Το φετινό πρωτοχρονιάτικο μήνυμα της βασίλισσας της Δανίας ήταν πολύ διαφορετικό απ’ όλα όσα έχει απευθύνει τα τελευταία 52 χρόνια που βρίσκεται στον θρόνο. Η βασίλισσα Μαργαρίτα Β’ ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει τα καθήκοντά της κι αφήνει τον θρόνο στον πρωτότοκο γιο της, Φρειδερίκο.
«Στις 14 Ιανουαρίου 2024, 52 χρόνια αφού διαδέχθηκα τον αγαπημένο μου πατέρα, θα εγκαταλείψω τα καθήκοντά μου ως βασίλισσα της Δανίας. Θα αφήσω τον θρόνο στον γιο μου, τον πρίγκιπα διάδοχο Φρειδερίκο».
Η βασίλισσα Μαργαρίτα δεν ήταν ποτέ λάτρης του αναμενόμενου. Η «θεία Νταίζη», οι Δανοί ακολούθησαν τους Βρετανούς βρίσκοντας πολύ χαριτωμένο (και ευκολότερο) το daisy αντί του leucanthemum (λευκάνθεμο ή μαργαρίτα), δεν υπήρξε μια τυπική βασίλισσα που ακολούθησε ποτέ πιστά το πρωτόκολλο.
Βασίλισσα Μαργαρίτα που δεν θα ανέβαινε στον θρόνο
Ήταν αυτή η στάση της που την έκανε ιδιαιτέρως αγαπητή στη Δανία με τα ποσοστά δημοτικότητας να παραμένουν υψηλά, έναν αιώνα μετά την ανάληψη των καθηκόντων της. Η Μαργαρίτα Αλεξαντρίν Ίνγκριντ της Δανίας γεννήθηκε στην Κοπεγχάγη στις 16 Απριλίου του 1940. ‘Ηταν η μεγαλύτερη κόρη του πρίγκιπα Φρειδερίκου της Δανίας και της πριγκίπισσας Ίνγκριντ της Σουηδίας.
Έχει δύο αδελφές, την πριγκίπισσα Βενεδίκτη που γεννήθηκε το 1944 και την Άννα Μαρία, που γεννήθηκε το 1946 και είναι η σύζυγος του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου. Στον θρόνο ανέβηκε το 1972, ο οποίος και είχε να «φιλοξενήσει» γυναίκα βασίλισσα από το 1412.
Με τον πατέρα και τις δύο αδερφές της.
Στα 83 της, και μετά τον θάνατο της Ελισάβετ, η βασίλισσα Μαργαρίτα έγινε η μακροβιότερη μονάρχης στην Ευρώπη. Διαδέχθηκε τον πατέρα της, ανατρέποντας τη μακραίωνη παράδοση που ήθελε μόνο άντρες να γίνονται βασιλείς.
Η μητέρα της δεν θα έκανε άλλα παιδιά. Και τα τρία ήταν κορίτσια έτσι επόμενος στη σειρά διαδοχής ήταν ο αδερφός του πατέρα της, ο Κνουτ της Δανίας. Ο Φρειδερίκος Θ΄ ξεκίνησε τη διαδικασία αλλαγής του συντάγματος προκειμένου η Μαργαρίτα να μην παρακαμφθεί και να αναλάβει τα ηνία της χώρας.
Η πρόταση αναθεώρησης, αφού πέρασε από δύο κοινοβούλια, επικυρώθηκε με δημοψήφισμα, που διεξήχθη στις 27 Μαρτίου 1953. Οι νέες διατάξεις του συντάγματος για τη διαδοχή επέτρεπαν πλέον την άνοδο γυναίκας στον θρόνο, σε περίπτωση που εκείνη δεν είχε άνδρα αδερφό. Ανακηρύχθηκε βασίλισσα στις 15 Ιανουαρίου 1972 από τον Πρωθυπουργό της Δανίας στα Ανάκτορα του Κρίστιανσμποργκ.
Το πρώτο της τηλεοπτικό διάγγελμα.
Στο πρώτο διάγγελμά της προς τον λαό, η Μαργαρίτα είχε πει: «Ο αγαπημένος μου πατέρας, ο βασιλιάς μας, είναι νεκρός. Η αποστολή που έφερε εις πέρας ο πατέρας μου για σχεδόν 25 χρόνια, τώρα εναπόκειται στους ώμους μου. Προσεύχομαι στον Θεό να μου δώσει βοήθεια και δύναμη να συνεχίσω τη βαριά κληρονομιά. Είθε η εμπιστοσύνη που δόθηκε στον πατέρα μου να δοθεί επίσης και σε εμένα».
Λάτρης της τέχνης
Η βασίλισσα Μαργαρίτα χάραξε τον δρόμο της και από πολύ νωρίς αποφάσισε ότι η ζωή της, τη ανήκει για αυτό κανένας και τίποτα δεν θα μπορούσε να την απομακρύνει από τις επιθυμίες της. Η Μαργαρίτα είναι φύση καλλιτεχνική. Σπούδασε Φιλοσοφία και Διεθνές Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο Aarhus, στην ομώνυμη πόλη της Δανίας και συνέχισε τις σπουδές της στην Αγγλία, στο London School of Economics.
Ανέκαθεν όμως ήταν λάτρης της τέχνης. Διοχέτευσε την έμφυτη κλίση της για τις τέχνες στη ζωγραφική, στο σχέδιο, στον χορό, στη διακόσμηση, στην αρχιτεκτονική, στη σκηνογραφία, στην ενδυματολογία. Το 1977 «Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών» του Τόλκιν κυκλοφόρησε στη Δανία εικονογραφημένος από κάποια άγνωστη καλλιτέχνη, την Ινγκαχίλντ Γκράτχμερ. 11 χρόνια αργότερα η ίδια αποκάλυψε ότι κρυβόταν πίσω από την Ινγκαχίλντ Γκράτχμερ.
Εκθέσεις ζωγραφικής, κοστούμια και σκηνικά για θεατρικές παραστάσεις αλλά και τηλεοπτικές σειρές. Η βασίλισσα Μαργαρίτα ήταν σχεδιάστρια κοστουμιών και καλλιτεχνική διευθύντρια παραγωγής για την ταινία «Ehrengard: The Art of Seduction», μια ταινία μεγάλου μήκους που έκανε πρεμιέρα στο Netflix τον Σεπτέμβριο του 2023. Για την παραγωγή του Netflix, η βασίλισσα σχεδίασε 51 κοστούμια και έφτιαξε 81 κολάζ, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ως βάση για τα σκηνικά.
Οι πίνακές της έχουν παρουσιαστεί σε διάφορα μουσεία, μεταξύ άλλων σε μια πρόσφατη έκθεση στο Musée Henri-Martin της Γαλλίας, ενώ η συνεργασία της με το Βασιλικό Θέατρο της Κοπεγχάγης είναι στενή. Η βασίλισσα Μαργαρίτα, μαζί με τον σύζυγό της (Ερρίκο της Δανίας), μετέφρασαν στα δανικά το βιβλίο της Σιμόν Ντε Μποβουάρ «Όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί».
Βασίλισσα Μαργαρίτα, η μανιώδης καπνίστρια
Η λατρεία της για τις τέχνες μπορεί να συγκριθεί μόνο μια αγαπημένη της συνήθεια, την οποία και αρνείται να εγκαταλείψει ακόμα και σήμερα. Η βασίλισσα Μαργαρίτα είναι μανιώδης καπνίστρια από την ηλικία των 17 ετών.
Με τον πρωτότοκο γιο της, Φρειδερίκο.
Κάπνιζε πάνω από δύο πακέτα «Καρέλια» άφιλτρα την ημέρα για 66 χρόνια. Ούτε όταν οι γιατροι της απαγόρευσαν το κάπνισμα, μετά από μια σοβαρή επέμβαση στην πλάτη, εκείνη σταμάτησε. Το μόνο που έκανε ήταν να ελαττώσει κατά πολύ τις δημόσιες εμφανίσεις της με το τσιγάρο στο χέρι. Όταν ρωτήθηκε αν σκοπεύει να κόψει το κάπνισμα, απάντησε: «Δεν έχω κανένα πρόβλημα».
Η αφαίρεση των βασιλικών τίτλων των εγγονιών της
Η βασίλισσα Μαργαρίτα δεν ακολούθησε την πεπατημένη. Οι άνθρωποι του πολύ στενού περιβάλλοντός της μιλούν για το πείσμα και την αποφασιστικότητά της. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά της μπορούν να εξηγήσουν και την απόφαση που πήρε τον Οκτώβριο του 2022, ανακοινώνοντας ότι τα τέσσερα παιδιά (και εγγόνια της) του δευτερότοκου γιου ης, πρίγκιπα Ιωακείμ, ο Νικολάι, ο Φέλιξ, ο Χένρικ και η Αθηνά δεν θα αποκαλούνται πλέον πρίγκιπες και πριγκίπισσα.
Σύμφωνα με το παλάτι, η αφαίρεση των τίτλων από τα εγγόνια της βασίλισσας έγινε ώστε να τους δοθεί μεγαλύτερη ελευθερία, για να χαράξουν τη ζωή τους όπως το επιθυμούν, χωρίς να βαρύνονται από τις βασιλικές υποχρεώσεις.
«Είναι καθήκον και επιθυμία μου να φροντίζω ώστε η μοναρχία να συμβαδίζει πάντα με την εποχή της. Αυτό σημαίνει κάποιες φορές ότι πρέπει να λαμβάνονται δύσκολες αποφάσεις και θα είναι πάντα δύσκολο να βρεθεί η σωστή στιγμή», ανέφερε τότε στην ανακοίνωσή της.
Η απόφαση οδήγησε την οικογένεια του πρίγκιπα Ιωακείμ εκτός Δανίας. «Ως μητέρα και γιαγιά, υποτίμησα πόσο θα επηρεάζονταν ο δευτερότοκος γιος μου και η οικογένειά του. Η απόφαση είχε μεγάλες επιπτώσεις και λυπάμαι για αυτό. Ελπίζω ότι τώρα ως οικογένεια θα βρούμε τον τρόπο για να ξεπεράσουμε αυτή την κατάσταση», θα πει λίγο αργότερα η βασίλισσα Μαργαρίτα.
Η βασίλισσα Μαργαρίτα μπορεί να παραιτήθηκε του θρόνου είναι όμως βέβαιο ότι θα συνεχίσει να αγαπιέται από τους Δανούς για την ευθύτητα και την αμεσότητά της.
