Eνας οργισμένος Εμίρ Κουστουρίτσα, όπως εξάλλου δήλωσε ο ίδιος ότι είναι, κέρδισε τις εντυπώσεις το μεσημέρι της Πέμπτης 23 Νοεμβρίου στο Στούντιο της πλατείας Αμερικής, όπου ο μίλησε με αφορμή την επίσκεψή του στην Ελλάδα για το Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου που φέτος τον τιμά προβάλλοντας όλο το έργο του.
Σκηνοθέτης εμβληματικών ταινιών που όμως νιώθεις ότι ανήκουν σε αλλοτινές εποχές αλλά είχαν κάνει τεράστια αίσθηση καις την χώρα μας («Ο μπαμπάς λείπει ταξίδι για δουλειές», «Ο καιρός των τσιγγάνων», «Underground» κ.α.), ο 69χρονος Σέρβος σκηνοθέτης μίλησε με τα χειρότερα λόγια για πολλά:
Για την «λαίλαπα της παγκοσμιοποίησης», για την κατάρα των κοινωνικών δικτύων, «το εργαλείο μιας ανούσιας, ναρκισσιστικής αυτοπροβολής», για την «εξουσία των λίγων που έχει επιφέρει μια νέα μορφής μοναρχία και μια νέου τύπου σκλαβιά που λέει να είσαι χαρούμενος που δεν έχεις τίποτα» αλλά και για την κατάντια του κινηματογράφου των ημερών μας.
«Οπως΄πολλοί της γενιάς μου, όταν ήμουν νέος και έκανα ταινίες, είχα φαντασιώσεις ότι μέσω του σινεμά και κάποιων αριστερών κινημάτων, ο κόσμος μπορούσε πραγματικά να αλλάξει» είπε ο Κουστουρίτσα. «Σήμερα, οι νέοι δεν έχουν καμία τέτοια ψευδαίσθηση. Σήμερα, η φοβία και μόνο που προκαλούν οι συνέπειες του να μην ακολουθείς το πολιτικά ορθό, είναι τόσο έντονη που κυριολεκτικά σε αποκαρδιώνει. Αν θέλεις πραγματικά να αναδειχθείς, δεν μπορείς πια να είσαι εναντίον κάποιου, πόσο μάλλον να το δηλώσεις.»
Μάλιστα, για τον Κουστουρίτσα, αυτή η τεράστια αλλαγή που έχει επέλθει στη νοοτροπία των κινηματογραφικών δημιουργών και στο πως χειρίζονται τα πράγματα προκειμένου να βρίσκονται στο προσκήνιο, αγγίζει και τους ήδη καταξιωμένους και μάλιστα εμβληματικούς όπως ο Βιμ Βέντερς τον οποίο ο και ανέφερε. «Το παράξενο και παράδοξο είναι ότι αυτή η αλλαγή έχει επέλθει την στιγμη που η τεχνολογία σου προσφέρει πάσης φύσεως υλικά για να κάνεις ότι θέλεις» συνέχισε. «Ισως αυτή η παραδοξότητα να είναι αναγκαία. Ισως η κοινωνία θα πρέπει να επαναστατήσει και το σινεμά να την ακολουθήσει».
Ακόμα χειρότερα έγιναν τα πράγματα όταν ο Κουστουρίτσα αναφέρθηκε στο Χόλιγουντ, το οποίο, για εκείνον «θα έπρεπε να βάλουν φωτιά και να το κάψουν» όπως χαρακτηριστικά είπε αποκαλώντας ηλίθιο κάθε τι που έχει σχέση με τον mainstream (θυμίζουμε ότι ο σκηνοθέτης είχε την εμπειρία του Χόλιγουντ στις αρχές της δεκαετίας του 1990 με την ταινία «Arizona Dream» όπου πρωταγωνιστοιύν οι Τζόνι Ντεπ, Φέι Ντάναγουεϊ και Τζέρι Λούις).
Χαρακτηριστικό ήταν το παράδειγμα που έφερε για να στηρίξει την καταστροφή που έχει επέλθει εδώ και χρόνια σε ότι αφορά το πως ο κόσμος αντιμετωπίζει τον κινηματογράφο. Φέρνοντας το παράδειγμα μιας προσωπικής εμπειρίας, περιέγραψε με τα πιο γλαφυρά χρώματα την στιγμή που είδε έναν Τούρκο να παρακολουθεί μια σειρά της τηλεόρασης ενώ ουρούσε σε δημόσια τουαλέτα. «Κρατούσε στο ένα χέρι το κινητό και επειδή βρισκόμουν δίπλα του φοβόμουν μήπως γυρίσει προς το μέρος μου» συνέχισε ο σκηνοθέτης.
Η απομάκρυνση του Εμιρ Κουστουρίτσα από τον κινηματογράφο τα τελευταία 24 χρόνια κατά την διάρκεια των οποίων γύρισε ελάχιστες ταινίες («και όχι από τις καλύτερες, το ξέρω») οφείλεται στην αφοσίωσή του στην μουσική. Με την μπάντα του No Smoking Band στην οποία συμμετέχει και ο γιός του (που ασχολείται με την κινηματογραφική μουσική) ο Κουστουρίτσα έχει δώσει περίπου 1000 συναυλίες που έχει δώσει σε όλο τον κόσμο.
Όμως πλέον έχει κουραστεί ως μουσικός πιστεύοντας ότι έδωσε ότι ήταν να δώσει. Και αυτή την εποχή βρίσκεται στην διαδικασία μιας επιστροφής στον κινηματογράφο και μάλιστα έχει στα σκαριά τρία σχέδια: μια μεταφορά του γνωστού θεατρικού έργου «Τζιορντάνο Μπρούνο», μια ταινία μεσαιωνικού περιεχομένου που ίσως γυριστεί στην Ρωσία και μια παραλλαγή του έργου του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι «Εγκλημα και τιμωρία», η οποία θα έχει τον τίτλο «Εγκλημα χωρίς τιμωρία». «Γιατί πιστεύω ότι τα περισσότερα εγκλήματα, σήμερα, ακόμα και τα πιο μεγάλα δεν τιμωρούνται».
