H Σουηδία είναι έτοιμη για πλήρη ένταξη στο ΝΑΤΟ ως «ενεργό και εποικοδομητικό μέρος» όποτε και αν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες υπογράμμισε ο Πρέσβης της χώρας στη Συμμαχία, Άξελ Βέρνχοφ μιλώντας αποκλειστικά στο «Βήμα».
Το πράσινο φως του Ταγίπ Ερντογάν για να προχωρήσουν στο τουρκικό κοινοβούλιο οι διαδικασίες επικύρωσης της αίτησης της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ αναπτέρωσε τις ελπίδες ότι το ζήτημα θα μπορούσε να κλείσει ανά πάσα στιγμή.
Συναντήσαμε τον Πρέσβη στη Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, Άξελ Βέρνχοφ στην έδρα της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες σχεδόν δυόμιση εβδομάδες πριν από την Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών.
«Η διαδικασία είναι λίγο πιο κοντά αφού ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει παραδώσει όλα τα απαραίτητα έγγραφα στο κοινοβούλιο για εξέταση» επισημαίνει ο Σουηδός Πρέσβης, ωστόσο δεν κάνει εικασίες για συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Σε εκκρεμότητα παραμένει και η επικύρωση από την πλευρά της Ουγγαρίας, η οποία εξακολουθεί να σημειώνει ότι δεν θα μείνει η τελευταία χώρα που θα ολοκληρώσει τις απαιτούμενες διαδικασίες.
Όσον αφορά στον πόλεμο της Ουκρανίας, ο Άξελ Βέρνχοφ τόνισε ότι «επηρεάζει την αρχιτεκτονική και την κατάστασή ασφάλειας στην Ευρώπη» επισημαίνοντας παράλληλα ότι «κοινή σοφία δείχνει ότι αυτός θα είναι ένας μακρύς πόλεμος».
Η Σουηδία πρόκειται να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να γίνει ο νεότερος σύμμαχος. Τι σημαίνει αυτό για τη Σουηδία, καθώς και για την ίδια τη συμμαχία;
Είναι μια σημαντική αλλαγή για τη χώρα μου, για τη Σουηδία, μετά από 200 χρόνια μη ευθυγράμμισης. Στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αποφασίσαμε να αλλάξουμε την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας με πολύ ριζικό τρόπο. Επομένως, αυτή είναι μια σημαντική αλλαγή στην πολιτική ασφαλείας μας. Οι επιπτώσεις θα ξεδιπλωθούν τα επόμενα χρόνια. Αλλά φυσικά, βλέπουμε μια κατάσταση στην Ευρώπη στην οποία η Ρωσία συνειδητά και εμφανώς έχει σπάσει την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας. Οπότε, οδεύουμε σε κάτι νέο και θα δούμε τι θα προκύψει από αυτόν τον πόλεμο όταν τελικά τελειώσει και πώς θα είναι ο χάρτης τότε. Αλλά αυτός ήταν ο λόγος για τη ριζική αλλαγή μας, μια αλλαγή 180 μοιρών στην πολιτική ασφαλείας μας. Τώρα, τι σημαίνει αυτό για τη Σουηδία; Πρώτα απ ‘όλα, σημαίνει ότι τώρα πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ευρύτερα στην πολιτική ασφαλείας και την αμυντική πολιτική, όχι μόνο από εθνική προοπτική, δεν είναι τα εθνικά σύνορα και το έδαφος της χώρας μας που πρέπει να υπερασπιστούμε, αλλά ολόκληρη η Συμμαχία, ολόκληρη η περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού, η οποία, όπως γνωρίζετε, εκτείνεται από τον Καναδά και τη Δυτική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών μέχρι την ανατολική Τουρκία και την Ελλάδα, για το θέμα αυτό. Αυτή είναι μια αλλαγή νοοτροπίας και προοπτικής, η οποία πιθανότατα σε ορισμένους τομείς, τουλάχιστον στη Σουηδία, θα πάρει λίγο χρόνο πριν το καταλάβουμε. Λέω συχνά ότι η αμυντική μας πολιτική έχει τώρα μια πολύ ισχυρή και σημαντική συνιστώσα της εξωτερικής πολιτικής, και η εξωτερική μας πολιτική και η πολιτική ασφάλειας τώρα πρέπει να έχει μια πολύ ισχυρή συνιστώσα της αμυντικής πολιτικής. Πιστεύω, λοιπόν, ότι θα χρειαστεί χρόνος για να εισχωρήσει, ξέρετε, στις αμυντικές μας δυνάμεις, στο Υπουργείο Εξωτερικών μας, αν μπορούσα να πω στο βαθύ κράτος της Σουηδίας. Αυτή είναι αλλαγή νοοτροπίας. Τώρα για το ΝΑΤΟ, μαζί με την ένταξη της Φινλανδίας, φυσικά, αλλάζει εντελώς τον χάρτη και την κατάσταση στη βόρεια Ευρώπη. Ξαφνικά, το ΝΑΤΟ επεκτάθηκε με τη Φινλανδία, με μακρύτερα σύνορα με τη Ρωσία, η οποία είναι η καθορισμένη στρατιωτική απειλή για τη συμμαχία. Αλλά με τη συμμετοχή μας, δημιουργούμε επίσης ένα στρατηγικό βάθος στη βόρεια Ευρώπη. Η Σουηδία βρίσκεται μεταξύ Νορβηγίας και Φινλανδίας. Και αυτή η γεωγραφική περιοχή είναι απολύτως απαραίτητη για τη συμμαχία για την υπεράσπιση των ανατολικών συνόρων, όχι μόνο στη Φινλανδία και στην εγγύς Αρκτική στον βορρά, αλλά και για τα κράτη της Βαλτικής. Βλέπω ότι αυτός θα είναι ο ιδιαίτερος ρόλος που θα παίξει η Σουηδία εντός του ΝΑΤΟ στην περιοχή μας τουλάχιστον, δηλαδή να είναι μια περιοχή όπου το ΝΑΤΟ μπορεί να χρησιμοποιήσει στην προσπάθειά του να υπερασπιστεί τα κράτη της Βαλτικής και τη Φινλανδία, να προστατεύσει και να αποτρέψει τη Ρωσία κατά μήκος του ανατολικού συνόρου. Αλλά θα σημαίνει επίσης ότι ορισμένες σουηδικές δυνατότητες θα είναι επίσης διαθέσιμες σε αυτό που στη γλώσσα του ΝΑΤΟ αποκαλεί προσέγγιση 360. Πρέπει επίσης να αναλάβουμε την ευθύνη για ολόκληρη την περιοχή και σίγουρα θα υπάρχουν σουηδικές δυνατότητες ανάπτυξης, επίσης για να επωμιστούμε την ευθύνη σε άλλα μέρη της περιοχής του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, όπως γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα ή οπουδήποτε θα μπορούσε να υπάρχει ευκαιρία και όπου μπορούμε να είμαστε εποικοδομητικοί και να συνεισφέρουμε.
Μέχρι τώρα, η Τουρκία είχε κάποιες ανησυχίες. Τώρα φαίνεται ότι υπάρχει πρόοδος και ότι είμαστε πιο κοντά στην επικύρωση. Φαίνεται όμως ότι υπάρχουν και κάποια μπρος πίσω και από την Ουγγαρία. Πιστεύετε ότι αυτές οι δύο χώρες θα έπρεπε να είχαν επικυρώσει νωρίτερα την αίτηση της Σουηδίας; Και από την άλλη, είστε πεπεισμένος ότι μπορούμε να έχουμε αυτή την επικύρωση μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου και την Σύνοδο των υπουργών εξωτερικών;
Είναι μια καλή ερώτηση και δεν είναι μυστικό ότι ιδιαίτερα η Τουρκία είχε προβλήματα ή προκλήσεις για την επικύρωση της ένταξής μας. Δεν εικάζω πότε μπορεί να συμβεί αυτό. Έχετε απόλυτο δίκιο ότι η διαδικασία είναι λίγο πιο κοντά αφού ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει παραδώσει όλα τα απαραίτητα έγγραφα στο κοινοβούλιο για εξέταση. Και αυτό είναι που συμβαίνει. Πόσο γρήγορα μπορεί να γίνει αυτό ή όχι, δεν κάνω εικασίες. Το μόνο που μπορώ να πω και το καθήκον μου εδώ ως επικεφαλής αυτής της Αντιπροσωπείας, είναι ότι είμαστε έτοιμοι για ένταξη. Αν συμβεί αύριο, θα ήμασταν έτοιμοι, αν συμβεί τον Ιούλιο, θα είμαστε έτοιμοι όποτε συμβεί. Επομένως, είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε και να είμαστε ενεργό και εποικοδομητικό μέρος της συμμαχίας όποτε συμβεί.
Φαίνεται ότι και η Ουγγαρία ακολουθεί την Τουρκία.
Η Ουγγαρία έχει μια προσέγγιση σε αυτό και είπε επανειλημμένα ότι δεν θα είναι η τελευταία που θα επικυρώσει. Κάπου εκεί είμαστε. Η προσέγγισή τους απέναντί μας όταν τους ρωτήσαμε και δεν έχω ακούσει κάτι άλλο που να μου δίνει κάποια ένδειξη ότι δεν είναι έτσι. Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, όταν αποφασίσει η Τουρκία, το τουρκικό κοινοβούλιο, τότε η Ουγγαρία θα το δει και μάλλον θα βιαστεί να ολοκληρώσει την επικύρωσή τους. Αντιλαμβάνομαι ότι στο ουγγρικό κοινοβούλιο έχουν ολοκληρωθεί όλες οι διαδικασίες εκτός από την ψηφοφορία στην Ολομέλεια. Εννοώ στις επιτροπές Εξωτερικών και Άμυνας, ότι έχουν ασχοληθεί με αυτό. Άρα απομένει η ψηφοφορία στη Βουλή. Στην Τουρκία πιστεύω ότι είναι τώρα η δουλειά στις επιτροπές και μετά από αυτό το συμπέρασμα μπορούν να το υποβάλουν σε ψηφοφορία.
Υπάρχει φόβος ότι η αντίδραση της Δύσης, λόγω της ρητορικής και της υποστήριξης της Τουρκίας προς τη Χαμάς, θα μπορούσε να δημιουργήσει περισσότερες αναταράξεις, μεγαλύτερη καθυστέρηση και στο ΝΑΤΟ;
Είναι μια πολύ καλή ερώτηση γιατί όλα μπορούν να συμβούν στον κόσμο αυτές τις μέρες, προφανώς, και όχι μόνο μπορεί να συμβεί, φαίνεται να συμβαίνει και ξεδιπλώνεται. Εκτυλίσσονται γεγονότα και εκτυλίσσονται αντιδράσεις από αυτά τα γεγονότα, γεγονός που περιπλέκει όλο το πολυμερές παιχνίδι. Μπορώ να δω ότι μπορεί να επηρεάσει και αυτή τη διαδικασία. Αλλά αυτό είναι πέρα από την επιρροή μας. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για αυτό. Πρέπει απλώς να διατηρήσουμε μια σταθερή πορεία και να προετοιμαστούμε για την ένταξη. Και όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία επικύρωσης, θα πρέπει να μπορούμε να υπηρετούμε ως πλήρες μέλος. Και θα μπορούμε. Έχουμε δημιουργήσει αυτό το γραφείο με πιο αυξημένο προσωπικό. Έχουμε τις διαδικασίες σε εφαρμογή. Είμαι σίγουρος από αυτή την άποψη, τουλάχιστον από την δική μας προσέγγιση και κάνουμε αυτά που μπορούμε να επηρεάσουμε. Εν συνεχεία ο κόσμος συνεχίζεται, το ένα έρχεται μετά το άλλο.
Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ επιμένουν και επαναλαμβάνουν συνεχώς ότι η Ουκρανία είναι προτεραιότητα. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες ανησυχίες ότι, εφόσον έχουμε έναν άλλο πόλεμο σε εξέλιξη, στη Μέση Ανατολή, ίσως η Ουκρανία να μην είναι πλέον προτεραιότητα ή φυσικά να υπάρχει βοήθεια στην Ουκρανία, αλλά όχι τόση βοήθεια όπως θα μπορούσε να παρασχεθεί στο παρελθόν . Τι πιστεύετε σε σχέση σε αυτό;
Νομίζω ότι από τη σκοπιά του ΝΑΤΟ και από μια ευρωπαϊκή γενική προοπτική, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία, που μας επηρεάζει άμεσα και επηρεάζει την αρχιτεκτονική και την κατάστασή ασφάλειας στην Ευρώπη. Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι εξαιρετικά ασταθής και σίγουρα μπορεί να επηρεάσει την ήπειρο και ίσως το ΝΑΤΟ έμμεσα. Αλλά το ΝΑΤΟ δεν έχει καμία ευθύνη. Δεν είναι στην εντολή του η γεωγραφική περιοχή. Νομίζω ότι πρέπει να είναι κανείς πολύ σαφής σε αυτό, σε αυτή τη διαφορά μεταξύ των δύο συγκρούσεων. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εάν τα πράγματα στη Μέση Ανατολή εξελιχθούν προς το χειρότερο και εάν αυτή η σύγκρουση, που είναι τώρα μεταξύ Χαμάς, Γάζας και Ισραήλ, επεκταθεί στην περιοχή, οι επιπτώσεις μπορεί να πλήξουν την Ευρώπη, ίσως στο επίπεδο της μετανάστευσης . Αλλά δεν βλέπω αυτό το σενάριο αυτή τη στιγμή. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις, φυσικά. Για το ΝΑΤΟ, αυτό δεν είναι πραγματικά στη γεωγραφική περιοχή του . Δεν βλέπω άμεσο αποτέλεσμα όσον αφορά στην υποστήριξη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν σίγουρα το Ισραήλ τώρα με κάθε είδους δυνατότητες. Αλλά αν κοιτάξετε τα ποσά, τόσο όσον αφορά στο τι δίνουν στο Ισραήλ όσο και στο τι δίνουν στην Ουκρανία. Αν κάνετε σύγκριση, για παράδειγμα, με το τι ξόδεψαν στον πόλεμο του Ιράκ, στο Αφγανιστάν, δεν είναι ακόμα ουσιαστικά ποσά αν κοιτάξετε ολόκληρο τον αμυντικό προϋπολογισμό ή τις δυνατότητες των ΗΠΑ. Δεν ανησυχώ πολύ για αυτό. Νομίζω ότι η ανησυχία έχει να κάνει περισσότερο με την πολιτική κατάσταση στην Ουάσιγκτον, όπου το Κογκρέσο προς το παρόν φαίνεται λίγο πολύ μπλοκαρισμένο προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις σχετικά με τη δωρεά διαφορετικών δυνατοτήτων. Αυτό είναι περισσότερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή. Και νομίζω ότι αυτό είναι ένα πολιτικό παιχνίδι που παίζεται εκεί. Δεν με ανησυχεί υπερβολικά η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή από αυτή την άποψη. Τώρα, φυσικά, τα μέσα ενημέρωσης επικεντρώνονται στη Μέση Ανατολή, ίσως περισσότερο από την Ουκρανία προς το παρόν, και ίσως αυτό θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, αλλά δεν το νομίζω.
Πιστεύετε ότι το γεγονός ότι έχουμε δύο συγκρούσεις αυτή τη στιγμή θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν χώρο για τον Βλαντιμίρ Πούτιν να μπει πιο βαθιά στην Ουκρανία ή, για παράδειγμα, να προκαλέσει κάποια ζημιά στις υποδομές, να του δώσει χώρο να έχει περισσότερα οφέλη.
Δεν νομίζω ότι επηρεάζει τις δυνατότητες του ή της Ρωσίας να κάνει κακό στην Ουκρανία, να χτυπήσει τις υποδομές, για παράδειγμα, στην Ουκρανία. Δεν βλέπω απαραίτητα ένα τέτοιο παιχνίδι από την πλευρά του σε σχέση με αυτό.
Συνεχίζουμε να μιλάμε για έναν μακρύ πόλεμο στην Ουκρανία. Χωρίς ενδείξεις, κανένα σημάδι για το τέλος;
Όπως φαίνεται τώρα, και νομίζω ότι η κοινή σοφία δείχνει ότι αυτός θα είναι ένας μακρύς πόλεμος. Είναι ήδη ένας πόλεμος φθοράς, που σημαίνει ότι είναι ένας πόλεμος όπου τα logistics και η θέληση παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο. Η ενότητα στην Ευρώπη και μεταξύ αυτών των 50 εθνών που υποστηρίζουν την Ουκρανία στο πλαίσιο της λεγόμενης ομάδας Ramstein, είναι αδιάσπαστη, θα συνεχιστεί. Υπάρχει μια τεράστια βάση πόρων εκεί που μπορεί, μακροπρόθεσμα, να προσφέρει ό,τι είναι απαραίτητο για να συνεχίσει η Ουκρανία. Υπό αυτή την έννοια, νομίζω ότι η πρόβλεψή σας ότι αυτό μοιάζει με μακρύ πόλεμο είναι σωστή. Αλλά και πάλι, πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι για οποιοδήποτε απροσδόκητο γεγονός να εκτυλιχθεί. Φαίνεται ότι κανείς δεν βλέπει ως ρεαλιστικό ένα στρατιωτικό ρήγμα εκατέρωθεν αυτήν τη στιγμή, τουλάχιστον. Αλλά νομίζω ότι θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί εδώ για να κάνουμε εικασίες για το τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Πρέπει να είμαστε στα πόδια μας και να είμαστε σε επιφυλακή αναζητώντας κάθε λογής πιθανά σενάρια.
