντας και σε μία από τις εβδομαδιαίες ξεναγήσεις που προσφέρονται με οδηγούς τους αρχαιολόγους του Μουσείου. Οι ξεναγήσεις αυτές διεξάγονται στα ελληνικά κάθε Τρίτη και Πέμπτη στις 12.00 και κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 10.00 και στις 12.00, ενώ στα αγγλικά κάθε Τρίτη και Πέμπτη στις 10.00. Κρατήσεις πραγματοποιούνται εδώ.

Αναμνηστικά

Στο κατάστημα του Μουσείου θα βρείτε αναμνηστικά μεταξύ άλλων από τη σειρά αντικειμένων «Άνοιξη», εμπνευσμένα από την Φλώρα, μια τοιχογραφία του 1ου αι. μ.Χ. από την Πομπηία στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης και αντίστοιχα τη σειρά «Θέρος», εμπνευσμένη από τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου με την προσωποποίηση του Ωκεανού από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Την έκθεση συνοδεύει ο επιστημονικός κατάλογος των αντικειμένων, ο οποίος διατίθεται σε απλή και σκληρόδετη έκδοση, στα ελληνικά και στα αγγλικά.