Όποιος ανησυχεί για το πού πρέπει να κάθεται στο αεροπλάνο και το αν είναι πραγματικά έτοιμος να βοηθήσει σε μια κατάσταση ανάγκης, μετά τις σοκαριστικές εικόνες από τα δύο συναπτά ατυχή περιστατικά της Alaska Airlines και της Japan Airlines (JAL), να σηκώσει το χέρι.

Εκατομμύρια ταξιδιώτες φτάνουν στον προορισμό τους κάθε μέρα χωρίς να συμβεί κάτι: Το 2022, σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών των ΗΠΑ (National Transportation Safety Board – NTSB), συνέβησαν 20 ατυχήματα σε αμερικανικές αερογραμμές με τακτικά δρομολόγια, με έναν νεκρό. Αυτά σε σύνολο σχεδόν 8,4 εκατομμυρίων αναχωρήσεων. Ας σημειωθεί ότι ο όρος «αεροπορικό ατύχημα» καλύπτει περιπτώσεις ουσιώδους ζημιάς ή σοβαρού τραυματισμού από τη πύλη επιβίβασης ως την πύλη αποβίβασης.

Ωστόσο, όσοι πετούν δικαιολογημένα ταράζονται από επεισόδια που παρά λίγο να εξελιχθούν άσχημα, ενώ ειδικοί στην ασφάλεια της αεροπλοΐας λένε ότι είναι φυσικό να αναρωτιόμαστε ποια καθίσματα είναι ασφαλέστερα μετά από μια είδηση για κάποιο περιστατικό κατά τη διάρκεια πτήσης. Επισημαίνουν ταυτόχρονα ότι δεν υπάρχει ικανοποιητική απάντηση – εν μέρει γιατί η δυνατότητα να προβλεφθούν οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον αέρα είναι εξίσου μικρή όσο και η πιθανότητα να συμβούν.

«Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα “ασφαλέστερη” θέση», λέει ο Anthony Brickhouse, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αεροναυπηγικής Embry-Riddle στην Ντεϊτόνα Μπιτς της Φλόριντα.

Πανικός πάνω από το Πόρτλαντ

Ορισμένοι βετεράνοι του κλάδου λένε ότι εξεπλάγησαν με όσα έγιναν γνωστά για το περιστατικό στην πτήση 1282 της Alaska Airlines έξω από το Πόρτλαντ του Όρεγκον, το βράδυ της Παρασκευής.

Ένα τμήμα του αεροσκάφους κοντά στη θέση 26Α, πλάι σε παράθυρο, προς το πίσω μισό του αεροσκάφους, αποκολλήθηκε. Ευτυχώς κανείς δεν καθόταν στη θέση εκείνη, ούτε και στη διπλανή μεσαία.

Η τρύπα μετά την αποκόλληση είχε το μέγεθος μιας εξόδου κινδύνου, αλλά στην πραγματικότητα εκεί υπήρχε μια πλάκα μήκους περίπου 120 εκατοστών, που χρησίμευε για να καλύπτει ένα άνοιγμα όπου θα μπορούσε να βρίσκεται μία επιπλέον θύρα. Κατά τη διαρρύθμιση θέσεων που επιλέγουν άλλες αεροπορικές εταιρίες για τα επιβατικά Boeing 737 Max 9, σε εκείνο το σημείο θα υπήρχε μια σειρά καθισμάτων δίπλα σε θύρα κινδύνου.

Η Alaska και η United ανακάλυψαν χαλαρά μπουλόνια στο συγκεκριμένο κάλυμμα αυτού του ανοίγματος και σε άλλα Max 9, αφότου η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπλοΐας καθήλωσε το αεροπλάνο στο έδαφος.

Το σημείο στην άτρακτο του Boeing 737-9 MAX ,το οποίο διαλύθηκε κατά την πτήση 1282 της Alaska Airlines, αναγκάζοντας το αεροπλάνο να πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση, εξετάζεται κατά τη διάρκεια έρευνας από το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας Μεταφορών στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, ΗΠΑ, 7 Ιανουαρίου 2024. Φωτ.: NTSB/Handout μέσω REUTERS.

Κανένας επιβάτης της Alaska ή της Japan Airlines δεν τραυματίστηκε σοβαρά. Πέντε άτομα που επέβαιναν σε ένα αεροπλάνο της ιαπωνικής ακτοφυλακής με το οποίο συγκρούστηκε το αεροσκάφος της JAL πέθαναν στο δυστύχημα της 2ας Ιανουαρίου στο αεροδρόμιο Χανέντα του Τόκιο.

Όσο ασυνήθιστα και αν είναι τέτοια περιστατικά, όταν συμβαίνουν κανείς δεν ξέρει εκ των προτέρων πώς θα εξελιχθούν, λέει ο Brickhouse, διευθυντής της Embry-Riddle’s Aerospace Forensics Lab και ερευνητής ατυχημάτων.

«Αν μου πεις πώς θα συντριβεί ένα αεροσκάφος, θα σου πού να καθίσεις», λέει.

Εξηγεί ότι, όπως έχει αποδειχθεί, το πίσω μέρος του αεροπλάνου είναι το ασφαλέστερο, και ακολουθούν τα καθίσματα κοντά στα φτερά. Τα «ισχυρά δομικά υλικά» των πτερύγων καθιστούν αυτό το μέρος του αεροπλάνου περισσότερο ικανό να αντέξει μια συντριβή, αναφέρει.

Ο Brickhouse προτιμά επίσης τα καθίσματα δίπλα στις εξόδους αφενός για τον παραπάνω χώρο που προσφέρουν για τα πόδια αλλά και για γρηγορότερη εκκένωση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

«Αν κάτι συμβεί, εγώ είμαι στην έξοδο», λέει.

Άκου πριν την απογείωση

Οι ταξιδιώτες που πραγματικά ανησυχούν για την ασφάλειά τους θα πρέπει να δίνουν λιγότερη σημασία στο πού κάθονται και περισσότερη στις ενημερώσεις ασφαλείας που γίνονται πριν την απογείωση, επισημαίνει ο Brickhouse και άλλοι ειδικοί του κλάδου. Τις περισσότερες φορές οι επιβάτες, ειδικά όσοι πετούν συχνά (και εγώ είμαι ένας από αυτούς), δεν παρακολουθούν τους αεροσυνοδούς και τα βίντεο ασφαλείας στις οθόνες στην πλάτη των καθισμάτων.

«Είναι εκνευριστικό όταν πετάω και κοιτάζω τριγύρω και βλέπω ότι ελάχιστοι προσέχουν», λέει ο Brickhouse.

Οι αεροσυνοδοί μας θυμίζουν συχνά να μη βγάζουμε τις ζώνες μας όσο είμαστε καθισμένοι και να εντοπίσουμε τις εξόδους κινδύνου που βρίσκονται πλησιέστερα στο κάθισμά μας. Ο Brickhouse λέει ότι έχουν συμβεί ατυχήματα όπου οι επιβάτες παρέβλεψαν μια έξοδο κινδύνου που ήταν μόνο μια σειρά πίσω τους και κατευθύνθηκαν προς τις εξόδους στο εμπρός τμήμα του αεροπλάνου.

«Από ψυχολογικής πλευράς στους ανθρώπους αρέσει να φεύγουν από το αεροπλάνο με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο μπήκαν», λέει. «Είναι θέμα εγρήγορσης, προσοχής και επίγνωσης του τι συμβαίνει».

Ο Graham Braithwaite, καθηγητής και διευθυντής συστημάτων μεταφορών στο πανεπιστήμιο Cranfield της Μ. Βρετανίας, επισημαίνει ότι έχει δει αεροπορικές εταιρείες να προτείνουν στους επιβάτες να μετρούν τον αριθμό των σειρών μέχρι την έξοδο, ακόμη και αν η θύρα είναι πίσω τους.

Έναν λόγο για αυτό μου τον είπε μέσω email: Το τελευταίο άτομο που διέφυγε από ένα φλεγόμενο αεροσκάφος της British Airtours στο αεροδρόμιο του Μάντσεστερ της Αγγλίας το 1985 είπε ότι πάντα μετρούσε τις σειρές μέχρι την κοντινότερη έξοδο. Όταν η καμπίνα του αεροσκάφους γέμισε καπνό, η συνήθεια αυτή τον έσωσε.

Ποια θέση επιλέγει ο Braithwaite όταν ταξιδεύει; Το κοντινότερο στην έξοδο κάθισμα σε διάδρομο.

Κατά τη διάρκεια μιας εκκένωσης. σημειώνει, είναι απολύτως απαραίτητο να προσέχουμε τις οδηγίες των αεροσυνοδών. Παίρνουν οδηγίες από τους πιλότους σχετικά με το ποια πλευρά του αεροσκάφους είναι ασφαλής για την εκκένωση ή αποφασίζουν οι ίδιοι πότε και πού είναι ασφαλές να ανοίξουν μια έξοδο.

Κάποιες από τις εξόδους δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά τη διάρκεια του περιστατικού της JAL γιατί ο κινητήρας φλεγόταν, αλλά κατάφεραν να απεγκλωβίσουν 367 επιβάτες μέσα σε 18 λεπτά. Σύμφωνα με τις προδιαγραφές, αυτό το Airbus A350 έπρεπε να μπορεί να εκκενωθεί σε λιγότερο από 90 δευτερόλεπτα, αλλά το πλήρωμα αποδείχτηκε αρκετά γρήγορο ώστε να σωθούν όλοι.

Ο Ματ Πλατ δεν είναι νευρικός επιβάτης. Ο 50χρονος οδηγός της UPS από τη Γιούτα ξεκίνησε να ταξιδεύει με το αεροπλάνο ως ασυνόδευτος ανήλικος όταν ήταν μικρός και, όπως λέει, τώρα πετάει αρκετές φορές το χρόνο, συχνά μαζί με τα παιδιά του. Παρακολουθεί την εκπομπή «Air Disasters» στο κανάλι Smithsonian.

Ο Πλατ λέει ότι στο 10χρονο γιο του αρέσει πολύ να κάθεται στο παράθυρο, όπως άρεσε και στον ίδιο όταν ήταν στην ηλικία του. Ωστόσο, δεν θα καθίσει εκεί στο αεροπορικό ταξίδι για τη Φλόριντα που έχουν προγραμματίσει για να παρακολουθήσουν τα προκαταρκτικά της νέας σεζόν του πρωταθλήματος μπέιζμπολ.

Το γεγονός ότι το περιστατικό της Alaska Airlines συνέβη σε ένα ολοκαίνουριο αεροσκάφος τον τάραξε.

«Μάλλον θα κάνω ό,τι μπορώ για να αποφύγω μια θέση δίπλα στο παράθυρο», λέει.

– Εγγραφείτε στο WSJ Travel newsletter για περισσότερες συμβουλές και ιδέες από την Dawn Gilbertson και την υπόλοιπη ταξιδιωτική ομάδα της WSJ.

Μπορείτε να επικοινωνήσετε με την Dawn Gilbertson στο dawn.gilbertson@wsj.com