«Δεν νομίζω ότι κανένας καρκινοπαθής ξεχνά τη μέρα που του λένε ότι έχει καρκίνο. Λες και γίνεται μια νέα αρχή στην υπόλοιπη ζωή σου» είπε η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδoυ, μιλώντας στο «Βήμα», για την εμπειρία που είχε με τον καρκίνο τρεις φορές, αλλά και για το τι μπορεί να προσφέρει το Σχέδιο της ΕΕ για την καταπολέμηση του Καρκίνου τόσο στους ασθενείς όσο και στις οικογένειές τους. Προσθέτει ότι ο καρκίνος είναι κομμάτι της διαδρομής της και του εαυτού της, χωρίς, ταυτόχρονα, να την καθορίζει. Ως ψυχολόγος η ίδια, τονίζει την προστιθέμενη αξία που έχει για τους Ευρωπαίους πολίτες η Προσέγγιση της Επιτροπής για την Ψυχική Υγεία που εγκρίθηκε πρόσφατα, υποδεικνύοντας ότι η ψυχική υγεία είναι ένα ζήτημα στο οποίο επικεντρώνονται οι κοινωνίες αλλά και οι κυβερνήσεις κυρίως μετά την πανδημία του COVID 19. Η ακράδαντη πεποίθησή της είναι ότι «Είναι εντάξει να μην είσαι εντάξει», ενώ σημειώνει ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις σε κανένα πρόβλημα.
Ολόκληρη η συνέντευξη της Στέλλας Κυριακίδου στο «Βήμα»
Στο τέλος αυτής της θητείας, πιστεύετε ότι η Επιτροπή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ήταν επιτυχής ή ίσως κάποια πράγματα και κάποιες αποφάσεις θα έπρεπε να είναι διαφορετικά;
Από την αρχή αυτής της θητείας, η Επιτροπή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν βρισκόταν σχεδόν σε λειτουργία διαχείρισης κρίσεων συνεχώς. Είχαμε την άνευ προηγουμένου υγειονομική κρίση με την πανδημία στην αρχή της θητείας και μετά από αυτήν, είχαμε τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, καθώς και την ενεργειακή κρίση, την επισιτιστική ασφάλεια, τον πληθωρισμό κ.ο.κ. Παρόλα αυτά, πιστεύω ότι καταφέραμε να υποβάλουμε προτάσεις που θα κάνουν τη διαφορά στη ζωή των Ευρωπαίων πολιτών σε πολλούς τομείς. Τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον. Στον τομέα της υγείας, και μετά την πανδημία, έχουμε υποβάλει ισχυρές προτάσεις για την οικοδόμηση μιας ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας για πρώτη φορά. Υπό αυτή την έννοια, μετατρέψαμε την πανδημία από κρίση σε ευκαιρία για τους Ευρωπαίους στον τομέα της υγείας. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό.
Πώς αισθανθήκατε όταν σας πρότειναν το χαρτοφυλάκιο της υγείας; Διότι πριν από τον κορωνοϊό η υγεία ήταν κυρίως αρμοδιότητα των κρατών-μελών. Νιώσατε ότι αποκτήσατε ένα όχι και τόσο ελκυστικό και παραγωγικό χαρτοφυλάκιο; Εν συνεχεία η πανδημία σας μετέτρεψε σε έναν από τους πρωταγωνιστές αυτής της θητείας.
Όχι, δεν το ένιωσα αυτό. Η υγεία παραμένει αρμοδιότητα του κράτους μέλους. Μου δόθηκε ένα χαρτοφυλάκιο για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων. Για μένα, ήταν πάντα ένα χαρτοφυλάκιο με το οποίο μπορείς να κάνεις πολλά. Αυτό ένιωσα από την πρώτη κιόλας στιγμή και ακόμη και πριν από την πανδημία. Είναι ένα χαρτοφυλάκιο που μπορείς να έχεις αποτελέσματα και να έχει απτό αντίκτυπο στη ζωή των πολιτών, στην ευημερία τους, στην υγεία τους. Έτσι, μου δόθηκε η ευκαιρία να φέρω την Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της υγείας πιο κοντά στους πολίτες και να διασφαλίσω ότι τα τρόφιμα που τρώνε είναι ασφαλή. Φυσικά, η πανδημία ενίσχυσε αυτή την προσπάθεια. Εκτόξευσε την υγεία στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας. Αυτό δείχνει ο προϋπολογισμός των 5,3 δισ. που μας διατέθηκαν στον τομέα της υγείας μετά την πανδημία. Το έθεσε επίσης πολύ ψηλά στην ατζέντα των κρατών μελών και πιστεύω ότι θα παραμείνει εκεί. Μας επέτρεψε να αλλάξουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε για το μέλλον της Ευρώπης. Όμως, είναι ένα χαρτοφυλάκιο που για μένα, ακόμη και πριν από την πανδημία, ήταν δυναμικό και ένα χαρτοφυλάκιο ευκαιριών.
Υπήρχαν ορισμένοι επικριτές που έριξαν την ευθύνη στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε εσάς, στην Επιτροπή για καθυστερήσεις. Ποια είναι η απάντησή σας σε αυτούς σχεδόν ένα χρόνο πριν από τη λήξη της θητείας;
Είχαμε μια άνευ προηγουμένου και πραγματικά παγκόσμια κρίση υγείας. Κοιτάζω πίσω και λυπάμαι πραγματικά για τον πολυεπίπεδο αντίκτυπο που είχε στις ζωές των ανθρώπων. Πάνω από δύο εκατομμύρια πολίτες έχασαν τη ζωή τους. Και σε εκείνο το χρονικό σημείο είπαμε ότι πρέπει να βεβαιωθούμε ότι θα είμαστε προετοιμασμένοι σε παγκόσμιο επίπεδο για το μέλλον. Κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος για αυτή την πανδημία. Ούτε η Ευρώπη ούτε ο κόσμος. Νομίζω, λοιπόν, ότι προχωράμε με έναν τρόπο ώστε να διασφαλίσουμε ότι εάν βρεθούμε ξανά αντιμέτωποι με μια κατάσταση όπως ο CΟVID 19, δεν θα βρεθούμε σε καμία περίπτωση απροετοίμαστοι και ότι θα είμαστε σε θέση να προστατεύσουμε τις ζωές των πολιτών μας. Πάντα λέω ότι η κριτική είναι ευπρόσδεκτη γιατί μαθαίνουμε από αυτήν. Αλλά, πιστεύω επίσης ότι πρέπει να δούμε τι έχουμε πετύχει. Και αυτό που πέτυχε αυτή η Επιτροπή σε μια άνευ προηγουμένου κρίση υγείας ήταν προηγουμένως αδιανόητο. Το πιο εμβληματικό είναι η προμήθεια και η παραγωγή ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων, για όλους τους πολίτες της ΕΕ, την ίδια στιγμή και με τις ίδιες συνθήκες για να είναι διαθέσιμα εμβόλια για κάθε Eυρωπαίο πολίτη, ανεξάρτητα από το πού ζει, ταυτόχρονα, να συντονιστεί και να συνεργαστεί με όλα τα κράτη μέλη προκειμένου να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις οικονομικές, κοινωνικές και άλλες συνέπειες της πανδημίας και στη συνέχεια να τη μετατρέψει σε ευκαιρία. Και στον τομέα της υγείας, αυτό οδήγησε στην οικοδόμηση μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας.
«Είναι η πρώτη φορά που η Ευρώπη έχει ισχυρό και ολιστικό σχέδιο»
Μεταξύ των στόχων της Επιτροπής είναι το Σχέδιο της ΕΕ για τον Καρκίνο. Τι σημαίνει αυτό το Σχέδιο για τους ασθενείς, για τους συγγενείς τους, για όποιον βρίσκεται αντιμέτωπος με τον καρκίνο;
Πρόκειται για Σχέδιο που αλλάζει τη ζωή για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Είναι η πρώτη φορά που η Ευρώπη έχει ένα ισχυρό και ολιστικό σχέδιο για τον καρκίνο, από την πρόληψη στην επιβίωση και την ποιότητα ζωής. Είναι η πρώτη φορά που έχει σχέδιο που χρηματοδοτείται με πάνω από 4 δισ. ευρώ. Και αυτό το σχέδιο ήδη υλοποιείται. Αισθάνομαι ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουμε κάνει περισσότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τον καρκίνο, από αυτά που έχουν γίνει τα προηγούμενα χρόνια. Για παράδειγμα, έχουμε νέες οδηγίες προσυμπτωματικού ελέγχου. Προβάλαμε τα δικαιώματα των καρκινοπαθών, επίσης για να μην αντιμετωπίζουμε διακρίσεις στην πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Έχουμε παρουσιάσει για πρώτη φορά ένα δίκτυο επιζώντων για νέους με καρκίνο. Πολλά συμβαίνουν με το σχέδιο για τον καρκίνο. Τελικά, αυτό που χρειαζόμαστε, αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να αλλάξουμε την πραγματικότητα κάθε καρκινοπαθούς και της οικογένειάς του. Πρόκειται για ένα σχέδιο που αποτελεί κεντρικό πυλώνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, το οποίο έχει ήδη απτό αντίκτυπο. Είναι σημαντικό να συνεχιστεί και στο μέλλον. Πρέπει να κάνουμε πολλά περισσότερα και είμαστε αποφασισμένοι να το κάνουμε.
Ως ασθενής με καρκίνο στο παρελθόν, πιστεύετε ότι πρακτικά αυτό το Σχέδιο μπορεί να βοηθήσει; Γιατί, ξέρετε, κάποιοι όταν υποφέρουν, λένε, εντάξει, ότι ίσως αυτό είναι θεωρία. Παρουσιάζεις μία πρόταση ή παίρνεις μία απόφαση, αλλά ίσως οι δυσκολίες παραμένουν.
Υπάρχουν βέβαια δυσκολίες και δεν μπορούμε να έχουμε μαγικές λύσεις. Αλλά, για παράδειγμα, το γεγονός ότι θα είμαστε σε θέση να προσφέρουμε προσυμπτωματικό έλεγχο σε περισσότερους Ευρωπαίους πολίτες σημαίνει ότι θα ανιχνεύσουμε τον καρκίνο νωρίτερα. Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι δημιουργούμε ένα δίκτυο ολοκληρωμένων κέντρων καρκίνου. Έτσι, σε όλα τα κράτη μέλη, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στην καλύτερη περίθαλψη, αυτό σημαίνει ότι θα βελτιώσουμε την ποιότητα της περίθαλψης για ασθενείς με καρκίνο στην Ευρώπη. Το γεγονός ότι προωθήσαμε τη φαρμακευτική μεταρρύθμιση, μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, η οποία θα επιτρέψει την πρόσβαση στα φάρμακα σε όλους τους πολίτες, ανεξάρτητα από το πού ζουν, δημιουργώντας έτσι μια ενιαία αγορά φαρμάκων, θα ωφελήσει επίσης τους καρκινοπαθείς. Επομένως, δεν είναι ένα σχέδιο που είναι θεωρητικό ή που υπάρχει μόνο στα χαρτιά. Έχει συγκεκριμένες δράσεις που θα επιφέρουν απτές αλλαγές για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Και έτσι πρέπει να είναι.
Κεντρική προτεραιότητα της υγείας σε όλες τις πολιτικές είναι η εξάλειψη της ανισότητας. Δεν μπορείς να έχεις ανισότητες στον τομέα της υγείας γιατί η υγεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Και σε όλες τις πολιτικές μας, επιδιώκουμε τη μείωση των ανισοτήτων για όλους τους πολίτες σε όλη την Ευρώπη, είτε πρόκειται για την πρόσβασή τους σε φάρμακα, είτε για τη φροντίδα του καρκίνου, είτε για την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Αυτή η αρχή της ισότητας είναι κεντρική για την Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας. Και γι’ αυτό, όταν κοιτάζω πίσω στην πανδημία, αν και κανείς από εμάς δεν θα ξεχάσει ποτέ τι έχει περάσει ο κόσμος και τις ζωές που χάθηκαν, οφείλουμε στους πολίτες μας να οικοδομήσουμε μια Ευρώπη που στον τομέα της υγείας είναι πιο κοντά τους πολίτες της και καταπολεμά τις ανισότητες σε όλα τα επίπεδα. Τότε θα μπορώ να πω με ασφάλεια ότι είναι κάτι για το οποίο μπορεί να είναι περήφανη η Επιτροπή.
«Το ότι είχα καρκίνο με έκανε πιο αποφασισμένη να γίνω ακόμα πιο δυνατή φωνή για την καταπολέμηση των ανισοτήτων στη φροντίδα»
Στο παρελθόν ήσασταν ψυχολόγος και εργαζόσασταν με παιδιά με καρκίνο και μετά ήσασταν εσείς που διαγνωστήκατε με καρκίνο. Θυμάστε εκείνη την περίοδο; Οι αντιδράσεις σας, οι σκέψεις σας, οι σχέσεις σας με την οικογένειά σου.
Δεν νομίζω ότι ξεχνάς ποτέ. Δεν νομίζω ότι κανένας καρκινοπαθής ξεχνά τη μέρα που του λένε ότι έχει καρκίνο. Λες και αυτό γίνεται η αρχή της υπόλοιπης ζωής σου. Γνωρίζεις πολύ καλά τις διαφορετικές ανάγκες που έχουν οι άνθρωποι. Αλλά, με έκανε επίσης πιο αποφασισμένη να γίνω ακόμα πιο δυνατή φωνή για την καταπολέμηση των ανισοτήτων στην περίθαλψη. Όχι μόνο στην περίθαλψη για τον καρκίνο, αλλά σχετικά με όλη την υγειονομική περίθαλψη.
Αλλά δεν ήταν μόνο μία φορά που ήρθατε αντιμέτωπη τον καρκίνο.
Τρεις φορές.
Τρεις φορές. Αλλά είστε εδώ, βγάζετε κάτι θετικό. Πώς το κάνετε; Υποφέρατε διότι όταν επιστρέψει κανείς στον γιατρό και του επαναλάβουν ότι τώρα πρέπει να ξαναπαλέψουμε.
Πάντα βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο σε ό,τι κάνω. Και πάντα μαθαίνω από τα δύσκολα πράγματα στη ζωή. Και το να έχω καρκίνο δεν με καθορίζει. Είναι μέρος του εαυτού μου. Είναι μέρος της διαδρομής μου. Αλλά μου επέτρεψε επίσης να δω πραγματικά τι πρέπει να κάνουμε στον τομέα της υγείας γενικά, όχι μόνο για τον καρκίνο, αλλά για να καταπολεμήσουμε τις ανισότητες.
Πόσο χρονών ήταν τα παιδιά σας εκείνη την εποχή;
Την πρώτη φορά που διαγνώστηκα, ήμουν μόλις 40 ετών. Και οι γιοι μου ήταν 14 και 10. Και το γνώριζαν πάντα πολύ καλά. Δεν τους κρύβουμε ποτέ τίποτα. Καθώς πιστεύω ότι το να είμαστε ανοιχτοί, ειδικά με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, σε ό,τι κι αν αντιμετωπίζουμε είναι πρωταρχικής σημασίας. Και μπορώ να πω ότι είναι οι ισχυρότεροι υποστηρικτές όλων των πρωτοβουλιών που κάνουμε για τον καρκίνο. Ο καρκίνος είναι μέρος της οικογένειάς σου. Είναι μέρος της ιστορίας της οικογένειάς σου. Δεν μπορείς να το διαχωρίσεις. Και πρέπει να είσαι ανοιχτός και να μπορείς να μιλήσεις για αυτό και να πεις τη λέξη καρκίνος. Γιατί για πάρα πολλά χρόνια και στη χώρα που ξέρω καλύτερα, δεν λέγαμε καν τη λέξη καρκίνος. Θα το ονομάζαμε πολλά άλλα πράγματα όπως «αυτή η ασθένεια». Αλλά όταν διαγνώστηκα, ήμουν αποφασισμένη να μιλήσω ανοιχτά για αυτό γιατί ήμουν ήδη αρκετά γνωστή ως ψυχολόγος στο δημόσιο νοσοκομείο. Βγήκα και το είπα αμέσως, δυνατά και καθαρά.
Τρεις φορές καρκίνος του μαστού;
Δύο φορές καρκίνος του μαστού και μία σάρκωμα.
«Είναι εντάξει να μην είσαι καλά»
Ένα άλλο θέμα με το οποία ασχοληθήκατε κατά τη διάρκεια αυτής της θητείας είναι η ψυχική υγεία. Οι άνθρωποι δεν ήθελαν καν στο παρελθόν να μιλήσουν για θέματα ψυχικής υγείας. Και ως ψυχολόγος, το γνωρίζετε. Κάνατε και μια πρόταση για αυτό. Νιώθετε ότι οι κοινωνίες μας, ειδικά η Ελλάδα και η Κύπρος, οι μικρότερες κοινωνίες εννοώ, είναι πιο ανοιχτές πια στην ψυχική υγεία;
Ο κόσμος σταδιακά γίνεται πιο ανοιχτός και σε αυτό το θέμα. Δεν μπορούμε να έχουμε υγεία χωρίς ψυχική υγεία. Και πάντα πίστευα ότι το στίγμα και η προκατάληψη γύρω από την ψυχική υγεία, εμποδίζει τους ανθρώπους να ζητήσουν βοήθεια. Εμποδίζει τους γονείς να παραδεχτούν ανοιχτά ότι βλέπουν προβλήματα ψυχικής υγείας στα παιδιά τους. Αποτρέπει τους ενήλικες να λένε ότι έχουν κατάθλιψη. Θα παραδεχτούμε πιο εύκολα ο ένας στον άλλο ότι έχουμε μια σωματική ασθένεια, αλλά δεν θα παραδεχτούμε εύκολα ότι αντιμετωπίζουμε μια πρόκληση ψυχικής υγείας. Είμαι αποφασισμένη να πολεμήσω αυτό το στίγμα, την προκατάληψη και τις διακρίσεις. Είναι καιρός να μιλήσουμε ανοιχτά γι’ αυτό. Και εδώ, ο COVID μας έδωσε ένα ισχυρό μήνυμα επειδή είδαμε πόσοι άνθρωποι αντιμετώπιζαν προκλήσεις ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία. Ήταν η ώθηση για την πρώτη ολοκληρωμένη Προσέγγιση της Επιτροπής για την Ψυχική Υγεία. Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να κάνουμε είναι να ευαισθητοποιήσουμε, να σπάσουμε το στίγμα και να διδάξουμε στους ανθρώπους να λένε ότι είναι εντάξει να μην είναι καλά. Είναι εντάξει να ζητήσουν βοήθεια.
Όσον αφορά την πολιτική υγείας, η ψυχική υγεία περιορίζει ό,τι κάνουμε. Είτε έχουμε να κάνουμε με σπάνιες ασθένειες είτε με καρκίνο είτε με οποιοδήποτε άλλο μέρος του χαρτοφυλακίου μας, η ψυχική υγεία είναι πάντα μέρος της. Είναι μέρος της δουλειάς ή της προσωπικής μας ζωής. Είναι μέρος του τρόπου που ζούμε. Είναι μέρος του σχολείου και της εκπαίδευσης.
Το σχέδιο ψυχικής υγείας της Επιτροπής μπορεί να βοηθήσει άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας;
Ναι, γιατί πρόκειται για ένα σχέδιο υποστήριξης και προστιθεμένης αξίας στο έργο που επιτελούν τα κράτη μέλη μας σε αυτόν τον τομέα. Υπάρχουν είκοσι συγκεκριμένες εμβληματικές δράσεις με πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια χρηματοδότηση και ήδη τα κράτη μέλη που, για παράδειγμα, διαθέτουν καλές πρακτικές για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και της πρόληψης των αυτοκτονιών, μοιράζονται αυτές τις καλές πρακτικές με άλλα κράτη μέλη. Έχουμε πλέον, για παράδειγμα, κοινές δράσεις για την εκπαίδευση επαγγελματιών ψυχικής υγείας. Οτιδήποτε κάνουμε πρέπει να είναι πρακτικό, φιλικό προς τους πολίτες και να εφαρμόζεται σε ολόκληρη την Ένωσή μας, ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να το χρησιμοποιούν και οι πολίτες να έχουν απτά οφέλη. Δεν μπορούμε να προωθήσουμε πολιτικές που θα είναι, όπως είπατε προηγουμένως, «θεωρία». Οι πολίτες πρέπει να νιώσουν πώς αυτό επηρεάζει και πώς αλλάζει τη ζωή τους. Αυτό θέλαμε να κάνουμε από την αρχή. Το αν τα καταφέραμε; Δεν μπορώ να κρίνω. Το μέλλον θα δείξει. Αλλά αυτό που ξέρω ότι η υγεία έχει πλέον αλλάξει με διαφορετικό τρόπο και δεν υπάρχει επιστροφή.
Ένα άλλο θέμα που είχατε να αντιμετωπίσετε, ειδικά πέρυσι, ήταν οι ελλείψεις φαρμάκων. Το πρόβλημα φαίνεται ότι συνεχίζει να υπάρχει. Η Επιτροπή είχε κάνει κάποιες προσπάθειες. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η Επιτροπή όσον αφορά τις ελλείψεις φαρμάκων και τις προοπτικές;
Δεν υπάρχει μαγική λύση, γιατί υπάρχουν πολλοί, μακροχρόνιοι λόγοι για τους οποίους έχουμε ελλείψεις φαρμάκων. Θέλω να επιστρέψω στο θέμα της ισότητας. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν μπορείς να έχεις πολίτες που δεν έχουν πρόσβαση στα φάρμακα που χρειάζονται, ανεξάρτητα από το πού ζουν. Δεν μπορείς να έχεις πολίτες και ασθενείς που ζουν σε μια χώρα και μπορεί να έχουν πρόσβαση σε ένα συγκεκριμένο φάρμακο και μετά σε μια άλλη χώρα, οι ίδιοι ασθενείς με την ίδια ασθένεια να μην μπορούν να έχουν σωστή πρόσβαση σε αυτό ακόμη και για 2 ή 3 χρόνια. Αυτό για μένα είναι θεμελιώδες. Κατά τις πρώτες ημέρες της πανδημίας, καταφέραμε να παράγουμε και να προμηθευτούμε εμβόλια και να τα παραδώσουμε εξίσου σε κάθε πολίτη την ίδια μέρα σε κάθε κράτος μέλος. Γιατί λοιπόν να μην το κάνουμε όταν δεν έχουμε κρίση; Παρουσιάσαμε λοιπόν τη φαρμακευτική μεταρρύθμιση που είναι πολύ φιλόδοξη και ισορροπημένη. Προστατεύει την καινοτομία του κλάδου, η οποία είναι σημαντική, αλλά ταυτόχρονα προστατεύει τους ασθενείς διασφαλίζοντας ότι έχουν πρόσβαση σε οικονομικά, διαθέσιμα φάρμακα για όλους τους Ευρωπαίους. Τώρα οι προτάσεις βρίσκονται στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο για να διαπραγματευτούν ως συννομοθέτες, πριν τεθούν σε ισχύ.
Εν τω μεταξύ, και για την αντιμετώπιση των ελλείψεων, τον περασμένο Οκτώβριο παρουσιάσαμε ένα επιχειρησιακό σχέδιο, το οποίο τώρα έχει τεθεί σε εφαρμογή. Αυτή την εβδομάδα ανακοινώσαμε τον πρώτο κατάλογο κρίσιμων φαρμάκων στην ΕΕ. Ένας μηχανισμός αλληλεγγύης ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να ανταλλάσσουν φάρμακα όταν αντιμετωπίζουν ελλείψεις και μια Συμμαχία Κρίσιμων Φαρμάκων (Critical Medicines Alliance) για συνεργασία με τη βιομηχανία και τα κράτη μέλη σχετικά με τις πιο διαρθρωτικές πτυχές της παραγωγής φαρμάκων. Έχει να κάνει με το να θέσουμε τα πράγματα σε κίνηση βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα και να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας.
Εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε προβλήματα, αλλά πιστεύω ότι έχουμε βάλει τα σωστά δομικά στοιχεία για να διασφαλίσουμε ότι τα λύνουμε τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μέσω της φαρμακευτικής μας μεταρρύθμισης μακροπρόθεσμα. Πρέπει να το αντιμετωπίσουμε αυτό. Δεν είναι εντάξει για τους ασθενείς να αισθάνονται ότι ζουν σε μια χώρα και ότι δεν έχουν πρόσβαση στα φάρμακα που χρειάζονται και σε μια άλλη χώρα που έχουν. Αυτή είναι η Ευρώπη του 2023 και πρόκειται για ισότητα.
Επειδή βρισκόμαστε στο τέλος της θητείας. Πρέπει να σας ρωτήσω, τι ακολουθεί για εσάς μετά από αυτήν τη θητεία;
Καλή προσπάθεια με αυτήν την ερώτηση. Έχω πολλή δουλειά μπροστά μου την επόμενη χρονιά. Να μην χάνουμε το στόχο μας από τις προτεραιότητες. Τι ακολουθεί στη συνέχεια; Θα δούμε.
