Τα τελευταία χρόνια όλοι έχουμε ακούσει τον όρο «brain gain». Ουσιαστικά είναι αυτό που περιγράφει την επιστροφή επιστημόνων ή εξειδικευμένων επαγγελματιών σε μια χώρα, φέρνοντας μαζί τους τεχνογνωσία, δεξιότητες και φυσικά εμπειρία. Αυτή η επιστροφή πιθανότατα να οδηγήσει σε ενίσχυση του επιστημονικού και τεχνολογικού δυναμικού της χώρας ή ενός συγκεκριμένου τομέα, βοηθώντας περαιτέρω στην ανάπτυξη και στην καινοτομία.
Στην περίπτωση της φαρμακευτικής βιομηχανίας, αυτό συνάδει με την επιστροφή φαρμακολόγων, ιατρών, χημικών, βιολόγων, ερευνητών και άλλων ειδικευμένων επαγγελματιών που είχαν εργαστεί ή σπούδασαν στο εξωτερικό.
Πώς μπορούμε λοιπόν να πετύχουμε ένα «brain gain» τη στιγμή που τα τελευταία πολλά χρόνια η χώρα μας κάνει κατά κύριο λόγο εξαγωγή λαμπρών μυαλών;
Το βασικότερο όλων είναι η δημιουργία κίνητρων για τους Έλληνες επιστήμονες, προκειμένου να παραμείνουν στη χώρα ώστε να επιτευχθεί η ανάπτυξη του χώρου και η ενίσχυση της επιστημονικής κοινότητας. Τα κίνητρα αυτά είναι πολλά, πολυεπίπεδα και θα πρέπει οι εμπλεκόμενοι (κράτος, επιχειρήσεις) να τα δουν συνδυαστικά, αν πραγματικά επιθυμούν να κρατήσουν τους άσσους στο μανίκι του αύριο της χώρας μας.
Θα ξεκινήσουμε με το σημαντικότερο που είναι το ερευνητικό περιβάλλον αυτό καθαυτό. Τόσο η δημιουργία σύγχρονων και εξοπλισμένων ερευνητικών κέντρων και εργαστηρίων, όσο και οι συνέργειες με διεθνείς φορείς και επιστημονικές κοινότητες αποτελούν την αρχή των πάντων για έναν ενεργό επιστήμονα. Αυτό σε συνδυασμό με προγράμματα επαγγελματικής ανέλιξης, μετεκπαίδευσης και κατάρτισης, όπως και με τη δυνατότητα συμμετοχής σε διεθνή συνέδρια θα αποτελέσει τη βάση της όποιας απόφασης επιστροφής. Σε αυτό, σημαντικό ρόλο έχουν επιπλέον τα προγράμματα κινητικότητας, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα οικονομικά κίνητρα, εξίσου σημαντικά για όλους τους κλάδους της αγοράς.
Όλα τα παραπάνω αν υλοποιηθούν (έστω εν μέρει αλλά σίγουρα συνδυαστικά) μπορούν να αποτελέσουν το εισιτήριο επιστροφής πολλά υποσχόμενων ερευνητών που έχουμε χάσει τις τελευταίες δεκαετίες και νεότερων που συνεχίζουν να εγκαταλείπουν τη χώρα. Είναι πολύ σημαντικό να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τους επιστήμονές μας, που μπορούν να προωθήσουν την καινοτομία και να αναδείξουν την Ελλάδα ως επιστημονικό προορισμό.
Σε αυτό το δύσκολο έργο, σημαντική παρουσία παίζει ο εγχώριος φαρμακευτικός κλάδος που έχει δυναμική παρουσία στον διεθνή χώρο. Η ενίσχυση της τοπικής παραγωγής μπορεί πράγματι να βοηθήσει ως προς αυτήν την κατεύθυνση της προσέλκυσης ταλέντων από το εξωτερικό και τη μείωση του φαινομένου «brain drain».
Ποια είναι λοιπόν τα κίνητρα για την προσέλκυση και διατήρηση των επιστημονικών ταλέντων;
Πρώτα από όλα οι επαγγελματικές ευκαιρίες. Όσο αναπτύσσεται ο φαρμακευτικός χώρος, τόσο ανοίγει η αγορά εργασίας με νέες θέσεις για επιστήμονες, ερευνητές και επαγγελματίες υγείας.
Επιπροσθέτως, τα πολλά και καινοτόμα ερευνητικά έργα που αποτελούν το μέλι ή αν θέλετε το αλατοπίπερο για τους επιστήμονες που αγαπούν τη δουλειά τους. Επίσης, να σημειώσουμε τις επιστημονικές έρευνες όταν υποστηρίζονται από επενδύσεις, οι οποίες μπορούν να δώσουν απίθανα αποτελέσματα, από τη συνεργασία του επιχειρηματικού και ακαδημαϊκού κόσμου.
Άλλο ένα κίνητρο θα μπορούσε να είναι η συνεχής εκπαίδευση και δια βίου κατάρτιση ώστε οι επιστήμονες να μπορούν να παρακολουθούν όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο τους. Ο πλανήτης των επιστημών άλλωστε βρίσκεται σε συνεχή κίνηση και ενθουσιασμό για όλα όσα περιμένουν να τα ανακαλύψουμε.
Αν καταφέρουμε να συνδυάσουμε τα προαναφερθέντα κίνητρα, τότε μπορούμε να αισιοδοξούμε για την προσέλκυση ταλέντων στο δύσκολο χώρο της Υγείας.
Μία τέτοια επιτυχημένη παρουσία έχει η φαρμακοβιομηχανία DEMO ABEΕ, που κοντά 60 χρόνια δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη, παραγωγή και πώληση φαρμακευτικών προϊόντων.
Πέρα από την παραγωγή γενόσημων φαρμάκων, η εταιρεία έχει έντονη δράση και στο ερευνητικό κομμάτι. Η DEMO επενδύει συστηματικά στην έρευνα και στην ανάπτυξη, αξιοποιώντας τα μέγιστα δυνατά της τεχνογνωσίας της στο εργαστήριο R&D με την ομάδα των ερευνητών της, οι περισσότεροι εκ των οποίων έχουν Ph.D από τα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της χώρας μας. Να σημειώσουμε ότι προέβη και σε μία ακόμα μεγαλόπνοη επένδυση, προ ολίγων μηνών προχωρώντας στην ανάπτυξη του πρώτου Ερευνητικού Κέντρου Βιοτεχνολογίας στη χώρα και την παραγωγή φαρμάκων βιοτεχνολογίας, ενώ παράλληλα γίνεται η πρώτη φαρμακοβιομηχανία στην Ελλάδα παραγωγής πρώτων υλών φαρμάκων. Γίνεται εμφανές ότι αυτή η εταιρεία πιστεύει και το αποδεικνύει στο πεδίο ότι τόσο ταλέντα του εξωτερικού όσο και του εσωτερικού πρέπει να έρχονται και να μένουν στη χώρα καθότι υπάρχει χώρος για να δραστηριοποιηθούν και να φέρουν την καινοτομία που απαιτεί το αύριο.
