Μια από τις σημαντικότερες ταινίες όχι μόνο της χρονιάς αλλά και όσον αφορά το επίμαχο ζήτημα του Ολοκαυτώματος των Εβραίων, η «Ζώνη ενδιαφέροντος» ανοίγει από σήμερα μαζί με ταινίες στις οποίες επικρατεί κυρίως το στοιχείο των Χριστουγέννων: ο «Γουόνκα» από το εξωτερικό και οι «Κουραμπιέδες από χιόνι» από την Ελλάδα καλούν στις αίθουσες όλη την οικογένεια.
Βαθμολογία
5: εξαιρετική
4: πολύ καλή
3: καλή
2: ενδιαφέρουσα
1: μέτρια
0: απαράδεκτη
«Ζώνη ενδιαφέροντος» (The zone of interest, Αγγλία/ ΗΠΑ, 2023)
Μετά το ουγγρικό αριστούργημα του Λάζλο Νέμες «Ο γιός του Σαούλ» (2015), που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η τελευταία ταινία για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, μια ακόμα ταινία πάνω σε αυτό το φρικτό ζήτημα ίσως να μην είχε και τόσο νόημα εκτός βεβαίως αν η προσέγγισή της ήταν κάπως διαφορετική συγκριτικά με εκείνη των δεκάδων ταινιών που έχουν γυριστεί μέχρι σήμερα.
Και αυτό ακριβώς συμβαίνει με την «Ζώνη ενδιαφέροντος» του Βρετανού Τζόναθαν Γκλέιζερ, μια ταινία που κατά κάποιο τρόπο μοιάζει με το filp side του «Γιου του Σαούλ» και επίσης, η ίδια είναι ένα αριστούργημα.
Γιατί αν ο Νέμετς μας έκανε να νιώσουμε στο πετσί μας την απανθρωπιά των στρατοπέδων συγκέντρωσης των Εβραίων βάζοντας την κάμερά του μέσα στην φωτιά, στο αίμα, στην απόλυτη θηριωδία, ο Γκλέιζερ μας κάνει να νιώσουμε το ίδιο πράγμα με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο: κινηματογράφησε τα πάντα από μακριά και όχι μέσα στο στρατόπεδο αλλά έξω από αυτό. Και όχι από την πλευρά των Εβραίων αλλά από εκείνη των Γερμανών.
Κρεματόρια και θάλαμοι αερίων
Ο σκηνοθέτης αφήνει στην φαντασία μας την φρίκη που πηγάζει από τις εικόνες των ανθρώπων στα κρεματόρια και στους θαλάμους αερίων όπου εντελώς άδικα και παράλογα έχασαν την ζωή τους.
Η πραγματική φρίκη στην «Ζώνη ενδιαφέροντος» είναι οι εικόνες της καθημερινότητας των Γερμανών και μάλιστα εκτός στρατοπέδου, εν προκειμένω του Αουσβιτς.
Η γυναίκα του διοικητή του στρατοπέδου (Σάντρα Χούλερ ,Κρίστιαν Φριντλ) να κάνει απειλητικές παρατηρήσεις στο υπηρετικό προσωπικό επειδή κάτι δεν έγινε όπως έπρεπε, π.χ. το σκούπισμα του σπιτιού.
Και ο ίδιος ο διοικητής να διαπραγματεύεται μαζί της την μετάθεσή του επειδή εκείνος θέλει να κτίσει την καριέρα του ενώ εκείνη θέλει να παραμείνει στην ησυχία και την βολή στην φωλίτσα της δίπλα στο στρατόπεδο των θηριωδιών.
Η όλη κατάσταση αγγίζει τα όρια της παράνοιας αλλά και πάλι από τι αν όχι παραλογισμό μπορεί να χαρακτηριστεί εκείνη η εποχή;
Με οδηγό του το βιβλίο του Μάρτιν Εϊμις, ο Γκλέιζερ αφήνει την κάμερά του ψυχρή, αποστασιοποιημένη μπροστά σε όλα αυτά που γίνονται. Ο φακός είναι ένας σιωπηλός καταγραφέας και τίποτ’ άλλο.
Μακρινά πλάνα σου δίνουν μια συνολική εικόνα του χώρου και των ανθρώπων, ο Γκλέιζερ δεν ενδιαφέρεται για τις εκφράσεις των προσώπων, σχεδόν δεν τις καταλαβαίνεις. Από μόνο του αυτό σου δημιουργεί μια παγωμένη αίσθηση τρόμου χωρίς στην ταινία να φανεί ούτε μια στάλα αίματος.
Βαθμολογία: 5
ΑΘΗΝΑ: ΕΛΛΗ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ – ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ – ΤΡΙΑΝΟΝ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ΑΒΑΝΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΟΛΥΜΠΙΟΝ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ
———————————————————–
«Κουραμπιέδες από χιόνι» (Ελλάδα, 2023)
Χωρίς ο χρόνος να διευκρινίζεται επακριβώς και με φόντο το Τσεπέλοβο των Ζαγοροχωρίων, αυτή η γλυκύτατη χριστουγεννιάτικη ταινία, το ντεμπούτο του ηθοποιού Γιάννη Τσιμιτσέλη στην κινηματογραφική σκηνοθεσία, παρακολουθεί τις περιπέτειες ενός αξιαγάπητου ζαχαροπλάστη, χήρου, πατέρα και παππού (Αλέξανδρος Αντωνόπουλος) από την στιγμή που αναλαμβάνει να προστατέψει ένα ορφανό κορίτσι κρύβοντάς το στο σπίτι του (την υποδύεται η Αριάδνη Μπελλή– η οποία παίζει και στην «Φόνισσα» της Εύας Νάθενα).
Ο παππούς, η ψυχή της ταινίας χάρη στην ψύχραιμη ερμηνεία του Αντωνόπουλου που τον υποδύεται φυσιολογικά, σαν έναν κανονικό άνθρωπο και χωρίς τις γραφικότητες που θα τον μετέτρεπαν σε γκροτέσκα φιγούρα, έχει μπόλικες σκοτούρες.
Πρώτον υπάρχουν τα δικά του εγγόνια (Σπύρος Ντούγιας, Στέλλα Μουρίκη) που συμμετέχουν στη «επιχείρηση» σωτηρίας.
Δεύτερον υπάρχει και η χωρίς σύζυγο κόρη του (Κατερίνα Γερονικολού) που σύμφωνα με τα σχέδια του παππού θα μπορούσε να ταιριάξει με έναν γιατρό της περιοχής (Ηλίας Μελέτης).
Και τέλος ο παππούς έχει να αντιμετωπίσει τις κουτσομπόλες του χωριού (Μαίρη Σαυρακέλη, Νικολέτα Βλαβιανού) που χώνουν τη μύτη τους παντού δυσκολεύοντας το έργο του.
Ολο αυτό το σκηνικό πλάθει μια ευχάριστη, καλών προθέσεων ταινία απευθυνόμενη σε όλη την οικογένεια, η οποία σου δίνει ακριβώς αυτά που περιμένεις να δεις αλλά σου τα δίνει με επαγγελματισμό και κυρίως με σεβασμό απέναντί σου. Αψεγάδιαστη τεχνικά, τόσο στη φωτογραφία (είναι του Παναγιώτη Βασιλάκη, διευθυντή φωτογραφίας στην «Φόνισσα»), όσο – κυρίως – στην ηχοληψία των Πάνου και Νίκου Παπαδημητρίου, το ήχο και το sound design των Νίκου Μιχαλοδημητράκη και Δημήτρη Σακελλάρη, αλλά και το μοντάζ του Νίκου Γαβαλά.
Πάνω από όλα, το ισορροπημένο σενάριο (των Μιχάλη Ρέππα, Θανάση Παπαθανασίου, Αγνής και Χάρη Χιώτη) κυλά ήρεμα, χωρίς εντάσεις, πλημμυρισμένο (αναπόφευκτα) από ενάρετα μηνύματα αγάπης. Τελικά, αυτή η χριστουγεννιάτικη ταινία, δεν έχει τελικά σχεδόν τίποτα να ζηλέψει από τις αντίστοιχες αμερικανικές.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ – ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ – ΦΟΙΒΟΣ – ΝΑΝΑ – WEST CITY – OPTIONS – ΒΑΡΚΙΖΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE – CINEMA ONE κ.α
————————————————————
«Γουόνκα» (Willy Wonka, ΗΠΑ/ Αγγλία, 2023)
Αυτό το χορταστικό μιούζικαλ και συγχρόνως σκοτεινό παραμύθι του Πολ Γιανγκ, επιστρέφει στο παραμύθι «Ο Τσάρλι και το εργοστάσιο σοκολάτας» του βρετανού συγγραφέα Ρόαλ Νταλ προκειμένου να ανιχνεύσει το παρελθόν του θρυλικού κεντρικού του ήρωα, Γουίλι Γουόνκα που υποδύεται ο Τιμοτέ Σαλαμέ (και που έχουν υποδυθεί ο Τζόνι Ντεπ στην ταινία του Τιμ Μπάρτον όπως και ο Τζιν Γουάιλντερ στην πρώτη εκδοχή του 1971 σε σκηνοθεσία Μελ Στιούαρτ).
Ο «μάγος» Wonka, αφελής αλλά καλόκαρδος, αφήνει πίσω του την ζωή στα καράβια και ανοίγει νέο κεφάλαιο σε μια πόλη όπου επικρατεί η βιομηχανία σοκολάτας.
Ωστόσο όταν ο Γουόνκα λέει την δική του ιδέα, με τις δικές του γεύσεις, το κατεστημένο των τριών εργοστασιαρχών της πόλης (Πάτερσον Τζόζεφ, Ματ Λούκας, Μάθιου Μέιντον) θα πέσει πάνω του να τον «φάει».
Για τη ακρίβεια όλη η πόλη είναι εναντίον του Γουόνκα, από την ξενοδόχα που τον φυλακίζει σε ένα μπουντρούμι καταχρεώνοντάς τον (έξοχη μέγαιρα η Ολίβια Κόλμαν με cockney προφορά), μέχρι τον αστυνομικό (Κίγκαν Μάικλ Κέι) που του προκαλεί απανωτά εμπόδια.
Αλλά εκείνος σαν ένας άλλος αμούστακος Σαρλό, δεν θα χάσει ποτέ την αισιοδοξία του παλεύοντας με όλες τις αντιξοότητες σε μια ταινία που σου δίνει την αίσθηση μιας τεράστιας σοκολατένιας τούρτας που θες να βουτήξεις μέσα της και να την καταβροχθίσεις.
Συγχρόνως κάποια μουσικοχορευτικά νούμερά της όπως εκείνο στο οποίο οι τρεις επιχειρηματίες προσπαθούν να λαδώσουν τον αστυνομικό με σοκολάτες πραγματικά εντυπωσιάζουν.
Όμως τελικά ο Χιου Γκραντ είναι εκείνος που κλέβει την παράσταση στον ρόλο του λιλιπούτειου Ούμπα – Λούμπα, ενός παμπόνηρου και αρκετά ενοχλητικού ανθρωπόμορφου πλάσματος που παρά τον εγωκεντρισμό του θα γίνει ο πιστός βοηθός του Γουίλι Γουόνκα.
Βαθμολογία: 3
(προβάλλεται υποτιτλισμένο και μεταγλωττισμένο στα ελληνικά σε παραπάνω από 60 αίθουσες της Ελλαδας)
—————————————————-
«Ο Καθεδρικός» (Cathedral, ΗΠΑ, 2023)
Αν και έχει την φόρμα του ντοκιμαντέρ, ο «Καθεδρικός» είναι μια κανονική ταινία μυθοπλασίας στηριγμένη σε πραγματικά γεγονότα: τα μικρά και τα μεγάλα που έχουν σημαδέψει την παιδική ηλικία και την εφηβεία του δημιουργού της, σκηνοθέτη Ρίκι Ντ’Αμπρόουζ. Για ποιο λόγο όμως αυτά τα γεγονότα μπορούν να αφορούν τον θεατή; Ισως επειδή ο Ντ’Αμπρόουζ καταφέρνει να στήσει μια ταινία που ξεπερνά τον ίδιο και αγγίζει τον καθένα μας.
Ο μικρός στον οποίο ο σκηνοθέτης «αντανακλάται», είναι ο σιωπηλός παρατηρητής μιας δυσλειτουργικής οικογένειας, γεμάτης καθημερινά προβλήματα, ανασφάλειες και τσακωμούς ανάμεσα στα μέλη της. Παρεξηγήσεις, ανταγωνισμοί, κομμένες καλημέρες, ένας πατέρας που έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του και συνήθως τα κάνει θάλασσα, μια μητέρα σχεδόν απούσα.
Όλα αυτά τα στοιχεία συνδέονται μεταξύ τους, χωρίς να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη «ιστορία» και καταλήγουν σε ένα ενδιαφέρον σύνολο μέσα στο οποίο μπορείς κάπου να βρεις ακόμα και τον εαυτό σου. Την ίδια ώρα, με διακριτικές αναφορές ο Ντ’ Αμπρόουζ σχολιάζει την γενικότερη πορεία της αμερικανικής κοινωνίας στον χρόνο εξέλιξης της που είναι περίπου 20 χρόνια με αφετηρία το 1987 χρονιά γέννησης του σκηνοθέτη (παίζουν οι ηθοποιοί Μπράιαν ντ’ Αρσί Τζέιμς, Μόνικα Μπάρμπαρο κ.α.)
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΑΣΤΟΡ – ΑΝΔΟΡΑ
————————————————————
Επίσης στις αίθουσες
«Ο Καρυοθραύστης και η μαγική φλογέρα» (Shchelkunchik i volshebnaya fleyta, Ρωσία, 2022) του Βίκτορ Κλουκούσιν.
Αξιαγάπητα ρωσικά κινούμενα σχέδια που βασίζονται στο κλασικό παιδικό παραμύθι του συγγραφέα Ε.Τ.Α Χόφμαν (η εκδοχή του Αλέξανδρου Δουμά από την οποία ο Τσαϊκόφσκι έγραψε το διάσημο μπαλέτο «Ο Καρυοθραύστης» του έδωσε παγκόσμια φήμη). Εδώ, η περιπέτεια αρχίζει όταν η χριστουγεννιάτικη επιθυμία ενός κοριτσιού πραγματοποιείται και το κορίτσι συρρικνώνεται στο μέγεθος κούκλας. Ιδανική για όλη την οικογένεια την συγκεκριμένη εποχή, προβάλλεται μεταγλωττισμένη στα ελληνικά.
Βαθμολογία: 3
(προβάλλεται υποτιτλισμένο και μεταγλωττισμένο στα ελληνικά σε παραπάνω από 50 αίθουσες της Ελλάδας)
«Ο εξορκιστής»
Σε επανέκδοση, αποκλειστικά στο Studio της πλ. Αμερικής προβάλλεται η σημαδιακή ταινία τρόμου του Γουίλιαμ Φρίντκιν (1935- 2023) «Ο εξορκιστής» (The exorcist, ΗΠΑ, 1973) που μέσα από την προσπάθεια ενός ιερέα να βοηθήσει μέσω του εξορκισμού ένα δαιμονισμένο κορίτσι (Λίντα Μπλερ) έκανε την κινηματογραφική φρίκη μόδα στη δεκαετία του 1970, δίνοντας στον κινηματογράφο αυτού του είδους για πρώτη φορά κύρος. Προτάθηκε για εννέα Οσκαρ και κέρδισε δύο: ήχου και διασκευασμένου σεναρίου για τον συγγραφέα Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι που είχε γράψει το ομότιτλο μπεστ σέλερ.
