Με αφορμή την επανδρωμένη αποστολή Artemis III δημοσιεύτηκε έρευνα στο «The Planetary Science Journal» η οποία αν μη τι άλλο προκαλεί ανησυχία. Σε αυτή τονίζεται πως η περίμετρος της σελήνης εξακολουθεί να συρρικνώνεται.
Συγκεκριμένα υπολογίζεται ότι έχει χάσει περίπου 50μ. (100 πόδια) καθώς ο πυρήνας της ψύχθηκε σταδιακά τα τελευταία εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια. Μια ομάδα επιστημόνων ανακάλυψε ενδείξεις ότι αυτή η συνεχής συρρίκνωση της σελήνης οδήγησε σε αξιοσημείωτη στρέβλωση της επιφάνειας στη νότια πολική περιοχή της.
Αυτή η περιοχή βρίσκεται ανάμεσα στις προτεινόμενες από τη NASA για τη προσεδάφιση του Artemis III.
Περιοχές ευάλωτες σε κατολισθήσεις
Επειδή ο σχηματισμός ρηγμάτων που προκαλείται από τη συρρίκνωση του φεγγαριού συνοδεύεται συχνά από σεισμική δραστηριότητα όπως οι σεληνιακοί σεισμοί, τοποθεσίες κοντά ή μέσα σε τέτοιες ζώνες ρηγμάτων θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο μελλοντικές προσπάθειες εξερεύνησης από τον άνθρωπο.
Σε μια εργασία που δημοσιεύθηκε στο The Planetary Science Journal, η ομάδα συνέδεσε μια ομάδα ρηγμάτων που βρίσκονται στη νότια πολική περιοχή της σελήνης με έναν από τους ισχυρότερους σεληνιακούς σεισμούς που καταγράφηκαν από τα σεισμόμετρα του Apollo πριν από 50 χρόνια. Χρησιμοποιώντας μοντέλα για την προσομοίωση της σταθερότητας των επιφανειακών πλαγιών στην περιοχή, η ομάδα διαπίστωσε ότι ορισμένες περιοχές ήταν ιδιαίτερα ευάλωτες σε κατολισθήσεις από σεισμικές δονήσεις.
«Το μοντέλο μας υποδηλώνει ότι οι ρηχοί σεληνιακοί σεισμοί είναι ικανοί να προκαλέσουν ισχυρές εδαφικές δονήσεις στη νότια πολική περιοχή είναι δυνατόν να προέλθουν από γεγονότα ολίσθησης σε υπάρχοντα ρήγματα ή από το σχηματισμό νέων ρήξεων ώθησης», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Thomas R. Watters, ομότιμος ανώτερος επιστήμονας του Εθνικού Κέντρου Αεροπορίας (National Air
Σεισμοί που κρατούν ένα ολόκληρο απόγευμα
Οι σεληνιακοί σεισμοί συμβαίνουν κοντά στην επιφάνεια του φεγγαριού, μόλις εκατό περίπου μίλια βαθιά μέσα στον φλοιό. Παρόμοια με τους σεισμούς στη γη, οι ρηχοί σεληνιακοί σεισμοί προκαλούνται από ρήγματα στο εσωτερικό του φεγγαριού και μπορεί να είναι αρκετά ισχυροί ώστε να προκαλέσουν ζημιές σε κτίρια, εξοπλισμό και άλλες ανθρώπινες κατασκευές.
Ωστόσο, έχουν μια βασική διαφορά. Οι σεισμοί στη γη κρατούν μερικά δευτερόλεπτα, ενώ στη σελήνη μπορούν να διαρκέσουν ώρες ή ακόμη και ένα ολόκληρο απόγευμα. Παράδειγμα, ο σεληνιακός σεισμός μεγέθους 5 που καταγράφηκε από το Παθητικό Σεισμικό Δίκτυο Apollo τη δεκαετία του 1970.
Μάλιστα, η ερευνητική ομάδα τον συνέδεσε με μια συστοιχία ρηγμάτων που εντοπίστηκαν από το Lunar Reconnaissance Orbiter πιο πρόσφατα. Σύμφωνα με τον Nicholas Schmerr, συν-συγγραφέα της δημοσίευσης και αναπληρωτή καθηγητή γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο του Maryland, αυτό σημαίνει ότι οι ρηχοί σεληνιακοί σεισμοί μπορούν να καταστρέψουν υποθετικούς ανθρώπινους οικισμούς στο φεγγάρι.
«Μπορείτε να σκεφτείτε ότι η επιφάνεια της σελήνης είναι ξηρή, γειωμένη με χαλίκι και σκόνη. Κατά τη διάρκεια δισεκατομμυρίων ετών, η επιφάνεια έχει χτυπηθεί από αστεροειδείς και κομήτες, με τα προκύπτοντα γωνιακά θραύσματα να εκτοξεύονται συνεχώς από τις συγκρούσεις. Τα χαλαρά ιζήματα καθιστούν πολύ πιθανή την εμφάνιση κλυδωνισμών και κατολισθήσεων» ανέφερε.
«Να διατηρήσουμε ασφαλείς τους αστροναύτες μας και τον εξοπλισμό»
Οι ερευνητές συνεχίζουν να χαρτογραφούν το φεγγάρι και τη σεισμική του δραστηριότητα, ελπίζοντας να εντοπίσουν περισσότερες τοποθεσίες που μπορεί να είναι επικίνδυνες για ανθρώπινη εξερεύνηση.
Οι αποστολές Artemis της NASA, οι οποίες πρόκειται να εκτοξεύσουν την πρώτη τους επανδρωμένη πτήση στα τέλη του 2024, ελπίζουν τελικά να καθιερώσουν μια μακροπρόθεσμη παρουσία στο φεγγάρι. Στόχος τους είναι η δημιουργία παρατηρητηρίων, φυλακίων και οικισμών με βάση το φεγγάρι.
«Καθώς πλησιάζουμε στην ημερομηνία εκτόξευσης της επανδρωμένης αποστολής Artemis, είναι σημαντικό να διατηρήσουμε τους αστροναύτες μας, τον εξοπλισμό μας και τις υποδομές μας όσο το δυνατόν πιο ασφαλείς.
Αυτή η εργασία μας βοηθά να προετοιμαστούμε για ό,τι μας περιμένει στο φεγγάρι – είτε πρόκειται για την κατασκευή δομών που μπορούν να αντέξουν καλύτερα τη σεληνιακή σεισμική δραστηριότητα είτε για την προστασία των ανθρώπων από πραγματικά επικίνδυνες ζώνες» δήλωσε ο Σέρμερ.
