Taylor Swift: Μια ποπ «παραμυθού» στην κορυφή της μουσικής βιομηχανίας

Η Tέιλορ Σουίφτ Taylor Swift ήταν το πρόσωπο του 2023, σύμφωνα με το περιοδικό Time. Κι αν η είδηση αυτή δεν σας φαίνεται αρκετά «βαρύγδουπη», κρατήστε ότι είναι η πρώτη γυναίκα που αναγνωρίστηκε ως πρόσωπο της χρονιάς περισσότερες από μία φορές (είχε ξανακερδίσει τον τίτλο το 2017), το πρώτο άτομο που επιλέχθηκε λόγω των επιτευγμάτων του στις τέχνες και το τέταρτο άτομο κάτω των 50 που έγινε πρόσωπο της χρονιάς από την αρχή του θεσμού, περίπου έναν αιώνα πριν. Νωρίτερα, το Spotify είχε ανακοινώσει ότι η 34χρονη σταρ ήταν η καλλιτέχνιδα με τα περισσότερα streams στην πλατφόρμα, εκθρονίζοντας από την κορυφή τον Bad Bunny. Είχε βρεθεί στη δεύτερη θέση το 2022 και το 2021. Την πρωτιά των streams κατέκτησε και σε Apple Music και Deezer.

Πράγματι, οι παραπάνω κατακτήσεις αποδεικνύουν ότι το 2023 είχε άρωμα Τέιλορ. Πώς να μην ήταν το πρόσωπο της χρονιάς όταν οι τίτλοι των ειδήσεων γέμισαν με σχετικά κατορθώματα της καλλιτέχνιδας: «Η περιοδεία της βοήθησε στην τόνωση της αμερικανικής οικονομίας», «Συναυλίες της στο Σιάτλ προκάλεσαν σεισμό 2.3 Ρίχτερ», «Η σταρ γίνεται δισεκατομμυριούχος», «Το ντοκιμαντέρ για την περιοδεία της, The Eras Tour, γίνεται μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα το πιο επιτυχημένο του είδους του».

Η γνώμη μου για την Tέιλορ Σουίφτ είναι λίγο-πολύ η ίδια από τότε που μας πρωτοσυστήθηκε αρχικά ως κάντρι τραγουδίστρια: μου είναι συμπαθέστατη, καταλαβαίνω το appeal απλώς δεν το συμμερίζομαι. Θέλω να πω, καταλαβαίνω ακριβώς γιατί μπορεί να αρέσει στον κόσμο, απλώς εγώ δεν τρελαίνομαι. Η αποψάρα μου δεν αλλάζει κάτι, βέβαια, αφού μιλάμε για μια από τις μεγαλύτερες -αν όχι τη μεγαλύτερη- ποπ σταρ της εποχής μας. Είναι η φωνή της γενιάς μας κι αυτό δε συμβαίνει τυχαία. Η ποπ σταρ είναι μια αδιαμφισβήτητη υπερδύναμη στη μουσική βιομηχανία εδώ και πάνω από μια δεκαετία, αλλά ο ενθουσιασμός γύρω από το όνομά της φαίνεται ξαφνικά να φτάνει νέα, πρωτόγνωρα επίπεδα. Γιατί συμβαίνει αυτό;

«Η στιχουργική ευαλωτότητα της Σουίφτ δεν αφαιρεί κάτι από το μυστήριό της».

Η Σουίφτ έχει ξεπεράσει τα όρια της τραγουδίστριας κι έχει μετατραπεί πλέον σε πολιτισμικό φαινόμενο, διαμορφώνοντας συζητήσεις κι αναλύσεις που ξεπερνούν τη σφαίρα της ψυχαγωγίας. Πολλοί είναι οι παράγοντες της επιτυχίας της: επιχειρηματικό δαιμόνιο, καλλιτεχνικό ένστικτο, ασυνήθιστη αποφασιστικότητα, ταλέντο. Όμως, αν έπρεπε να ξεχωρίσουμε κάτι, αυτό θα ήταν η πένα της και το μαεστρικό της storytelling: η Tέιλορ Σουίφτ είναι πρώτα από όλα στιχουργός. Μέσα από τα τραγούδια της έχει χτίσει μια γέφυρα επικοινωνίας με τους θαυμαστές της. Μετά από μια νέα σχέση, έναν χωρισμό, μια αποτυχημένη συνεργασία ή κάποιον διαδικτυακό καβγά, ξέρεις ότι για να ακούσεις την εμπειρία της Tέιλορ Σουίφτ, φτάνει να ακούσεις το επόμενό της τραγούδι. Δεν γράφει όμως μόνο για τις δικές της ιστορίες, αλλά συχνά εμπνέεται από βιώματα φίλων της. Άλλες φορές οι στίχοι βασίζονται σε τελείως φανταστικά γεγονότα.

Σε κάθε περίπτωση, η ικανότητα να διηγείται ιστορίες μέσα από τους στίχους της είναι αδιαμφισβήτητη. Πάρτε για παράδειγμα το τραγούδι «no body, no crime», μια φανταστική ιστορία ενός άντρα που εξαφανίζεται όταν η γυναίκα του μαθαίνει ότι την απατά. Η 10λεπτη εκδοχή του «All too well» λέει την ιστορία της σχέσης της με τον Τζέικ Τζιλενχάαλ, από τη γνωριμία τους μέχρι τον χωρισμό τους. Το «Vigilante Shit» είναι η ιστορία μιας εκδίκησης.

Αυτή η ειλικρινής μορφή επικοινωνίας είναι κάτι που πολλοί celebrities αποφεύγουν, προκειμένου να ελέγξουν την έκθεσή τους και να διατηρήσουν το πέπλο του μυστηρίου. Όμως αυτή η στιχουργική ευαλωτότητα της Σουίφτ δεν αφαιρεί κάτι από το μυστήριό της. Ακόμα κι όταν υπάρχουν μαρκετινίστικοι λόγοι για να γραφτεί ένα τραγούδι, ο στίχος δεν διακυβεύεται. Εν μέσω της κόντρας της με τους  Κάνιε Γουεστ και Κιμ Καρνάσιαν, επέλεξε να μην κάνει πολλές δηλώσεις στα μέσα ή στα δικά της social media. Η μόνη απάντηση που λάβαμε ήταν μέσω του δίσκου της, «Reputation» περίπου έναν χρόνο μετά. Με αυτόν τον τρόπο, εντελώς μεθοδικά, καταφέρνει να απαντά σε δημόσια θέματα, χωρίς να αναλώνεται σε δράματα.

«Η Tέιλορ Σουίφτ διαθέτει απαράμιλλη ικανότητα στο να επανεφευρίσκει τον εαυτό της».

Πέραν από καλή στιχουργός, η Σουίφτ είναι έξυπνη επιχειρηματίας. Η αξία της «αυτοκρατορίας» που έχει χτίσει αγγίζει, σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 1 δισ. Δολάρια. Το 2014, αφαίρεσε όλη τη δισκογραφία της από το Spotify, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τις χαμηλές πληρωμές των καλλιτεχνών για τα δικαιώματα των κομματιών τους. Μάλιστα, διατήρησε το μποϊκοτάζ για σχεδόν τρία χρόνια.

Το 2019, όταν τα δικαιώματα των πρώτων έξι άλμπουμ της πουλήθηκαν, παρά τη θέλησή της, στην εταιρεία Ithaca Holdings του Σκούτερ Μπράουν, η Σουίφτ ανακοίνωσε ότι θα ηχογραφήσει ξανά όλα τα τραγούδια της. Αυτές οι νέες εκδοχές (Taylor’s Version) ξεπερνούν πλέον τις πωλήσεις των αυθεντικών. Τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι η τραγουδίστρια, δεν «παίζει» με τη μουσική της. Είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα κάποιου που εμμένει στις αξίες του, εμπνέοντας το κοινό του.

«Η ιστορία της ζωής της χαρτογραφεί, κατά κάποιον τρόπο, και τις ζωές των φανς της που ανήκουν στους Millenials και κυρίως στην GenZ».

Η καριέρα της Σουίφτ παρουσιάζει τρομερή ποικιλία, με το κάθε άλμπουμ να αποτελεί μια διαφορετική «εποχή» (εξου και το «Eras», όνομα της τελευταία της περιοδείας). Έχοντας ξεκινήσει την καριέρα της ως τραγουδίστρια της κάντρι, το 2014 μεταπήδησε στην ποπ με τον δίσκο «1989», εδραιώνοντας τη θέση της ως παγκόσμια σούπερ σταρ. Πρόσφατα, με το «Evermore» και το «Folklore», υιοθέτησε έναν πιο indie folk ήχο. Με λίγα λόγια, η Tέιλορ Σουίφτ διαθέτει απαράμιλλη ικανότητα στο να επανεφευρίσκει τον εαυτό της, με τρόπο ειλικρινή και τόσο σταδιακό, που σχεδόν δεν καταλαβαίνεις τη μεταστροφή.

«Είναι ένα φίδι, με την πιο θετική έννοια», είχε σημειώσει η δημοσιογράφος Λόρεν Μπίτσινγκ στον Guardian. «Πετάει το δέρμα της και γίνεται μια νέα εκδοχή του εαυτού της για να ταιριάζει με τη σημερινή κουλτούρα. Ποτέ δεν ξέρεις τι θα ακολουθήσει, κάτι που κρατά τους θαυμαστές της τόσο αφοσιωμένους».

Τα παραπάνω συμβάλουν στον ισχυρό κοινωνικό και συναισθηματικό δεσμός που νιώθουν οι φανς της για τη δουλειά της. Συχνά ο λόγος που γινόμαστε φανατικοί θαυμαστές κάποιου καλλιτέχνη, συγκροτήματος ή πρότζεκτ, είναι γιατί ταυτιζόμαστε μαζί του. Κάτι μέσα μας «απαντά» στο κάλεσμα της δουλειάς του. Στην περίπτωση της Σουίφτ, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να ταυτιστεί κανείς. Σίγουρα, υπάρχουν πτυχές της που δεν είναι καθόλου προσιτές: είναι μια διάσημη γυναίκα, η οποία προέρχεται από μια πολύ πλούσια οικογένεια και ζει μια πολύ διαφορετική ζωή από τους θαυμαστές της. Ωστόσο, αυτό για το οποίο τραγουδάει, το λυρικό περιεχόμενο καθώς και τα συναισθήματα που κρύβονται πίσω από τους στίχους, είναι θεματικές πανανθρώπινες, φέροντας κάτι πολύ κοινό στην ανθρώπινη εμπειρία.

«Στο TikTok τα βίντεο με #TaylorSwift μετρούν περισσότερες από 163 δισ. προβολές».

Ένα άλλο συστατικό της επιτυχίας της είναι το γεγονός ότι πολλοί Millennials, καθώς και Gen Z, κυριολεκτικά μεγάλωσαν μαζί της.  Είδαν τον εαυτό τους και τις ζωές τους να αλλάζουν, ενώ παράλληλα η αγαπημένη τους έφηβη ποπ σταρ μεταμορφώθηκε σε μια από τις πιο διάσημες γυναίκες του παγκόσμιου πενταγράμμου μέσα σε λίγα χρόνια. Ίσως πολλές εμπειρίες να της βίωσαν παράλληλα με την αγαπημένη τους τραγουδίστρια: ο πρώτος έρωτας, ο πρώτος μεγάλος χωρισμός, η πρώτη απογοήτευση. Η ιστορία της ζωής της χαρτογραφεί, κατά κάποιον τρόπο, και τις δικές τους ζωές. Έτσι, η δουλειά της καταφέρνει να διαμορφώσει τις προσωπικές , πολιτισμικές και κοινωνικές ταυτότητες του κοινού της. Στο TikTok τα βίντεο με #TaylorSwift μετρούν περισσότερες από 163 δισ. προβολές (και είναι μόνο ένα hashtag από τα εκατοντάδες που χρησιμοποιούνται για την Σουίφτ στην πλατφόρμα).

Το brand της Τέιλορ Σουίφτ ενσαρκώνει ένα σύμβολο ενδυνάμωσης, ανθεκτικότητας και αυθεντικότητας σε έναν κόσμο που διψάει για γνήσιες συνδέσεις. Το ίδιο το brand, αυτό που φτάνει στα μάτια και στα αυτιά μας ως “Τέιλορ Σουίφτ”, είναι προϊόν storytelling: Μια έφηβη σταρ της κάντρι μουσικής, γίνεται η νούμερο ένα ποπ σταρ στον κόσμο – μια ιστορία βγαλμένη από παραμύθι, από αυτές που ο κόσμος εύκολα λατρεύει. Η καθοριστική δυναμική της στη διαμόρφωση του πολιτιστικού τοπίου της εποχής μας, αποδεικνύει ότι ο τίτλος του προσώπου της χρονιάς ήταν δικαιωματικά δικός της.