«Θέλουμε να αξιοποιήσουμε τη θετική δυναμική στις διμερείς μας σχέσεις. Η ενίσχυση της συνεργασίας Άγκυρας και Αθήνας θα ωφελήσει και τις δύο πλευρές. Μπορούμε να ανοίξουμε μια νέα σελίδα Τουρκία και Ελλάδα», δηλώνουν στο ΒΗΜΑ, λίγες ώρες πριν από την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην Αθήνα για τη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδος – Τουρκίας, διπλωματικές πηγές του Υπουργείου Εξωτερικών στης Τουρκίας.
Στο παρά πέντε της επίσκεψή του στην Αθήνα, ο Τούρκος πρόεδρος πραγματοποίησε αργά το απόγευμα (της Τετάρτης) σύσκεψη με το υπουργικό συμβούλιό του, με θέμα, μεταξύ άλλων, το ταξίδι της Πέμπτης στην Ελλάδα, όπου στο ίδιο μήκος κύματος με προηγούμενες «ενθαρρυντικές» δηλώσεις του τόνισε: «Θα ενισχύσουμε την συνεργασία μας, ξεκινώντας από τους γείτονές μας».
«Όταν τηλεφωνείς από την Τουρκία, αυτή η φωνή ακούγεται από το νησί της Κω. Δεν είναι σωστό για δύο χώρες, που είναι τόσο κοντά και τόσο στενά συνδεδεμένες, να συνεχίζουν να βαδίζουν με φωνές που υποκινούν την εχθρότητα», είχε αναφέρει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μιλώντας και σε δημοσιογράφους κατά την επιστροφή του από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, επαναλαμβάνοντας το περίφημο «θα πάμε στην Αθήνα με μια προσέγγιση «win-win» («kazan-kazan»)».
«Εξαιρετικά σημαντική η επίσκεψη»
Το ΒΗΜΑ ζήτησε από εκπροσώπους του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και ΑΚΡ, της μείζονος τουρκικής Αντιπολίτευσης (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα CHP) και του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών HDP να σχολιάσουν και να αξιολογήσουν την πολυαναμενόμενη επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στις 7 Δεκεμβρίου στην Αθήνα, η οποία μονοπωλεί εδώ και ημέρες τα πρωτοσέλιδα στον εγχώριο Τύπο -σε αντίθεση με την γείτονο, που η είδηση περνά για την ώρα στα ψιλά.
«Η επίσκεψη του προέδρου μας κ. Ερντογάν στην Ελλάδα είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό γεγονός. Το τουρκικό και το ελληνικό κοινό είναι ‘οι δύο πλευρές της ίδιας θάλασσας’ και τα δύο αδέρφια της ίδιας γης. Η ιστορία και η γεωγραφία οδηγούν σε μια κοινή κατανόηση και συνεργασία μεταξύ των λαών και των κυβερνήσεών μας.
Η επίσκεψη της 7ης Δεκεμβρίου συνεπώς είναι σημαντική γιατί είναι καθαρό κι από τις δύο πλευρές ότι οι ομοιότητες των δύο πολιτισμών ξεπερνούν τις όποιες διαφορές. Ο πολιτισμός, ο τουρισμός, η γαστρονομία, η τέχνη και το εμπόριο είναι τομείς που πρέπει να συνεργαστούμε και να αυξήσουμε τους δεσμούς μας», σχολιάζει στο ΒΗΜΑ , έχοντας τα μάτια στραμμένα στην Αθήνα, ο βουλευτής του κυβερνώντος ΑΚΡ και διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, Χουσείν Γιαϊμάν.
«Λόγω απομόνωσης» η προσέγγιση γειτόνων
Για την προσπάθεια του κ. Ερντογάν «να αμβλύνει τους δεσμούς με την Ελλάδα υπό δυσμενείς συνθήκες», κάνει ωστόσο λόγο στο ΒΗΜΑ ο νέος αντιπρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, CHP, υπεύθυνος για τις εξωτερικές υποθέσεις και γνωστός τούρκος ακαδημαϊκός, Ιλχάν Ουζγκέλ, διευκρινίζοντας ότι «η εξωτερική πολιτική του προέδρου Ερντογάν έχει αφήσει τη χώρα σε απομόνωση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η Τουρκία έχασε φίλους, ακόμη και οι δεσμοί της με τους συμμάχους διαταράχθηκαν. Οι λανθασμένες πολιτικές της είχαν αρνητικές επιπτώσεις στην Ανατολική Μεσόγειο».
Σήμερα «συνειδητοποιώντας την απομόνωση», σύμφωνα με τον κύριο Ουζγκέλ, «ο κ. Ερντογάν προσπαθεί να φτιάξει τις σχέσεις με τους γείτονες. Κατά κάποιο τρόπο αυτό λειτούργησε με το Ισραήλ, αλλά με την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, “θρυμματίστηκε” εκ νέου. Η Αίγυπτος κρατά αποστάσεις από την κυβέρνηση Ερντογάν».
«Εμείς, ως CHP», διευκρινίζει ο αντιπρόεδρος του κόμματος, ενώ διανύουμε μια δέκα μηνών αισίως περίοδο παροιμιώδους ύφεσης της έντασης στο πεδίο με την Τουρκία, «δεν είμαστε κατά των καλών σχέσεων με την Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση ότι προστατεύονται τα νόμιμα συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο»
«Στόχος μας είναι να κάνουμε το Αιγαίο Πέλαγος τόπο συνεργασίας σε πολλούς τομείς και πιστεύουμε ότι η διαπραγμάτευση είναι ο καλύτερος τρόπος για να λυθούν τα υπάρχοντα προβλήματα», συνοψίζει ο κύριος Ουζγκέλ.
«Κίνηση τακτικής» προς την Ελλάδα
Οι «επεκτατικές και επιθετικές» πολιτικές της Άγκυρας κατά των Κούρδων, το θέμα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, το ζήτημα της έρευνας φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο, η λύση του Κυπριακού και «οι συνεχιζόμενες εντάσεις στο Αιγαίο» έκαναν τον τούρκο Πρόεδρο «να απομονωθεί όλο και περισσότερο», σχολιάζει στο ΒΗΜΑ ο πρώην συμπρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών HDΡ, νυν βουλευτής του και πρώην ακαδημαϊκός, Σεζάι Τεμελί, εξηγώντας ότι για αυτό το λόγο «τώρα» ο κ.Ερντογάν «προσπαθεί να απαλλαγεί από αυτή τη μοναξιά. Επιπλέον υπάρχει μια πολύ σοβαρή οικονομική κρίση και χρειάζεται πόρους από τη Δύση».
Υπό αυτό το πρίσμα, συνεχίζει το στέλεχος του φιλοκουρδικού τουρκικού κόμματος, «ο κ. Ερντογάν προσεγγίζει την Ελλάδα με μια στρατηγική ύφεσης στο πλαίσιο της πολιτικής win-win».
Άμεση προτεραιότητα της Άγκυρας δεν είναι, διευκρινίζει ο κύριος Τεμελί, «το Ισραήλ, η Ανατολική Μεσόγειος ή η Κύπρος. Εξάλλου, παρόλο που ο κ.Ερντογάν μιλάει κατά του Ισραήλ, στην πραγματικότητα δεν επιβάλλει κυρώσεις στο Ισραήλ. Οι εμπορικές συμφωνίες και οι στρατιωτικές συμφωνίες του με το Ισραήλ συνεχίζονται».
Άμεση προτεραιότητα είναι «η γρήγορη εξεύρεση πόρων», συνεχίζει ο πρώην συμπρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών, «ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών του Μαρτίου. Ως εκ τούτου, ο κ. Ερντογάν επιδιώκει μια μερική βελτίωση στις σχέσεις με τη Δύση μέσω της εξομάλυνσης των σχέσεων με την Ελλάδα και της εισόδου της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Η υπουργός Οικονομικών έχει ήδη αναλάβει πολλές πρωτοβουλίες για το θέμα αυτό, έχει επισκεφθεί πολλές φορές την Ευρώπη».
Η Μέση Ανατολή παραμένει ωστόσο «ο κύριος καθοριστικός παράγοντας όλων των θεμάτων», επισημαίνει ο Σεζάι Τεμελί. Επομένως, «το ζήτημα της Ελλάδας είναι μια κίνηση τακτικής», συμπεραίνει. «Εκτιμώ ότι το ζήτημα του Ισραήλ δεν θα είναι στην ημερήσια διάταξη κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στην Αθήνα, διαφορετικά η ιδέα της επίσκεψης στην Αθήνα θα είναι μάταιη».
