Σκέρτσος: Γιατί το σύμφωνο συμβίωσης δεν προστατεύει τα δικαιώματα των παιδιών

Ο υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος παραχώρησε συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Σκάι, όπου μίλησε για το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και τις πολιτικές αντιδράσεις, αναφορικά με αυτήν την κυβερνητική πρωτοβουλία.

Ξεκινώντας από την ενημέρωση των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος, ο Άκης Σκέρτσος διατύπωσε την άποψη ότι «έχει διογκωθεί κάπως υπερβολικά αυτή η ενημέρωση, η οποία γίνεται παγίως, έχουν γίνει τουλάχιστον 20 έως σήμερα. Γίνεται σε όλα τα νομοσχέδια από τον επισπεύδοντα υπουργό προς τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας για να φωτίσουν τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου».

Στη συνέχεια, ο Άκης Σκέρτσος εξήγησε, γιατί θα εισηγηθεί εκείνος το επίμαχο νομοσχέδιο: «Μιλάμε για την υλοποίηση μίας από τις θέσεις της εθνικής στρατηγικής για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ, η οποία είχε εκπονηθεί από την κυβέρνησή μας στην προηγούμενη θητεία και ξεκίνησε να υλοποιείται.

Πρόκειται για μία διυπουργικού χαρακτήρα στρατηγική, που αφορά πολλά υπουργεία. Όπως, για παράδειγμα, για την εθνική στρατηγική για τα Άτομα με Αναπηρία την αρμοδιότητα έχει ο κ. Παπασταύρου». Αντιστοίχως, έτσι, την ευθύνη για τη στρατηγική για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ έχει ο Άκης Σκέρτσος.

Επιπλέον, ανέφερε ότι «ο πρωθυπουργός έχει υπάρξει πολύ σαφής και έχει πει ότι αυτό είναι ένα ζήτημα που δεν έχει άσπρο και μαύρο. Για αυτό και δεν ερχόμαστε με όρους κατίσχυσης απέναντι στην αντίθετη άποψη. Σεβόμαστε απόλυτα και την αντίθετη άποψη όσων διαφωνούν».

Τι συμβαίνει στις υπόλοιπες χώρες;

Πάντως, συνέχισε, «η Ελλάδα, ως μία φιλελεύθερη δημοκρατία, δεν πρέπει να κάνει τίποτε λιγότερο, αλλά και τίποτε περισσότερο, από αυτό που έχουν κάνει 36 χώρες του κόσμου, 20 στην Ευρώπη, ως προς την ισότητα στον γάμο. Και 22 χώρες στην Ευρώπη και 39 στον κόσμο ως προς την τεκνοθεσία εντός ενός ομόφυλου γάμου. Μιλάμε για ανθρώπινα δικαιώματα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των παιδιών τα υπερασπιζόμαστε πέρα και πάνω από κόμματα και ιδεολογίες, δεν επιτρέπουν συγκρούσεις και στρατόπεδα».

Ως εκ τούτου, «εμείς πρέπει να κάνουμε αυτό που ορίζουν η δημοκρατία και το κράτος δικαίου εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας». Άλλωστε, όπως συμπλήρωσε, «υπάρχουν παντρεμένα ζευγάρια που σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στη Γαλλία, στην Ισπανία, στη Γερμανία, που αναγνωρίζονται ως ζευγάρια. Έρχονται στην Ελλάδα και δεν αναγνωρίζονται ως ζευγάρια. Άρα, στερούνται ένα δικαίωμα. Υπάρχουν, αντίστοιχα, παιδιά που αναγνωρίζονται ως παιδιά ενός ζευγαριού ομοφύλων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και όταν έρχονται στην Ελλάδα χάνουν αυτά τα δικαιώματα. Είναι πολλά αυτά τα ζευγάρια; Είναι πολλά αυτά τα παιδιά; Δεν είναι. Είναι ένα ζήτημα που αφορά μία μειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Σίγουρα το πρόβλημα αυτό δεν είναι στην προτεραιότητα της πλειοψηφίας της ελληνικής κοινωνίας. Όμως, είμαστε μία κυβέρνηση που πρέπει να δουλεύουμε για όλους τους πολίτες και δεν μπορούμε να στρίβουμε το βλέμμα μας από προβλήματα που υπάρχουν στην κοινωνική πραγματικότητα».

Τι θα κάνει η κυβέρνηση με του βουλευτές της, που δε θα ψηφίσουν το επίμαχο νομοσχέδιο;

Επανερχόμενος στο θέμα που ανέκυψε με τους βουλευτές, ο Άκης Σκέρτσος επανέλαβε ότι «θα υπάρχει ψήφος κατά συνείδηση στους βουλευτές, από εκεί και πέρα οι υπουργοί που συμμετέχουμε στο υπουργικό συμβούλιο, εκεί όπου συζητιούνται τα θέματα και τελικά εγκρίνεται ή όχι ένα νομοσχέδιο, έχουμε μία αυξημένη ευθύνη στήριξης αυτών των πρωτοβουλιών».

Με την ταυτόχρονη διευκρίνιση, «ένας υπουργός δεν παύει να είναι και βουλευτής. Και ο Βορίδης έχει διατυπώσει εγκαίρως τις δικές του ενστάσεις. Όλα θα τα δούμε στην ώρα τους».

Στο ερώτημα εάν ο Βορίδης μπορεί να βρεθεί εκτός κυβέρνησης, απάντησε: «Δεν νομίζω ότι τίθενται τέτοια ζητήματα σε αυτήν τη φάση». «Υπάρχει έλλειμμα ενημέρωσης. Η υιοθεσία στην Ελλάδα για μόνο άντρα ή μόνη γυναίκα, ανεξαρτήτως του σεξουαλικού προσανατολισμού, υφίσταται από το 1946. Υπάρχουν ομοφυλόφιλοι που έχουν παιδιά και που εντός μίας σχέσης ή ενός συμφώνου συμβίωσης δεν αναγνωρίζεται αυτή η σχέση προς το άλλο μέλος», πρόσθεσε.

Εξάλλου, όπως διευκρίνισε, «δεν στερούμε τίποτε ως προς τα δικαιώματα της πλειοψηφίας. Δεν παίρνουμε τίποτε από κανέναν. Επεκτείνουμε ένα αστικό δικαίωμα ως προς τον πολιτικό γάμο. Δεν επιτρέπονται διακρίσεις στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού». «Θεωρούμε ότι κάποιος πρέπει να στιγματίζεται, επειδή έχει τον α ή τη β σεξουαλικό προσανατολισμό;», διερωτήθη.

Θα μπορούσε να επέλθει βελτίωση στο ήδη υπάρχον νομοσχέδιο;

Σε ερώτηση εάν η κυβέρνηση θα μπορούσε, αντί του νομοσχεδίου, να επιφέρει βελτιώσεις στο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο, ο υπουργός Επικρατείας ξεκαθάρισε: «Θα ήταν σαν να λέμε, «όχι Γιάννης, Γιαννάκης». Διότι θα αποκτούσαν τα ίδια δικαιώματα ως προς την υιοθεσία/τεκνοθεσία εντός του συμφώνου συμβίωσης».

Αλλά, με αυτόν τον τρόπο «θα δημιουργούσαμε πάλι μια νέα διάκριση […] αυτό που πάμε να λύσουμε είναι η ανισότητα, το στίγμα, ο αποκλεισμός και η περιθωριοποίηση», επιχειρηματολόγησε.

Κληθείς να πάρει θέση σε όσα είπε ο πρώην πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, για τη δυνατότητα των βουλευτών να απόσχουν, σημείωσε: «Η Νέα Δημοκρατία και ο πρωθυπουργός δεν κρύφτηκαν ποτέ, ότι αυτό αποτελεί δέσμευση προς υλοποίηση αυτήν την τετραετία. Η υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+ ήταν γραμμένο στο πρόγραμμά μας. Με αυτό το πρόγραμμα εξελέγησαν οι βουλευτές […] όλοι οφείλουμε να γνωρίζουμε πάνω σε ποια πλατφόρμα εξελέγη η Νέα Δημοκρατία. Ο πρωθυπουργός το είπε και προεκλογικά και μετεκλογικά. Εγώ σέβομαι απόλυτα τον κ. Σαμαρά, θεωρώ ότι έχει προσφέρει υπηρεσίες στην πατρίδα ως πρωθυπουργός. Οι απόψεις του είναι γνωστές, είναι σεβαστές».

Ερωτηθείς, δε, εάν θεωρεί τις απόψεις Σαμαρά ακραίες, απάντησε: «Δεν μπορώ να το πω αυτό, ο κ. Σαμαράς έχει κάνει σαφή τη θέση του. Για μας ζητούμενο είναι να αυξήσουμε τη συμμετοχή και την αντιπροσώπευση των πολιτών εντός της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Γιατί υπάρχουν σήμερα «αόρατες» κοινωνικές δυνάμεις που αισθάνονται ότι δεν εκπροσωπούνται από την πολιτική τάξη».

Η απάντηση του Άκη Σκέρτσου στην κριτική της αντιπολίτευσης

Απαντώντας στην κριτική της αντιπολίτευσης ότι χάρη στις δικές της ψήφους θα περάσει το νομοσχέδιο, ο υπουργός Επικρατείας τόνισε ότι «τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν γνωρίζουν κομματικούς φραγμούς. Όλοι έχουμε μια υποχρέωση να προστατεύσουμε ανθρώπινα δικαιώματα οριζόντια στο πολιτικό σύστημα και στη Βουλή. Είναι ευπρόσδεκτες οι ψήφοι της αντιπολίτευσης, πόσο μάλλον από κόμματα που αυτοπροσδιορίζονται ως κόμματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Σε άλλη δε, συνέντευξή του, στην ιστοσελίδα topontiki.gr., ερωτηθείς για την Εκκλησία, ο κ. Σκέρτσος δήλωσε ότι «ως χριστιανός ορθόδοξος, προσωπικά, σέβομαι και τιμώ το κοινωνικό και το πνευματικό έργο της Εκκλησίας. Έχω βιώσει την Εκκλησία ως μία ανοιχτή αγκαλιά αγάπης και ανεκτικότητας και θεωρώ ότι σε αυτήν τη δύσκολη συζήτηση, που, επαναλαμβάνω, έχει ισχυρές απόψεις από την πλευρά του «όχι», πρέπει να προσέλθουμε με ένα πνεύμα συναινετικό, χωρίς κορώνες, χωρίς χαρακτηρισμούς. Διότι οι ακραίες διατυπώσεις αφορούν και επιτίθενται σε ανθρώπους, σε συναισθήματα, σε οικογένειες, σε παιδιά και μπορεί να στιγματίσουν για πάντα ανθρώπινες ψυχές. Θεωρώ, επομένως, ότι και η Εκκλησία, με τη φωτισμένη ηγεσία που έχει, μπορεί να δώσει αυτό το παράδειγμα της ήπιας διαφωνίας χωρίς κοινωνικούς διχασμούς. Οι ρόλοι, άλλωστε, Πολιτείας και Εκκλησίας είναι διακριτοί και αυτό το πρεσβεύει και το υποστηρίζει πρώτη η ίδια η Εκκλησία».

Η ανάρτηση του Άκη Σκέρτσου στο Facebook για τα ομόφυλα ζευγάρια

Τρεις ερωτήσεις και απαντήσεις που εξηγούν γιατί η προστασία των παιδιών εντός του συμφώνου συμβίωσης είναι ατελέσφορη και εισάγει μια νέα διάκριση σε βάρος τους που δεν προστατεύει εν τέλει τα δικαιώματά τους, όπως είναι και το ζητούμενο.

1ο Ερώτημα

Αν το πρόβλημα είναι πού θα πάει το παιδί αν πεθάνει ο αναγνωρισμένος γονέας, αυτό μπορεί να λυθεί και με μια πρόβλεψη ότι σε τέτοιες περιπτώσεις θα αναλαμβάνει κηδεμόνας ο/η σύντροφός του (σε σύμφωνο συμβίωσης). Γιατί λοιπόν δεν αρκεί αυτό και χρειάζεται να θεσπίσουμε γάμο και υιοθεσία;

Γιατί απλούστατα ο κηδεμόνας (κατ’ ακριβολογία ο επίτροπος, δεν υφίσταται στο δίκαιό μας ο όρος κηδεμόνας) ΔΕΝ είναι ούτε ποτέ μπορεί να θεωρηθεί γονέας. Επίτροπο έχουν τα ορφανά παιδιά, εδώ μιλάμε για παιδιά που έχουν γονέα και εμείς ως πολιτεία θα τους τον στερήσουμε; Έχουμε δηλαδή έναν άνθρωπο ο οποίος ήδη μεγαλώνει ένα παιδί ως γονέας και, κυρίως, θέλει να αναλάβει υπεύθυνα και συνειδητά όλες τις νομικές και ουσιαστικές υποχρεώσεις που συνοδεύουν αυτή τη σχέση, και η πολιτεία θα του λέει υποκριτικά: όχι, θα είσαι απλά επίτροπος, σαν να είναι κάποιο ίδρυμα; Δεν στιγματίζει αυτά τα παιδιά μια τέτοια λογική; Σε ένα παιδί μάλιστα που βίωσε την τραγική απώλεια του ενός -αναγνωρισμένου- γονέα, λέμε ότι δεν θα έχει καθόλου γονέα, αλλά επίτροπο;

Είναι προς το συμφέρον του παιδιού αυτό; Είναι παράλογο ενώ υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να αυτοδεσμευθούν και να παντρευτούν τον ή τη σύντροφό τους υιοθετώντας το παιδί του/της και αναλαμβάνοντας περισσότερες υποχρεώσεις έναντι αυτού, η Πολιτεία να τον/την εμποδίζει. Παράλογο, άδικο και κυρίως υποκριτικό. Αλλά ας δούμε και τις πρακτικές διαφορές που υπάρχουν μεταξύ επιτροπείας και γονεϊκής σχέσης: Η επιτροπεία δεν δημιουργεί συγγένεια. Το παιδί έχει πολύ λιγότερα δικαιώματα έναντι του επιτρόπου και η σχέση αυτή σταματά όταν ενηλικιωθεί. Άρα δεν έχει δικαίωμα διατροφής έναντι του επιτρόπου ούτε πριν ούτε μετά την ενηλικίωση (συχνά υπάρχει τέτοια υποχρέωση για τους γονείς, πχ όταν τα παιδιά σπουδάζουν) ή κοινωνικοασφαλιστικές παροχές (πχ. δεν μπορεί να εγγραφεί το παιδί ως έμμεσο ασφαλισμένο μέλος στον ασφαλιστικό φορέα του επιτρόπου) και βέβαια δεν μπορεί να κληρονομήσει τον επίτροπο (παρά μόνο με διαθήκη, εφόσον δηλαδή το θελήσει ο επίτροπος, και μάλιστα θα τον κληρονομήσει ως “εξωτικός” δηλαδή με πολλαπλάσια φορολόγηση). Είναι όλα αυτά προς το συμφέρον του παιδιού;

2ο Ερώτημα

Ωραία λοιπόν, τότε γιατί δεν μπορεί να θεσπιστεί μια νέα σχέση “κηδεμονίας” για τον ή την σύντροφο (με σύμφωνο συμβίωσης) του αναγνωρισμένου γονέα, που θα λύνει αυτά τα προβλήματα; Ποιά χώρα στον κόσμο έχει λύσει αυτά τα προβλήματα με αυτόν τον τρόπο; 39 χώρες έχουν νομοθετήσει την ισότητα στην υιοθεσία, και η Ελλάδα θα είναι η μοναδική που θα δημιουργήσει ένα καινούριο πλαίσιο, διαφορετικό από όλες τις άλλες χώρες, πρωτότυπο στον κόσμο;

Κατ’ αρχάς αν ιδρύαμε μια νέα «οικογενειακή» σχέση, όπως αυτή που προτείνετε, θα άλλαζε όλο το οικογενειακό δίκαιο, θα περιελάμβανε αναγκαστικά και τα ετερόφυλα ζευγάρια και θα δημιουργούσε πάρα πολλά νέα ζητήματα, πιο πολλά από αυτά που επιδιώκει να λύσει.

Επίσης, η «κηδεμονία» θα ισχύει μόνο μετά το θάνατο του αναγνωρισμένου γονέα; Αν ναι, μια τέτοια «λύση» καθόλου δεν λύνει τα προβλήματα ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του μη αναγνωρισμένου γονέα, σε ομαλές συνθήκες, δηλαδή όσο ο αναγνωρισμένος γονέας βρίσκεται στη ζωή (νοσοκομείο, σχολείο, συνοδεία σε δραστηριότητες, μη υποχρέωση διατροφής σε περίπτωση λύσης του συμφώνου συμβίωσης κλπ). Εξάλλου, δεδομένου ότι μια τέτοια ρύθμιση θα ισχύει αναγκαστικά και για τα ετερόφυλα ζευγάρια, δεν είναι κατανοητό γιατί θα πρέπει το άλλο μέρος του συμφώνου συμβίωσης να γίνεται αυτόματα κηδεμόνας του παιδιού όταν πεθαίνει ο ένας γονέας. Το παιδί μπορεί να έχει άλλον γονέα, ή άλλους συγγενείς που μπορεί να πάει το παιδί (τα ετερόφυλα ζευγάρια όταν θέλουν να λύσουν αυτά τα θέματα συνάπτουν γάμο και προχωρούν σε υιοθεσία).

Αν από την άλλη η πρόταση είναι να θεσπιστεί μια νέου είδους «συγκηδεμονία» του συντρόφου του αναγνωρισμένου γονέα (εντός συμφώνου συμβίωσης) όσο βρίσκεται και ο άλλος, αναγνωρισμένος γονέας, στη ζωή, αυτό αφ’ ενός θα επηρεάσει και τα ετερόφυλα ζευγάρια, που δεν είναι αναγκαστικά επιθυμητό, και αφ’ ετέρου, στην ουσία συνομολογούμε ότι θέλουμε μια νέα νομική σχέση που θα έχει ακριβώς τα ίδια στοιχεία (δικαιώματα, υποχρεώσεις) με τη γονεϊκή, αλλά θα τη βαφτίσουμε κάπως αλλιώς. Έτσι, η εφεύρεση μιας νέας οικογενειακής έννομης σχέσης υπό το πλαίσιο του συμφώνου συμβίωσης και ειδικά για τα ομόφυλα εντείνει την ανισότητα που βιώνουν τα παιδιά των οικογενειών αυτών.

3ο Ερώτημα

Τότε γιατί απλά δεν αλλάζουμε το σύμφωνο συμβίωσης ώστε να επιτρέπει την υιοθεσία του παιδιού του συντρόφου;

Αυτό από τη μία πλευρά θα έλυνε το πρόβλημα των παιδιών όμως θα διατηρούσε μια άδικη, αθέμιτη διάκριση εις βάρος των ομόφυλων ζευγαριών, που δεν θα μπορούν να συνάψουν γάμο όπως όλοι οι υπόλοιποι συμπολίτες μας. Αλλά και δεν απαντά στις ενστάσεις όσων είναι εναντίον του δικαιώματος της υιοθεσίας που απορρέει από τον γάμο, διότι ουσιαστικά τις αναπαράγει, απλά στα πλαίσια του συμφώνου.