Στην έκδοση οδηγίας για την σήμανση καταλληλότητας των τηλεοπτικών προγραμμάτων προχώρησε το νέο διοικητικό συμβούλιο του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλέορασης.
Η οδηγία 01/2023, που φέρει την υπογραφή της νέας προέδρου του ΕΣΡ, κυρίας Ευτέρπης Κουτζαμάνη -Δρίλια προέκυψε έπειτα από καταγγελίες πολιτών για την μη προσήκουσα σήμανση των προγραμμάτων, δηλαδή την αναντιστοιχία μεταξύ περιεχομένου προγράμματος και ώρας μετάδοσης αυτού (εσφαλμένη ηλικιακή ταξινόμηση προγραμμάτων), την πλήρη έλλειψη σήμανσης ορισμένων προγραμμάτων, την απουσία λεκτικής σήμανσης των προγραμμάτων βάσει του είδους του περιεχομένου τους (βία, σεξ, χρήση ουσιών ή ακατάλληλη φρασεολογία) όπως ορίζει ο σχετικός νόμος, την παράλειψη προβολής, χάριν ενημέρωσης του κοινού, στη διάρκεια του ημερήσιου προγράμματος καρτών με τις ισχύουσες κατηγορίες σήμανσης και με το είδος του περιεχομένου των προγραμμάτων, κρίνει επιτακτική την ανάγκη διαφύλαξης της προστασίας των ανηλίκων κατά τη μετάδοση των προγραμμάτων των παρόχων και την διαφορετική σήμανση των προγραμμάτων κατά την επαναληπτική μετάδοσή τους.
Για τους παραπάνω λόγους το ΕΣΡ επισημαίνει σε όλους τους τηλεοπτικούς σταθμούς:
- Η κατάταξη των προγραμμάτων σε κατηγορίες σήμανσης είναι υποχρεωτική.
- Η υποχρέωση αυτή καλύπτει όλα τα προγράμματα και τις ανακοινώσεις αυτών (τρέιλερ), εκτός των διαφημιστικών μηνυμάτων, των μηνυμάτων τηλεπώλησης και των δελτίων ειδήσεων. Κατ’ εξαίρεση, στα δελτία ειδήσεων απαιτείται να υπάρχει προφορική ειδοποίηση του κοινού πριν από τη μετάδοση τυχόν ακατάλληλου για ανηλίκους περιεχομένου.
- Η σήμανση των προγραμμάτων συνίσταται: α) στην ηλικιακή ταξινόμηση των προγραμμάτων, με την υποχρεωτική εμφάνιση του σχετικού οπτικού συμβόλου (Κ, 8, 12, 16, 18) στην οθόνη καθ’ όλη τη διάρκεια της μετάδοσής τους και β) στην ειδική λεκτική σήμανση που προσδιορίζει το είδος του περιεχομένου των προγραμμάτων ανάλογα με την βλάβη που αυτό μπορεί να προκαλέσει στους ανηλίκους (σκηνές βίας, σεξουαλικές σκηνές, σκηνές χρήσης ουσιών, σκηνές με απρεπή εκφορά λόγου), η οποία λεκτική σήμανση πρέπει να εμφανίζεται σε προγράμματα κατάλληλα για ανηλίκους άνω των δώδεκα (12) ετών και να προβάλλεται στην έναρξη και μετά από κάθε διακοπή του προγράμματος σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ισχύουσα νομοθεσία και γ) στην εμφάνιση της επεξήγησης του ανωτέρω υπό α οπτικού συμβόλου και της ανωτέρω υπό β ειδικής λεκτικής σήμανσης για την προβλεπόμενη στην ισχύουσα νομοθεσία διάρκεια.
- Επιτρέπεται η ύπαρξη διαφορετικής σήμανσης σε ορισμένα τμήματα ή σκηνές των ενημερωτικών ή ψυχαγωγικών προγραμμάτων κατά τα προβλεπόμενα στην ισχύουσα νομοθεσία.
- Η κατάταξη των προγραμμάτων γίνεται από εσωτερική επιτροπή επιστημόνων (Επιτροπή Προστασίας Ανηλίκων) που συγκροτείται σε κάθε πάροχο σύμφωνα με τα οριζόμενα στην οικεία νομοθεσία.
- Η επιλογή της προσήκουσας σήμανσης καθορίζεται βάσει της ύπαρξης αντιστοιχίας μεταξύ περιεχομένου προγράμματος και ώρας μετάδοσής του, σε συνδυασμό με την πιθανή παρακολούθησή του από ανηλίκους και την ενδεχόμενη πρόκληση βλάβης στην ηθική, πνευματική και σωματική ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους.
- Η επιλογή ορισμένης ώρας μετάδοσης ενός προγράμματος, καθώς και η χρήση του αντίστοιχου οπτικού συμβόλου της ηλικιακής ταξινόμησης και της λεκτικής σήμανσης του είδους του περιεχομένου του που αντιστοιχούν στην ώρα μετάδοσής του, δεν απαλλάσσει τον πάροχο από την υποχρέωση ορθής και σύννομης σήμανσης του συγκεκριμένου προγράμματος αναφορικά με τον βαθμό τυχόν δυσμενούς επίδρασης αυτού στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των ανηλίκων με βάση το
περιεχόμενό του. - Τα προγράμματα πρέπει να προβάλλονται εντός της χρονικής ζώνης που αντιστοιχεί στην εκάστοτε κατηγορία σήμανσης.
- Σε περίπτωση επαναληπτικής μετάδοσης προγράμματος, αυτό πρέπει να φέρει την ίδια σήμανση που είχε κατά την πρώτη μετάδοσή του και να μεταδοθεί στη ζώνη προγράμματος που αντιστοιχεί στην επιλεγείσα σήμανση.
- Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης είναι αρμόδιο για τον έλεγχο της σήμανσης όλων των προγραμμάτων σύμφωνα με όσα ορίζονται στην ισχύουσα νομοθεσία, καθώς και για τον έλεγχο της επιλογής της προσήκουσας σήμανσης αυτών από τους παρόχους.
- Η ενημέρωση του κοινού για την κατάταξη των προγραμμάτων σε κατηγορίες σήμανσης πρέπει να γίνεται τουλάχιστον ανά έξι (6) ώρες κατά τη διάρκεια του ημερήσιου προγράμματος, με την προβολή ειδικών καρτών, διάρκειας ενός (1) λεπτού, στις οποίες εμφανίζονται αφενός, τα οπτικά σύμβολα της ηλικιακής ταξινόμησης και αφετέρου η ειδική λεκτική σήμανση προσδιορισμού του περιεχομένου των προγραμμάτων και τις αντίστοιχες επεξηγήσεις τους.
- Τα ανωτέρω οπτικά και λεκτικά σύμβολα σήμανσης των προγραμμάτων βάσει ηλικίας και είδους περιεχομένου πρέπει να εμφανίζονται και στις εφημερίδες, τα περιοδικά, τους ηλεκτρονικούς Οδηγούς Προγράμματος (EPG) ή σε όποιο άλλο μέσο παρουσιάζεται το πρόγραμμα των παρόχων και συγκεκριμένα δίπλα στον τίτλο του προγράμματος.
- Ειδικά οι πάροχοι συνδρομητικών υπηρεσιών οφείλουν να σημαίνουν προσηκόντως τα προγράμματά τους σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, χωρίς, όμως, τους χρονικούς περιορισμούς ως προς τις επιτρεπόμενες ώρες μετάδοσης αυτών, εφόσον ενημερώνουν κατάλληλα τους συνδρομητές τους για την χρήση και τη λειτουργία μηχανισμών αποκλεισμού της πρόσβασης ανηλίκων σε ακατάλληλα για αυτούς προγράμματα και εξασφαλίζουν την πρόσβαση των συνδρομητών τους στους μηχανισμούς αυτούς.
