Η 9η Φεβρουαρίου ανακηρύχθηκε από την Βουλή των Ελλήνων, το 2017, Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας. Η ημερομηνία συνδυάστηκε με εκείνη του θανάτου (9 Φεβρουαρίου 1857) τού εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού. Αφιερώθηκε η Ημέρα αυτή στον ποιητή, που αφιέρωσε τη ζωή του στην ελευθερία και τη γλώσσα.
Το γλωσσικό πρόβλημα
Στο γλωσσικό πρόβλημα το οποίο απασχολούσε την ελληνική πνευματική ζωή έχοντας πάρει χαρακτήρα έντονης διαμάχης ο Σολωμός συμφωνούσε με τη θέση όσων υποστήριζαν την ομιλούμενη, τη γλώσσα του λαού, και τη θέση αυτή υπερασπίστηκε τόσο με το έργο του, γραμμένο σε δημώδη/δημοτική γλώσσα, όσο και με τον πεζό «Διάλογο» για τη γλώσσα, τον οποίο έγραψε το 1824. Στην αρχή του ο Ποιητής λέει στον Φίλο του: «Εκατάλαβα θέλεις να ομιλήσουμε για τη γλώσσα· μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;». Γλώσσα και ελευθερία ήταν πάντα έννοιες συνδεδεμένες για τον Σολωμό.
«Η Κοινή ελληνική γλώσσα που μιλάμε και γράφουμε σήμερα οι Ελληνες όπου γης είναι η αδιάσπαστη μακραίωνη συνέχεια που ως “νοητή γραμμή” μάς συνδέει άμεσα και άρρηκτα με τις μεγαλύτερες στιγμές της ελληνικής σκέψης και γλώσσας και με τα μεγαλύτερα πετάγματα της σκέψης τού ανθρώπου στην οικουμένη» επισημαίνει ο γνωστός παγκοσμίως γλωσσολόγος μας, ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας του ΕΚΠΑ, Γεώργιος Μπαμπινιώτης.
Η ημέρα αφιερωμένη στην ελληνική γλώσσα
H πρωτοβουλία για την καθιέρωση μιας ημέρας αφιερωμένης στην ελληνική γλώσσα ξεκίνησε το 2014 από έμπνευση του καθηγητή Γιάννη Κορίνθιου. Ο έλληνας καθηγητής διδάσκει από το 1979 Νεοελληνική Γλώσσα στο Πανεπιστήμιο Ανατολικών Σπουδών της Νάπολης και στο Πανεπιστήμιο της Καλαβρίας. Ηγετικό στέλεχος της ομογένειας, ιδρυτικό μέλος της Κοινότητας Νάπολης, ο Γ. Κορίνθιος ως πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας έγινε ο πρωτεργάτης της καθιέρωσης της Παγκόσμιας Ημέρας για την Ελληνική Γλώσσα. Στην προσπάθεια αυτή κινητοποιήθηκαν και πρωτοστάτησαν τα κλασικά λύκεια και η Ελληνική Κοινότητα της Νάπολης και της Καμπανίας.
Γνώρισα τον Γ. Κορίνθιο στην Ιταλία, όταν ήμουν εκεί για σπουδές, και θαύμασα πραγματικά τον οίστρο του για τη διδασκαλία και τη διάδοση της ελληνικής γλώσσας στο εξωτερικό. Και είναι ο οίστρος αυτός που τον οδήγησε σε ένα όραμα, γιατί όραμα παρέμενε για πολύ καιρό η καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας και Ελληνικού Πολιτισμού. Πάλεψε πολύ γι’ αυτό, και δεν ξεχνώ τους αγώνες του. Κατάφερε τελικά κάτι που φαινόταν ακατόρθωτο.
Το όραμα έγινε πραγματικότητα και τιμά τον ίδιο, γιατί πρόσφερε, ως Ελληνας του εξωτερικού, στην πατρίδα του μια διεθνή αναγνώριση για την γλώσσα μας. Τον καθηγητή Γ. Κορίνθιο τίμησε πρόσφατα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ο Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός ως επίτιμο μέλος του. Ο αρχαιότερος αυτός σύλλογος της Ελλάδας αφιέρωσε φέτος ειδική εκδήλωση για την επέτειο της Παγκόσμιας Ημέρας για την Ελληνική Γλώσσα.
Η ελληνική Γεωμυθολογία
Ο Ομότιμος καθηγητής της Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ηλίας Μαριολάκος αφιέρωσε χρόνια πολλά στην έρευνα και εξέδωσε ήδη τρεις τόμους της Ελληνικής Γεωμυθολογίας, με υπό έκδοση τον τέταρτο. Από την μακροχρόνια έρευνά του προκύπτει ότι στην ελληνική μυθολογία υπάρχει μοναδική σύμπτωση μεταξύ της φυσικογεωλογικής εξέλιξης μιας περιοχής και εκείνης της ανθρώπινης κοινωνίας, όπως συμβαίνει μεταξύ της φυσικογεωλογικής εξέλιξης του Αιγιακού και του ευρύτερου Περιαιγιακού χώρου και της εξέλιξης στο γενεαλογικό δένδρο των Θεών και των Θεοτήτων, όπως τις περιγράφει στη Θεογονία του ο Ησίοδος.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι ο δεύτερος τόμος της Γεωμυθολογίας είναι αποκαλυπτικός για να μην πω και ανατρεπτικός, καθώς η έρευνα του καθηγητή Μαριολάκου πάνω σε αρχαίους συγγραφείς, και συγκεκριμένα τον Διόδωρο Σικελιώτη (κατακλυσμός της Σαμοθράκης) τον οδηγεί στην εκτίμηση ότι δεν παρατηρείται διακοπή της συνέχειας της ελληνικής γλώσσας εδώ και 12.500 χρόνια τουλάχιστον. Σταματώ στο σημείο του βιβλίου, όπου ο συγγραφέας-ερευνητής διερωτάται:
«Όταν οι προϊστορικοί κάτοικοι του ευρύτερου αιγαιακού χώρου έχουν εξαπλωθεί σε όλη αυτή την έκταση και έχουν επηρεάσει πολιτισμικά όλους αυτούς τους λαούς, είναι δυνατόν να μη έχουν επηρεάσει και τη γλώσσα τους; Και όταν τα όρια όπου εκτείνεται η ινδοευρωπαϊκή γλώσσα συμπίπτουν ακριβώς με εκείνα της εξάπλωσης των προϊστορικών Ελλήνων, γιατί οι Ινδοευρωπαϊστές αποκλείουν την περίπτωση να έχουν επηρεάσει και οι Έλληνες τη γλώσσα των Κελτών και των Γαλατών για παράδειγμα, αλλά πρέπει οπωσδήποτε οι αγνώστου προέλευσης. Ινδοευρωπαίοι να έχουν επηρεάσει την Ελληνική;». Εύλογο το ερώτημα, που απαιτεί μιαν απάντηση από τους ειδικούς.
Είναι εξαιρετικά δυσάρεστο το γεγονός ότι εμείς, ως Έλληνες, δεν έχουμε συνειδητοποιήσει την αξία της γλώσσας μας αδιαφορώντας για την ποιότητά της τόσο στον γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο, έτοιμοι να την αντικαταστήσουμε, όποτε χρειαστεί, αλλά και χωρίς να είναι απαραίτητο, με την αγγλική ως διεθνή γλώσσα. Ας σεβαστούμε τον γλωσσικό μας θησαυρό, και ας αισθανθούμε επιτέλους περήφανοι, όπως ο εθνικός μας ποιητής για την Ελληνική Γλώσσα, τιμώντας κάθε χρόνο την Παγκόσμια Ημέρα της.
Η κυρία Στέλλα Πριόβολου είναι ομότιμη καθηγήτρια, πρόεδρος Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ, κοσμήτορας Δημοτικού Λαϊκού Πανεπιστημίου Αγίας Παρασκευής.
