Ηρθαν φέτος τον Ιανουάριο οι αλκυονίδες ημέρες; Δύσκολο να διακρίνει κανείς μέσα στο διάστημα της παρατεταμένης καλοκαιρίας με μικρά διαστήματα χειμώνα.
Και αν δεν ήρθαν; θα έρθουν; Να τις περιμένουμε ή χάθηκαν για πάντα μέσα στη διαρκή αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, γνωστή ως «υπερθέρμανση».
Όπως ο μετεωρολόγος Γιώργος Παπαβασιλείου διδάκτωρ μετεωρολογίας και ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου εξηγεί στο BHMA, οι αλκυονίδες ημέρες, οι γνωστές σε όλους μας αίθριες και ζεστές μέρες στην καρδιά του χειμώνα, που επί το πλείστον κάνουν την εμφάνισή τους, στο δεύτερο δεπανθήμερο του Ιανουαρίου, δεν είναι φαινόμενο μετεωρολογικό, όπως πολλοί από εμάς είχαμε την εντύπωση. Δεν πρόκειται για ένα μετεωρολογικό φαινόμενο που επειδή κατά την αρχαιότητα δεν ήταν δυνατό να εξηγηθεί επιστημονικά, επενδύθηκε από την ελληνική μυθολογία και τον μύθο της Αλκυόνης.
Σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Παπαβασιλείου, «οι περίοδοι που χαρακτηρίζεται ο καιρός από καλές καιρικές συνθήκες, το οποίο συνεπάγεται διαστήματα ηλιοφάνειας στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, ασθενείς γενικά ανέμους και υψηλότερες του κανονικού θερμοκρασίες είναι γενικότερα διαστήματα που χαρακτηρίζονται από υψηλές πιέσεις στην ευρύτερη περιοχή μας».
«Αλκυονίδες» ανά πάσα περίοδο του χρόνου
Αυτό που αποκαλούμε Αλκυονίδες εξηγεί ο μετεωρολόγος, «είναι κάτι το οποίο μπορεί να συμβεί και συμβαίνει οποιαδήποτε στιγμή αναλόγως με την ατμοσφαιρική κυκλοφορία στην ευρύτερη περιοχή του βορείου Ατλαντικού και της Ευρώπης» και όχι στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου με το οποίο έχει συνδέσει η λαϊκή παράδοση αλλά και η μυθολογία τις Αλκυονίδες ημέρες.
«Αυτές οι περίοδοι καλοκαιρίας, μπορούν να συμβούν ανά πάσα στιγμή – όχι μόνο το χειμώνα – και αυτό που έχει περισσότερη σημασία είναι η εμμονή που μπορούν να παρουσιάσουν αυτές οι ατμοσφαιρικές διατάξεις», εξηγεί ο κ. Παπαβασιλείου.
Ο φετινός χειμώνας και η κλιματική αλλαγή
Και ανεξαρτήτως αν οι αλκυονίδες ημέρες – όπως έχουμε μάθει να τις αποκαλούμε και τις οποίες περιμένουμε συνήθως το 2ο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου – είναι ή δεν είναι μετεωρολογικό φαινόμενο, αν κανείς ανατρέξει στη φετινή χειμερινή περίοδο θα καταγράψει πολλές τέτοιες ζεστές ημέρες όπου κυριάρχησαν υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες. Είναι αυτό άσχετο με την κλιματική αλλαγή;
«Από τα μέσα του φθινοπώρου και το μεγαλύτερο διάστημα του φετινού χειμώνα έχουν χαρακτηριστεί από υψηλές πιέσεις στη Νότια Ευρώπη. Η εμμονή αυτών των συνθηκών φυσικά και μπορεί να συνδεθεί με την κλιματική αλλαγή αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση δε μπορούμε να πούμε ξεκάθαρα κάτι τέτοιο. Επειδή είναι χειμερινοί οι μήνες μας κάνει περισσότερο εντύπωση να έχουμε τέτοιες ημέρες. Αυτό όμως που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή είναι η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης ακραία θερμών ημερών μέσα στους χειμερινούς μήνες. Εχει δηλαδή αλλάξει η συχνότητα εμφάνισης των θερμών ημερών και αυτό συνδέεται φυσικά με την κλιματική αλλαγή», εξηγεί.
Χωρίς χειμώνα η Νότια Ευρώπη
Και ο κ. Παπαβασιλείου καταλήγει: «Το θερμό μισό του έτους επεκτείνεται όλο και περισσότερο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο καύσωνας το Μάιο και οι εξαιρετικά ήπιοι χειμερινοί μήνες με αποτέλεσμα να απουσιάζει ο χειμώνας, κυρίως στη Νότια Ευρώπη.