Για τους μη επαΐοντες σε ό,τι αφορά τα κρασιά (κοινώς για τους περισσότερους), η επιλογή ενός κρασιού από τα δεκάδες ή και τα εκατοντάδες που μπορεί να υπάρχουν στα ράφια ενός σούπερ-μάρκετ ή μιας κάβας μπορεί να αποτελεί μεγάλο «γρίφο». Τι γεύση, τι άρωμα να έχει άραγε το τάδε ή το δείνα κρασί; θα έχετε σίγουρα αναρωτηθεί οι περισσότεροι όταν θέλετε να αγοράσετε ένα μπουκάλι.
Οι υπάρχουσες «έξυπνες» εφαρμογές
Σε αυτό το σημείο έρχονται εφαρμογές όπως οι Vivino, Hello Vino, Wine Searcher και άλλες για να βοηθήσουν. Εφαρμογές όπως αυτές επιτρέπουν στους υποψήφιους αγοραστές να σαρώνουν τις ετικέτες των κρασιών και να λαμβάνουν πληροφορίες για το περιεχόμενο των μπουκαλιών αλλά και να διαβάζουν παράλληλα τα σχόλια άλλων αγοραστών. Οι εφαρμογές αυτές βασίζονται σε αλγορίθμους.
Ο νέος… γευστικός αλγόριθμος
Τώρα ερευνητές από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δανίας (DTU), το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech) προσέθεσαν μια άλλη, άκρως σημαντική παράμετρο στους αλγορίθμους η οποία καθιστά πολύ πιο εύκολο το να βρίσκουμε ένα κρασί που ταιριάζει με τα γούστα μας (για την ακρίβεια με τους γευστικούς μας κάλυκες): τροφοδότησαν έναν αλγόριθμο με τη γεύση που αφήνουν διαφορετικά κρασιά σε διαφορετικούς ανθρώπους, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην πλατφόρμα ανοιχτής πρόσβασης arXiv.
Οι γευστικές εμπειρίες των εθελοντών συνελέγησαν μέσω της διαδικασίας γευσιγνωσίας κρασιού.Οι ερευνητές κάλυψαν τις ετικέτες στα μπουκάλια των κρασιών και κάθε κρασί σημάνθηκε με ένα χρώμα και έναν αριθμό. Σε κάθε εθελοντή δόθηκε ένας συνδυασμός κρασιών για δοκιμή/ Φωτ.: Thoranna Bender
Πιο ακριβείς προβλέψεις
«Δείξαμε ότι τροφοδοτώντας τον αλγόριθμο με δεδομένα που αφορούσαν τη γευστική εντύπωση διαφορετικών ανθρώπων, αυτός μπόρεσε να κάνει πιο ακριβείς προβλέψεις σχετικά με το είδος του κρασιού που θα προτιμούσε κάποιος» ανέφερε η Θοράνα Μπέντερ, πτυχιούχος του DTU, πρώτη συγγραφέας της μελέτης, η οποία βάσισε επάνω στη συγκεκριμένη μέθοδο και την πτυχιακή εργασία της.
Η δοκιμασία γευσιγνωσίας και η ανάπτυξη του αλγορίθμου
Οι ερευνητές έθεσαν σε διαδικασία γευσιγνωσίας κρασιού 256 συμμετέχοντες. Από τους εθελοντές ζητήθηκε να τοποθετήσουν σφηνάκια με διαφορετικά κρασιά επάνω σε μια κόλλα χαρτί Α3 με βάση το ποια κρασιά νόμιζαν ότι έμοιαζαν γευστικά μεταξύ τους. Οσο μεγαλύτερη απόσταση άφηναν οι εθελοντές μεταξύ των ποτηριών, τόσο μεγαλύτερη γευστική διαφορά πίστευαν ότι υπήρχε. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται ευρέως στα διαφορετικά τεστ σχετικά με καταναλωτικά προϊόντα. Στη συνέχεια οι επιστήμονες ψηφιοποίησαν τα σημεία επάνω στις κόλλες χαρτιού φωτογραφίζοντάς τα.
Το επόμενο βήμα ήταν να συνδυαστούν τα δεδομένα που προέκυψαν από την ψηφιοποίηση με εκατοντάδες χιλιάδες ετικέτες κρασιών και αξιολογήσεις χρηστών τις οποίες παρείχε η Vivino. Τέλος με βάση αυτόν τεράστιο όγκο δεδομένων αναπτύχθηκε ο αλγόριθμος της… γεύσης.
Βρίσκοντας τις γευστικές ομοιότητες
«Το μοντέλο αυτό παρέχει πληροφορίες σχετικά με το ποια κρασιά έχουν παρόμοια γεύση και ποια όχι. Ετσι για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να κρατά το αγαπημένο του μπουκάλι κρασί και να λάβει μέσω του αλγορίθμου απάντηση στο ερώτημα σχετικά με το ποιο άλλο κρασί είναι το πιο παρεμφερές στη γεύση – ή τόσο στη γεύση όσο και στην τιμή» εξήγησε η Θοράνα Μπέντερ.
«Κλειδί» η χρήση αισθητηριακών εμπειριών
O καθηγητής Σερζ Μπελονζί, επικεφαλής του Καινοτόμου Κέντρου για την ΑΙ του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, εκ των συγγραφέων της μελέτης σημείωσε ότι «ο αλγόριθμος που δημιουργήσαμε κάνει πιο ακριβείς προβλέψεις σχετικά με τις προτιμήσεις των ανθρώπων για τα κρασιά συγκριτικά με άλλους αλγορίθμους που βασίζονται σε παραδοσιακούς τύπους δεδομένων – δηλαδή σε κείμενα και εικόνες. Ετσι η εκπαίδευση των μηχανών ώστε να χρησιμοποιούν ανθρώπινες αισθητηριακές εμπειρίες οδηγεί σε καλύτερους αλγορίθμους που ωφελούν τους χρήστες».
«Πάντρεμα» της ΑΙ με την επιστήμη τροφίμων
Σύμφωνα με τον καθηγητή Μπελονζί, η χρήση της γεύσης και άλλων αισθητηριακών πληροφοριών ως πηγές δεδομένων για τους αλγορίθμους είναι εντελώς νέα και έχει μεγάλη δυναμική σε ό,τι αφορά τον τομέα των τροφίμων. «Η κατανόηση της γεύσης αποτελεί ‘κλειδί’ της επιστήμης τροφίμων και είναι ζωτικής σημασίας ώστε να επιτευχθεί βιώσιμη και υγιεινή παραγωγή τροφίμων. Ωστόσο η χρήση της ΑΙ σε αυτό το πλαίσιο βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα. Η έρευνα αυτή δείχνει τη δυναμική της χρήσης δεδομένων που βασίζονται σε ανθρώπινες προτιμήσεις στην ΑΙ και προβλέπω ότι τα αποτελέσματα θα οδηγήσουν σε περαιτέρω μελέτες σχετικά με αυτό το ‘πάντρεμα’ της επιστήμης τροφίμων και της ΑΙ».
Και για την μπίρα και τον καφέ
Η Θοράνα Μπέντερ υπογράμμισε ότι η νέα αυτή μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί και για άλλους τύπους ποτών αλλά και τροφίμων. «Επιλέξαμε το κρασί στη συγκεκριμένη μελέτη, ωστόσο η ίδια μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί εξίσου καλά σε ό,τι αφορά την μπίρα και τον καφέ. Η προσέγγιση αυτή θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί ώστε να συστήνονται προϊόντα, ακόμη και συνταγές. Και αν καταφέρουμε να κατανοήσουμε καλύτερα τις ομοιότητες στη γεύση διαφορετικών τροφίμων, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο στο πεδίο της υγειονομικής περίθαλψης ώστε να δημιουργούνται πιάτα που καλύπτουν τις προτιμήσεις στη γεύση αλλά και τις διατροφικές ανάγκες ασθενών με διαφορετικές νόσους. Η τεχνική μας θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη τροφίμων που θα είναι ‘κομμένα και ραμμένα’ με βάση διαφορετικά γευστικά προφίλ».
Δωρεάν πρόσβαση στα δεδομένα
Τα δεδομένα των ερευνητών έχουν δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του προγράμματος και η χρήση τους είναι δωρεάν. Οπως είπε η Μπέντερ, υπάρχει ήδη ενδιαφέρον από άλλους επιστήμονες που διαθέτουν επιπλέον δεδομένα για να τα εισαγάγουν στη βάση δεδομένων των ειδικών από τη Δανία και τις ΗΠΑ.
