«Τελικά, τι συνέβη στο Monterey;», είναι η πρώτη μου ερώτηση όταν συναντώ τον σπουδαίο εκπαιδευτικό, δραματουργό και σκηνοθέτη Τάκη Τζαμαργιά στο φουαγιέ του Μικρού Χορν λίγη ώρα πριν αρχίσει η γενική. Ο κ. Τζαμαργιάς, φέτος, φέρνει για πρώτη φορά πάνω στη σκηνή το νέο έργο του Άκη Δήμου, που ουσιαστικά αφηγείται «την τυχαία συνάντηση δυο γυναικών μεταξύ τους εκ διαμέτρου αντίθετων σε ένα μεταφεμινιστικό περιβάλλον», όπως λέει χαρακτηριστικά, μιλώντας στο Βήμα.
Το έργο υπήρχε «ως πρόπλασμα», εξηγεί ο κ. Τζαμαργιάς, «αλλά αναπτύχθηκε έπειτα από παραγγελία δική μου». Ο καταξιωμένος σκηνοθέτης έχει σχέση βαθιάς αγάπης με την ηθοποιό Καίτη Κωνσταντίνου, η οποία πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Συνέβη στο Monterey» στο πλευρό της Λυδίας Φωτοπούλου.
«Είναι δικός μου άνθρωπος η Καίτη, σαν οικογένεια. Μάλλον, όχι σαν. Οικογένεια», εξομολογείται ο κ. Τζαμαργιάς. «Και ήθελα έτσι να ξανακάνουμε κάτι μαζί. Παράλληλα, τόσο η Καίτη όσο και η Λυδία, που έχουν μια σχέση μαγική μεταξύ τους, ονειρεύονταν να παίξουν μαζί στο θέατρο. Έτσι, λοιπόν, όταν είδαμε το αρχικό κείμενο του Άκη Δήμου, είπαμε ότι θα μπορούσε να αναπτυχθεί, να εξελιχθεί. Και όντως, κατάφερε να γίνει ένα έργο με ισότιμους και ισοδύναμους ρόλους».
«Το «Συνέβη στο Monterey» είναι μια ακραία, μια επικίνδυνη κωμωδία»
Αυτή η αγάπη, αυτός ο αλληλοσεβασμός των δύο εξαιρετικών αυτών ηθοποιών ήταν από μόνη της μια πρόκληση για τον Τάκη Τζαμαργιά. «Θετική, αλλά πρόκληση», λέει ο ίδιος. «Επιπλέον, όταν έχεις δύο πολύ καλές ηθοποιούς, από μόνο του και αυτό είναι μια πρόκληση πολύ ισχυρή. Εκ των πραγμάτων. Είναι γυναίκες που δουλεύουν πολύ, που είναι ανοιχτές να δοκιμάσουν πράγματα, αλλά φέρνουν και προτάσεις. Συν τοις άλλοις, το έργο κρύβει παγίδες, η δράση του είναι εσωτερική. Είναι πειραγμένο, δεν είναι ρεαλιστικό. Είναι μια ακραία, μια επικίνδυνη κωμωδία. Αυτό όμως δεν είναι ένα χαρακτηριστικό της γραφής του Δήμου; Ο Δήμου πάντα μοιάζει στα έργα του να ξεκινάει κάτι πολύ ρεαλιστικό, πολύ οικείο, που όμως πάντα έχει και κάτι ανοίκειο, κάτι που δεν το περιμένεις».
Τυχαίες μα ουσιαστικές συναντήσεις
Η Καίτη Κωνσταντίνου και η Λύδια Φωτόπουλου πρωταγωνιστούν στην νέα παράσταση του Τάκη Τζαμαργιά «Συνέβη στο Monterey».
Επί σκηνής λοιπόν, η Λητώ Χανδρή (Λυδία Φωτοπούλου) – πρωταγωνίστρια σαπουνόπερας στην τηλεόραση και μια γυναίκα με πλούσια ερωτική ζωή – συναντά τυχαία την Γαλάτεια – μια μανικιουρίστ, ολίγον τι θρησκόληπτη – στο πολυτελές εστιατόριο ονόματι Monterey. Συγκεκριμένα, συναντιούνται στις τουαλέτες του κοσμικού ρεστοράν, «έναν χώρο που όσο πολυτελής και να είναι, δεν παύει να είναι χώρος αποβλήτων», τονίζει ο Τάκης Τζαμαργιάς. Εκεί λοιπόν, αυτές οι δύο εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους γυναίκες καταφέρνουν να συναντηθούν ουσιαστικά.
Η ατμόσφαιρα, όπως επισημαίνει ο σκηνοθέτης της παράστασης, παραπέμπει λίγο στον Τένεσι Ουίλιαμς και την εμπιστοσύνη στην καλοσύνη των άλλων. Η Γαλάτεια, γοητευμένη από την Λητώ Χανδρή, παρατηρεί και θαυμάζει τα νύχια της λαμπερής πρωταγωνίστριας. Αρχίζουν να μιλούν και σιγά σιγά έρχονται κοντά. «Αναπτύσσεται ένα είδος συνάφειας ανάμεσα στις δυο αυτές γυναίκες μέσα από τις πληγές τους, που είναι διαφορετικές, αλλά και την κοινή τους ανάγκη για ουσιαστική συνάντηση με έναν άλλον άνθρωπο».
«Είναι σπουδαίο όταν οι άνθρωποι συναντιούνται και επικοινωνούν ουσιαστικά»
Η τυχαία αυτή συνάντηση διαστέλλει όχι μόνο το χρόνο, αλλά και τον χώρο. Ολόκληρο το έργο διαδραματίζεται σε αυτή την τουαλέτα. «Έχει λίγο και μια παραπομπή στο “Κεκλεισμένων των θυρών”, είναι ένας χώρος που σου δίνει μια αίσθηση εγκλωβισμού» εξηγεί ο σκηνοθέτης. «Και η αλήθεια είναι ότι και οι δύο δεν θέλουν να ξαναγυρίσουν στα τραπέζια τους, καθεμιά για τους δικούς της λόγους. Προτιμούν να μείνουν εκεί όπου, έστω και για όσο διαρκεί η παράσταση, βρήκαν έναν άνθρωπο να μιλήσουν, να επικοινωνήσουν ουσιαστικά».
«Είναι σπουδαίο όταν συμβαίνει αυτό – όταν οι άνθρωποι συναντιούνται κι επικοινωνούν ουσιαστικά»,προσθέτει. «Γιατί συχνά είμαστε τόσο κολλημένοι, τόσο μονοσήμαντοι μέσα σε αυτό που μας συμβαίνει που δεν σηκώνουμε τα μάτια μας να δούμε ότι αυτό που νομίζουμε ότι είναι γκρεμός ή χαράδρα, στο τέλος μπορεί να είναι απλά ένα χαντάκι. Και μπορεί τελικά να σε βοηθήσει η συνάντηση με έναν άλλο άνθρωπο να δεις τα πράγματα με μια άλλη ματιά. Είναι ζήτημα ματιάς νομίζω τελικά. Αυτό συμβαίνει κι εδώ: επηρεάζει η μία την άλλη στη ματιά, στο πώς να δουν τα πράγματα αλλιώς και να πάρουν και μια απόσταση από αυτό που τους συμβαίνει».
Τύχη ή επιλογές
Παράλληλα με το «Συνέβη στο Monterey», ο Τάκης Τζαμαργιάς φέτος σκηνοθετεί και την παράσταση «Το Αγόρι με τις δυο καρδιές», που ανεβαίνει στο θέατρο Άλμα. Πρόκειται για δύο έργο πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, που όμως αγγίζουν και τα δυο – καθένα τελείως διαφορετικά – το θέμα της τυχαιότητας της ζωής. «Φέτος με κυνηγά», λέει με χιούμορ ο ίδιος.
«Ίσως γιατί για πάρα πολλά χρόνια δεν πίστευα στην τύχη. Δεν ξέρω γιατί δεν της έδινα ποτέ σημασία. Δεν θεωρούσα τον εαυτό μου ούτε τυχερό ούτε άτυχο» προσθέτει. Πίστευα ότι μας καθορίζουν πολύ οι επιλογές μας· ότι εμείς ρυθμίζουμε τα πράγματα. Τώρα, με αυτά τα δύο έργα, κάτι έχει κλονιστεί μέσα μου. Αρχίζω και το βλέπω πως πάντοτε υπάρχει και ένα κομμάτι μεταφυσικό· πως δεν είναι πάντοτε ξεκάθαρο το τι είναι τύχη και τι όχι. Σίγουρα, το αν θα γεννηθείς στην Αθήνα, στην Αγκόλα ή την Καλιφόρνια είναι καθαρή τύχη. Δεν είναι μια τύχη; Απλώς εμένα ως τώρα με αφορούσε περισσότερο το πώς διαχειρίζεται κανείς εκείνα που του έρχονται ή που δεν του έρχονται, πώς κυνηγά εκείνα που αγαπά».
Ένα έργο μεταφεμινιστικό
Παρόλο που πρόκειται για ένα έργο πολύ «γυναίκειο», όπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Τζαμαργιάς, παρόλο που θίγεται το γυναικείο ζήτημα, το «Συνέβη στο Monterey» δεν είναι ακριβώς φεμινιστικό. «Είναι ένα έργο που τελικά μπορεί και να υπερβαίνει τις γυναίκες», τονίζει. «Είναι μεταφεμινιστικό. Είναι ένα έργο που υπερβαίνει πια τα φύλα και μιλά για την ανάγκη των ανθρώπων να μπορούν να ονειρεύονται, να επιθυμούν, να εκφράζουν τα όνειρά τους, να μη βάζουν σκοπιμότητες σε όλα».
Ως σκηνοθέτης, ο Τάκης Τζαμαργιάς διερευνά πάντοτε μέσα από τις παραστάσεις του τις ανθρώπινες ανάγκες, τις σχέσεις, τις ευαισθησίες. «Έχω μια τάση, με ενδιαφέρουν πάρα πολύ οι σχέσεις, τα πρόσωπα. Είναι κι ένα πράγμα που ξέρω να δουλέψω και με αφορά και προσωπικά πάνω στη σκηνή», παραδέχεται. «Ίσως και γι’ αυτό να μην μπορώ να συλλάβω το θέατρο χωρίς τον ηθοποιό. Μου είναι αδιανόητο. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι πάντοτε αυτή η ψυχή που μπορεί να κατατεθεί. Όσο πιο καθαρά και αγνά γίνεται».
«Παραμένω θεατής»
Ο ίδιος δεν αγαπά μόνο να κάνει θέατρο, αλλά και να παρακολουθεί. Βλέπει πολύ θέατρο, πράγμα που καθόλου δεν είναι δεδομένο. «Παραμένω θεατής και, πρέπει να σας εξομολογηθώ, πως είναι το μόνο πράγμα απέναντι στο οποίο δεν έχω χάσει την αθωότητά μου. Έχω την ίδια λαχτάρα που είχα από παιδί όταν πήγαινα στο θέατρο. Δηλαδή με το που ξεκινάει η παράσταση έχω την ίδια αγωνία. Αφήνομαι να με συνεπάρει και να με συγκινήσει ως θεατή».
«Πιστεύω σ’ ένα θέατρο πολυτασικό»
«Και βλέπετε τα πάντα;», τον ρωτώ. «Ναι», μου απαντά. «Γιατί πιστεύω σ’ ένα θέατρο πολυτασικό. Αυτό που με ενοχλεί είναι το να θεωρούμε ότι μόνο μία τάση είναι κυρίαρχη, ότι κάτι είναι θέατρο και κάτι άλλο δεν είναι. Αυτό το θεωρώ δογματισμό. Μου αρέσει ο πληθυντικός στο θέατρο».
INFO:
Το νέο έργο του Άκη Δήμου «Συνέβη στο Monterey» ανεβαίνει στις 26/11 στο θέατρο Μικρό Χορν, σε σκηνοθεσία Τάκη Τζαμαργιά. Με τις Καίτη Κωνσταντίνου και Λυδία Φωτοπούλου.
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα & Τετάρτη: 20:00, Τρίτη & Κυριακή: 21:00.
Για εισιτήρια εδώ.
