Σε μία κατάμεστη αίθουσα σε γνωστό ξενοδοχείο του κέντρου της Αθήνας έλαβε χώρα χθες το απόγευμα η εκδήλωση που διοργάνωσε η συντονιστική Επιτροπή των Ελευθέρων Επαγγελματιών-Επιστημόνων-Επαγγελματοβιοτεχνών-Εμπόρων με θέμα την αντισυνταγματικότητα στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο για την τεκμαρτή φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών.
Κεντρικοί ομιλητές της εκδήλωσης ήταν τρεις από τους κορυφαίους νομικούς της χώρας και συγκεκριμένα ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του ΠαΣοΚ, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Ευάγγελος Βενιζέλος και ο Καθηγητής Φορολογικού Δικαίου ΕΚΠΑ και πρώην Βουλευτής Επικρατείας, Θεόδωρος Φορτσάκης.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης οι τρεις νομικοί ανέλυσαν τις ενστάσεις τους σχετικά με τη συνταγματικότητα της νομοθεσίας που ψηφίστηκε στις αρχές Δεκεμβρίου από τη Βουλή, ενώ προηγήθηκαν χαιρετισμοί και σύντομες τοποθετήσεις από τους προέδρους των επαγγελματικών ενώσεων που αποτελούν τη συντονιστική επιτροπή.
Παυλόπουλος: «Το κράτος ομολογεί την ανικανότητα του να εισπράξει φορολογητέα ύλη»
Στην ομιλία του, ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ακαδημαϊκός, και Επίτιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ, Προκόπης Παυλόπουλος, επισήμανε ότι «ορισμένες διατάξεις του νέου νόμου εγείρουν ζητήματα συνταγματικότητας», με τον ίδιο να συμπληρώνει μεταξύ άλλων ότι «δεν είναι δυνατόν ένας φορολογικός νόμος να φορολογεί τεκμαρτό εισόδημα, οφείλει να φορολογεί το πραγματικό εισόδημα. Από εκεί και πέρα, και αυτό είναι κρίσιμο, η φορολογική αρχή πρέπει μονομερώς να ελέγχει την ειλικρίνεια των δηλωθέντων εισοδημάτων. Το κράτος μπορεί να επιβάλει τεκμήρια αλλά αυτά πρέπει να είναι μαχητά».
«Τι δηλώνει με αυτό το νομοσχέδιο που σήμερα είναι νόμος του κράτους το ελληνικό δημόσιο; Την πτώχευση του συστήματος της φορολογίας στην Ελλάδα. Ομολογεί το κράτος την ανικανότητά του να εισπράξει φορολογητέα ύλη. Την αδυναμία του και από πλευράς υπηρεσιών (ανθρώπινου δυναμικού) και από πλευράς δυνατοτήτων σε ό,τι αφορά στην τεχνική του ελέγχου.
«Αστυνομικό κράτος και όχι κράτος δικαίου»
Καθιστά τους Έλληνες, μιλώ στη συγκεκριμένη περίπτωση τους ελεύθερους επαγγελματίες, εξ ορισμού ενόχους ψευδών δηλώσεων και με βάση αυτό το τεκμήριο που δεν ταιριάζει σε κράτος δικαίου αλλά σε αστυνομικό κράτος, επιχειρεί να εξορθολογήσει ένα φορολογικό σύστημα όπου η φοροδιαφυγή προέρχεται από οποιονδήποτε άλλο εκτός από τους συγκεκριμένους επαγγελματίες. Όχι ότι δεν υπάρχει φοροδιαφυγή. Αλλά να ξέρουμε που στοχεύουμε όταν προσπαθούμε να επιφέρουμε ισότητα ενώπιον των δημοσίων βαρών» επεσήμανε ο κ. Παυλόπουλος.
Βενιζέλος: «Ο νέος νόμος προσκρούει και στην κοινή πείρα και στη νομολογία του ΣτΕ»
Από την πλευρά του, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου ΑΠΘ υπογράμμισε ότι «δεν μπορεί ο νομοθέτης να ισοπεδώνει με την νομοθεσία συλλήβδην τους φορολογούμενους. Αν δεν καταπέσει δικαστικά ο νέος νόμος δεν θα έχουμε πετύχει κανενός είδους νίκη».
«Έχει πει η νομολογία του ΣτΕ κάτι πολύ σημαντικό. Ότι η εισαγωγή ενός τεκμηρίου το οποίο είναι μαχητό δεν συνιστά αυτό που συνήθως λένε οι νομικοί, αντιστροφή του βάρους της απόδειξης. Δεν μετατίθεται το βάρος της απόδειξης για την φορολογητέα ύλη από τη φορολογική διοίκηση στον φορολογούμενο. Το βάρος της απόδειξης εξακολουθεί να το φέρει η φορολογική διοίκηση.
Το μαχητό τεκμήριο έχει πει η νομολογία του ΣτΕ συνιστά κανόνα εκτίμησης των αποδείξεων εν τέλει από το δικαστή αλλά όχι ριζική αντιστροφή του βάρους της απόδειξης. Εδώ νομίζω ότι θεμελιώνεται με απλό και πρακτικό τρόπο αυτό που ακούσαμε να λέγεται τεκμήριο φορολογικής ειλικρίνειας. Το βάρος της απόδειξης εξακολουθεί να βαραίνει την φορολογική Αρχή. Έστω και αν εισάγονται ειδικότεροι κανόνες» ανέφερε ο Ευαγγελος Βενιζελος και πρόσθεσε μεταξύ άλλων ότι:
«Έρχεται εδώ ο νομοθέτης του νόμου 5073 του 2023 στο άρθρο 15 παράγραφο 1 και προσκρούει στην κοινή πείρα εισάγοντας κριτήρια τα οποία στην πραγματικότητα συνδέουν το τεκμαρτό εισόδημα του ελεύθερου επαγγελματία και του επιτηδευματία με το εισόδημα του μισθωτού. Και μάλιστα ενός μισθωτού που στην πραγματικότητα τελεί σε συνθήκες εργασιακής ασφάλειας διότι δεν λαμβάνει υπόψιν του τον μισθωτό εκείνο που τελεί υπό συνθήκες ημίγκρίζας εργασίας και ανασφάλειας. Αυτό δεν προσκρούει απλώς στην κοινή πείρα, προσκρούει στη νομολογία του ΣτΕ».
Φορτσάκης: Δεν μπορεί ο έλεγχος να είναι απειλή
Τέλος ο Θεόδωρος Φορτσάκης, ομότιμος καθηγητής Φορολογικού Δικαίου ΕΚΠΑ, πρώην βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ, επισήμανε μεταξύ άλλων ότι «τα νέα τεκμήρια, όπως είναι διατυπωμένες οι διατάξεις του νόμου, είναι ουσιαστικά αμάχητα, αν και θεωρητικά είναι μαχητά».
«Δεν είναι δυνατόν να σου λέει το κράτος «πλήρωσε αν θες να αποφύγεις τον έλεγχο και τους μπελάδες», δεν μπορεί ο έλεγχος να είναι μία απειλή από την πλευρά του κράτους. Πρέπει να δώσουμε βάση στις έννοιες της φορολογικής δικαιοσύνης και της καλλιέργειας της φορολογικής συνείδησης», τόνισε χαρακτηριστικά.
Σημαντικές πολιτικές παρουσίες από την Αντιπολίτευση
Το παρών στην εκδήλωση έδωσαν μια σειρά από στελέχη, κυρίως των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Συγκεκριμένα, από το ΠαΣοΚ, μεταξύ άλλων, ο γραμματέας του κόμματος Ανδρέας Σπυρόπουλος και οι βουλευτές Δημήτρης Μάντζος, Παύλος Χρηστίδης, Παναγιώτης Δουδωνής, Νάντια Γιαννακοπούλου και Μανώλης Χριστοδουλάκης. Από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο Νίκος Παππάς, η Νίνα Κασιμάτη, ο Νικόλας Φαραντούρης, ο Τρύφων Αλεξιάδης, ο Παναγιώτης Κουρουμπλής και ο Διονύσης Τεμπονέρας. Από τη Νέα Δημοκρατία στην εκδήλωση παρευρέθη η βουλευτής Ζωή Ράπτη, ενώ παρούσα ήταν και η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας, Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Βερβεσός: «Τα νομοσχέδια ανατρέπονται στα δικαστήρια και στις εκλογές
Αμέσως μετά το πέρας της εκδήλωσης, ο πρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός, σε δηλώσεις του στο ΒΗΜΑ ανέφερε πως η νέα φορολογική νομοθεσία «αναδιατάσσει το ταξικό τοπίο, καθώς αναγκάζει τους μικρούς να ενταχθούν σε μεγάλα σχήματα ή να κλείσουν τα γραφεία τους».
«Στο απυρόβλητο οι μεγάλοι φοροφυγάδες»
Ο κ. Βερβεσός πρόσθεσε επίσης πως «αφήνει στο απυρόβλητο τους μεγάλους φοροφυγάδες στους οποίους δίνει τη δυνατότητα να πληρώσουν ένα ποσό πολύ μικρότερο από αυτό που θα έπρεπε να πληρώσουν κανονικά. Από τη στιγμή που οι έλεγχοι δεν θα γίνονται σε όλους αλλά θα γίνονται μόνο σε αυτούς που θα δηλώσουν ότι θέλουν να ελεγχθούν, εκείνοι που θέλουν να αποφύγουν τον έλεγχο θα πληρώνουν το τεκμήριο και θα είναι καλυμμένοι».
«Μη ρωτάς αν θα κερδίσουμε ή θα χάσουμε, πολεμάμε»
«Τα νομοσχέδια ανατρέπονται στα δικαστήρια και στις εκλογές, όπως έγινε με τον νόμο Κατρούγκαλου το ίδιο ελπίζουμε να γίνει και τώρα. Όσον αφορά τις ελπίδες που υπάρχουν για να ανατραπεί ο νόμος θέλω να σας υπενθυμίσω τη ρήση του Καζαντζάκη, «μη ρωτάς αν θα κερδίσουμε ή θα χάσουμε, πολεμάμε»» κατέληξε ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
