Οι ταινίες της εβδομάδας – Ανησυχίες από την Ιαπωνία

Βαθμολογία

5: εξαιρετική

4: πολύ καλή

3: καλή

2: ενδιαφέρουσα

1: μέτρια

0: απαράδεκτη

«Το αγόρι και ο ερωδιός» (Kimitachi wa dô ikiru ka)

Παραγωγή: Ιαπωνία, 2023

Σκηνοθεσία: Χαγιάο Μιγιαζάκι

Ο μικρός Μάχιτο, το αγόρι του τίτλου της ταινίας, μεγαλώνει με τον πατέρα του στην μεταπολεμική Ιαπωνία, ορφανός από μητέρα του. Ααυτή η τρομερή απώλεια είναι που ουσιαστικά τροφοδοτεί την ιστορία της τελευταίας ταινίας του Χαγιάο Μιγιαζάκι, του βασιλιά των ιαπωνικών κινουμένων σχεδίων και έναν από τους σεβαστούς ανιματέρ σε ίσως σε όλον τον κόσμο, στο όνομα του οποίου ο Τζον Λάσετερ, ιδρυτής της επίσης θρυλικής αμερικανικής PIXAR, έχει δηλώσει ότι πίνει νερό: η σκιά της μητέρας είναι το  αφόρητο στοίχειωμα που ο μικρός θα πρέπει να ξορκίσει για να προχωρήσει στην ζωή του.

Και όπως σε όλες σχεδόν τις ταινίες του, ανάμεσα στις οποίες εντελώς ενδεικτικά το «Ταξίδι στη Χώρα των Θαυμάτων» και το αριστουργηματικό «Κινούμενο κάστρο», έτσι και εδώ, το παιδικό βλέμμα πάνω στην ζωή, στον θάνατο μα και στην φαντασία, βρίσκονται και πάλι τις προτεραιότητες του 80χρονου πλέον Μιγιαζάκι.

Ο σκηνοθέτης  θα πάρει τον Μάχιτο από το χέρι (και εμάς μαζί του) και θα τον οδηγήσει στα πιο βαθιά σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής αλλά και στα πιο «τρελά» όνειρα μιας αχαλίνωτης φαντασίας, εκεί όπου ο τρόμος και η περιπέτεια δεν έχουν όρια.

Ένα ερωδιός με τερατόμορφο «ανθρώπινο» πρόσωπο, τεράστια σαν μπαγιάτικη μελιτζάνα μύτη και αποκρουστικά, αραιά δόντια, αρχικά θα είναι ο εφιάλτης του Μάχιτο αλλά εν τέλει και ο σύντροφός του σε αυτό το παράξενο ταξίδι ενηλικίωσης που θα μεταφέρει τον μικρό σε παράλληλους κόσμους, εκεί όπου αν χαλάσουν οι ισορροπίες, το σύμπαν θα διαλυθεί.

Ο μύθος της «Αλίκης στην Χώρα των Θαυμάτων» δεν κρύβεται. Στην πραγματικότητα παρακολουθούμε μια άλλη εκδοχή αυτού του πολυχρησιμοποιημένου παραμυθιού αλλά με φρέσκιες ιδέες μπροστά στις οποίες  δεν μπορούμε παρά να υποκλιθούμε.

Ένα εξίσου ενδιαφέρον στοιχείο της ταινίας, το οποίο αξίζει να προσέξεις, είναι το βλέμμα του Μιγιαζάκι πάνω στον κόσμο των ζώων, κυρίως των πτηνών. Σε τρομάζουν αλλά την ίδια ώρα τα θαυμάζεις – ιδίως την στρατιωτική φρουρά των παπαγάλων που είναι κυριολεκτικά το κάτι άλλο!

Αλλοτε φρικιαστικές – η σκηνή με τα βατράχια που σκαρφαλώνουν πάνω στο σώμα του Μάχιτο –  άλλοτε σκληρές – η σκηνή της μετάλλαξης της μητέρας σε ένα υγρό πλάσμα – και άλλοτε πέρα για πέρα τρυφερές – η σχέση του Μάχιτο με την γριούλα που τον προστατεύει- συμβάλλουν στην δημιουργία ενός θαυμάσιου έργου Τέχνης που απευθύνεται, χωρίς αμφιβολία, σε μικρούς και σε μεγάλους.

Βαθμολογία: 3

ΑΘΗΝΑ: CINOBO ΟΠΕΡΑ (ΕΚΤΟΣ ΤΡΙΤΗΣ) – OPTIONS IΛION – OPTIONS CINEMAS ΓΛΥΦΑΔΑ – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ – VILLAGE ΡENTΗ – VILLAGE MALL– WEST CITY CINEMAS – ΑΕΛΛΩ – ΑΣΤΟΡ – ΔΑΝΑΟΣ – ΖΕΑ – ΚΗΦΙΣΙΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – OPTIONS – VILLAGE κ.α.

«Πλάνο 75» (Plan 75)

Παραγωγή: Ιαπωνία, 2022

Σκηνοθεσία: Τσίε Χαγιακάβα

Παίζουν: Τσιέκο Μπάισο, Στεφανί Αριάν, Χαγιάτο Ισομούρα κ.α.

Εφτασε 75 χρονών; Προτιμότερο να πεθάνεις. Και σου προσφέρουμε την ευθανασία σε τιμή ευκαιρίας!

Πρωτάκουστα πράγματα αν και στους καιρούς μας ίσως όχι και τόσο.

Γιατί στον πυρήνα αυτής της ταινίας, η ευθανασία από τα 75 έτη και πάνω, προτείνεται από την Ιαπωνική κυβέρνηση ως λύση απέναντι στο πρόβλημα του υπερπληθυσμού του πλανήτη. Το ακόμα πιο ανατριχιαστικό δε με αυτήν την ταινία είναι, ότι δεν κινείται καθόλου στην σφαίρα της φαντασίας.

Διότι  δεν βλέπουμε ένα δυστοπικό θρίλερ επιστημονικής φαντασίας όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν. Βλέπουμε  ένα απολύτως σημερινό, κοινωνικό φιλμ, στο οποίο η κατάσταση που περιγράφεται παραπάνω, δυστυχώς, έτσι όπως έχουμε καταντήσει, θα μπορούσε κάλλιστα να λαμβάνει χώρα.

Αυτή η ταινία, που μάλιστα προβλήθηκε πρόπερσι στο φεστιβάλ των Καννών στο πρόγραμμα Ένα Κάποιο Βλέμμα, με πολύ ευθύ και σταράτο τρόπο, θίγει ένα θέμα που είτε θέλουμε να το παραδεχτούμε, είτε όχι, μας απασχολεί όλους.

Τι θα συμβεί όταν τα χρόνια περάσουν και μεγαλώσουμε;

Τι θα απογίνουμε;

Πως θα μας αντιμετωπίζουν;

Θα βρεθούμε στο περιθώριο;

Πως θα συνεχίσουμε την ζωή μας;

Ο κινηματογράφος έχει μιλήσει με πολύ ανθρώπινο και τρυφερό τρόπο πάνω σε αυτό το αιώνιο ζήτημα. Ας μην πάμε μακριά. Η επίσης ιαπωνική ταινία «Τόκιο στόρι», του Γιαζουχιρο Οζου είναι ανεξίτηλη στο χρόνο. Ωστόσο εδώ, παρά την ευγένεια και τους καλούς τρόπους που διακρίνουν το κλίμα στο «Πλάνο 75», τα πράγματα είναι πολύ πιο άγρια, βάρβαρα, σχεδόν τερατώδη.

Γιατί αυτό που ενδιαφέρει την Τσίε Χαγιακάβα (που έγραψε η ίδια το σενάριο μαζί με τον Τζέισον Γκρέι) δεν είναι το «τι θα γίνει;» αλλά το πως οι ήρωες της ταινίας θα αντιμετωπίσουν αυτήν την κατάσταση που όσο απίθανη και παράλογη ακούγεται, τόσο καθόλου δεν είναι τουλάχιστον μέσα στο σύμπαν της ταινίας.

Μια ηλικιωμένη καθαρίστρια θα βρεθεί μπροστά στο δίλημμα της επιλογής του ατομικού ή του ομαδικού (άρα πιο συμφέροντος) προγράμματος του Πλάνου 75. Ενας νεαρός υπάλληλος που εργάζεται στο Πλάνο 75 θα κληθεί να πείσει τον θείο του (τον οποίο έχει να δει χρόνια) ότι το πρόγραμμα του ταιριάζει. Μια άλλη υπάλληλος, επίσης νέα, θα αναλάβει την φροντίδα των «μελλοθανάτων».

Και όλα αυτά τα εντελώς φρικαλέα και απάνθρωπα, τα βλέπουμε να συμβαίνουν μέσα σε ένα πέρα για πέρα ευγενικό, πολιτισμένο περιβάλλον, με υποκλίσεις, χειραψίες και χαμόγελα.

Εφόσον ο θάνατος είναι η μόνη λύση για το καλό όλων μας όπως λέει η κυβέρνηση, έτσι θα πρέπει να είναι, σκέφτονται και οι ηλικιωμένοι!

Μόνο που από την άλλη μεριά, το ένστικτο της επιβίωσης είναι το ισχυρότερο όλων και κανένα κυβερνητικό πρόγραμμα δεν μπορεί να το κλονίσει. Και ίσως εκεί να νιώθεις μια ρανίδα αισιοδοξίας από μια σημαντική ταινία, που στην ουσία λέει ότι τελικά, με λίγο νιάσιμο και λίγη αγάπη παραπάνω, ίσως όλοι θα μπορούσαν να έχουν μια θέση στον κόσμο, χωρίς να νιώθουν ούτε παραμελημένοι, ούτε άχρηστοι.

Βαθμολογία: 3 ½

ΑΘΗΝΑ: ΑΣΤΟΡ – ΑΝΔΟΡΑ κ.α.

«Μην περιμένετε πολλά από το τέλος του κόσμου» (Nu astepta prea mult de la sfârsitul lumii)

Παραγωγή: Ρουμανία/ Λουξεμβούργο/ Κροατία/ Γαλλία, 2023

Σκηνοθεσία: Ράντου Γιούντε

Παίζουν: Ιλινκα Μανολάτσε, Νίνα Χος

Το έργο του Ράντου Γιούντε, ενός από τους βασικούς εκπροσώπους του σύγχρονου ρουμάνικου κινηματογράφου Τέχνης, είναι ταινίες που έχουν παραχθεί μέσα από βαθιά σκέψη, όσο ενοχλητικές, ορισμένες φορές ακραίες, ατελείωτης διάρκειας και συχνά κουραστικές, μπορούν να γίνουν. Ακόμα και όταν ο Γιούντε δίνει την εντύπωση ότι είναι τόσο πολύ ερωτευμένος με τις εικόνες του που δεν ξέρει που να βάλει τελεία, ακόμα και τότε, έχει τον τρόπο του να σε κρατάει.

Και αυτό περίπου συμβαίνει στο «Μην περιμένετε πολλά από το τέλος του κόσμου» στο οποίο παρακολουθούμε μια μέρα από την ζωή της Ανγκελα (Ιλινκα Μανολάτσε) μιας ατίθασης αλλά πανέξυπνης κοπέλας, ενώ δουλεύει πάνω σε ένα πρότζεκτ – ντοκιμαντέρ για περιπτώσεις τροχαίων ατυχημάτων στην Ρουμανία, οι υπεύθυνοι των οποίων έμειναν ατιμώρητοι παρά τον τρομερό πόνο που προκάλεσαν.

Η κάμερα παρακολουθεί με ασυγκράτητη βουλιμία την Ανγκελα, εντός και εκτός αυτοκινήτου: οδηγεί σαν παλαβή μασώντας τσίχλα με μανία και πίνοντας ποιος ξέρει τι  και την ίδια ώρα αναζητεί θύματα τροχαίων για να τα βιντεογραφήσει ενώ αφηγούνται τις ιστορίες τους από τις οποίες η παραγωγή θα αποφασίσει τι θα επιλέξει.

Αλλά με ένα περίεργο τρόπο, αυτή η ταινία, πέρα από καταγγελία για τις απαράδεκτες συνθήκες οδήγησης στην Ρουμανία (έμφαση μάλιστα, πέρα από τις αφηγήσεις, δίδεται με την παρουσίαση μιας μεγάλης διάρκειας, εντελώς σιωπηρής συρραφής φωτογραφιών σημείων στα οποία έχουν γίνει τροχαία δυστυχήματα), καταπιάνεται και με το εργασιακό πρόβλημα στην ίδια χώρα, όπως και γενικότερα με την εκμετάλλευση που έχει προκύψει από την παγκοσμιοποίηση.

Η Ανγκελα έχει μόνο τα χειρότερα να πει για τους εργοδότες της, καθώς είναι κακοπληρωμένη, δουλεύει ασταμάτητα με απλήρωτες υπερωρίες και χωρίς ποτέ να ακούσει μια καλή κουβέντα. Και στο προσκήνιο κάποια στιγμή μπαίνει ένα στέλεχος του καναλιού της παραγωγής του ντοκιμαντέρ που είναι Γερμανίδα (Νινα Χοs). Ολες αυτές οι ψηφίδες συνδράμουν στην δημιουργία ενός χαοτικού συνόλου, στο οποίο θα πρέπει να προσθέσουμε τα χυδαία, αυτοσχέδια βίντεο που στον ελεύθερο χρόνο της η Ανγκελα ανεβάζει στο διαδίκτυο και στα οποία εμφανίζεται η ίδια, παραμορφωμένη από «φίλτρα» για να μην φαίνεται ποια είναι.

Συγχρόνως, ο Γιούντε, χρησιμοποιώντας σκηνές από μια ρουμάνικη ταινία της δεκαετίας του 1980, η κεντρική ηρωίδα της οποίας έχει έναν ρόλο στην δική του ταινία, δεν αρνείται ένα «κόλπο» ακόμα και με το ίδιο το σινεμά. Αυτός ο συνδυασμός κοινωνικού σχολίου, αυστηρής κριτικής και χιούμορ γίνεται τελικά ο καθρέφτης μιας χώρας βαθιά βυθισμένης στο χάος και εντελώς αποσυντονισμένης σε όλα τα επίπεδα.

Βαθμολογία: 2 ½

ΑΘΗΝΑ: CINOBO ΟΠΕΡΑ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ κ.α.

«Αργκάιλ» (Argylle)

Παραγωγή:  ΗΠΑ, 2024

Σκηνοθεσία: Μάθιου Βον 

Παίζουν: Μπράις Ντάλας Χάουαρντ, Σαμ Ρόκγουελ, Χένρι Καβίλ, Μπράιαν Κράνστον

Είναι τόσο ανορθόδοξη η σκέψη και μόνο να χρησιμοποιηθεί ο Σαμ Ρόκγουελ σε ρόλο σούπερ ικανού πράκτορα υπεύθυνου για την προστασία μιας δημοφιλούς συγγραφέα που καταδιώκεται από μια αμερικανική κυβερνητική υπηρεσία με στόχο την δολοφονία της, που τελικά προκαλεί το…  ενδιαφέρον. Και ίσως χωρίς τον Ρόκγουελ με το cool, ε-και-τι-έγινε; στυλ του, η ταινία «Αργκάιλ» μετά βίας θα βλεπόταν.

Η ιστορία της είναι τόσο ανόητη (πέρα του ότι είναι απελπιστικά μπερδεμένη) που ούτε να την διασκεδάσεις δεν μπορείς. Η συγγραφέας που υποδύεται μια αδικαιολόγητα τροφαντή Μπράις Ντάλας Χάουαρντ, είναι μεγάλο όνομα έχοντας επιβληθεί με μια σειρά μυθιστορημάτων όπου ήρωας είναι ένας α λα Τζέιμς Μποντ πράκτορας, ο Αργκαϊλ (Χένρι Καβίλ), του οποίου τις περιπέτειες παρακολουθούμε σε ένα δεύτερο επίπεδο όταν τις φαντάζεται η δημιουργός του.

Μόνο που στην πραγματικότητα η συγγραφέας δεν είναι συγγραφέας αλλά κάτι «άλλο», γι’ αυτό και στόχος της υπηρεσίας που θέλει να την σκοτώσει χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα το ότι με τις ιδέες της «έπιασε» πράγματα που συμβαίνουν στ’ αλήθεια από τις μυστικές υπηρεσίες άρα πρέπει να πεθάνει. Τώρα αν όλα αυτά δεν ακούγονται μπερδεμένα (που ακούγονται), αυτό οφείλεται στο ότι εδώ, αναφέρονται συνοπτικά.

Στην πράξη, επί της οθόνης, χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί την μάνα, σε σημείο που βαριέσαι ακόμα και να σκεφτείς για να βγάλεις την άκρη. Εξάλλου δεν προλαβαίνεις. Γιατί από την μια στιγμή στην άλλη όλα αλλάζουν και φτου κι απ’ την αρχή…

Βαθμολογία: 1 ½

ΑΘΗΝΑ: VILLAGE MALL –  ΑΕΛΛΩ – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ –  ΝΑΝΑ – VILLAGE ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ –  ΣΠΟΡΤΙΓΚ – ΦΟΙΒΟΣ – ΒΑΡΚΙΖΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – VILLAGE κ.α.

————————————————–

ΕΠΙΣΗΣ

Προβάλλεται και το θρίλερ «Υποπτος» (Accused, Αγγλία, 2023) του Φίλιπ Μπαραντίνι, στο οποίο «μπλεγμένος σε μια κοινωνία με εμμονή για εκδίκηση που τον επιλέγει κατά λάθος ως τον επόμενο στόχο της, ένας νεαρός άνδρας πρέπει να επιβιώσει τη νύχτα καθώς το διαδικτυακό κυνήγι μαγισσών φτάνει στην εξώπορτά του». Αυτό τουλάχιστον αναφέρει το δελτίο τύπου της ταινίας, την οποία η εταιρία διανομής της στην Ελλάδα προτίμησε να μην το παρουσιάσει ως είθισται  σε δημοσιογραφική προβολή. Παίζουν οι Τσανέιλ Κουλάρ, Λόριν Αϊούφο, Νίτιν Γκανάτρα