Το Ισραήλ ανακοίνωσε πως θα σταματά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις για τέσσερις ώρες σε συγκεκριμένα σημεία, για να επιτρέπει στους Παλαιστίνιους να εκκενώνουν από τη βόρεια Γάζα στο νότιο τμήμα του θύλακα, αλλά και για να διευκολυνθεί η αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας που εισέρχεται από την Αίγυπτο.
Την απόφαση αυτή, αποτέλεσμα ενός διπλωματικού μαραθωνίου, ανακοίνωσε αρχικά ο Λευκός Οίκος την Πέμπτη (9/11), ενώ λίγο αργότερα, το Ισραήλ έσπευσε να διευκρινίσει πως δεν πρόκειται «σε καμία περίπτωση» για κατάπαυση του πυρός, αλλά για «τακτικές, τοπικές παύσεις για ανθρωπιστική βοήθεια σε αμάχους».
Οι όροι «παύση» και «κατάπαυση» του πυρός μπορεί να φαίνονται παρόμοιοι, αλλά ενέχουν σημαντικές διαφορές, τις οποίες οι αξιωματούχοι προσπαθούν ακόμη να αποσαφηνίσουν, καθώς κανένας από τους δύο όρους δεν έχει καθορισμένο ορισμό βάσει του διεθνούς δικαίου.
Συγκεκριμένα, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζον Κίρμπι έχει δηλώσει ότι η διάκριση έγκειται «στη διάρκεια, στο εύρος και στο μέγεθος» οποιασδήποτε διακοπής της μάχης, και τους όρους όπου αυτή γίνεται.
«Χρειαζόμαστε πλήρη κατάπαυση του πυρός»
Ωστόσο, για την Μπούσρα Χαλίντι, επικεφαλής την ανθρωπιστικής οργάνωσης Oxfam στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη και το Ισραήλ, η διαφορά μετριέται σε ανθρώπινες ζωές.
«Θα αδράξουμε οποιαδήποτε ευκαιρία μας δοθεί για την ασφαλή μεταφορά βοήθειας στη Γάζα, σε αυτό το καταστροφικό στάδιο που βρισκόμαστε. Αλλά μια ανθρωπιστική παύση είναι μία δειλή χειρονομία -χρειαζόμαστε πλήρη κατάπαυση του πυρός από όλα τα μέρη και τερματισμό της πολιορκίας. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να παρέχουμε αρκετή βοήθεια για τη σωτηρία των αμάχων στη Γάζα» δηλώνει η Μπούσρα από τη Δυτική Όχθη στο «Βήμα».
«Μια ανθρωπιστική παύση, όσο καλοπροαίρετη κι αν είναι, δυστυχώς είναι απλώς πολύ μικρή». Δεδομένης της εκτεταμένης καταστροφής και της κατάστασης στη Γάζα, σε συνδυασμό με το τεράστιο μέγεθος των αναγκών, «η παροχή βοήθειας με ουσιαστικό τρόπο θα χρειαστεί εβδομάδες, αν όχι μήνες – όχι μόνο μερικές ημέρες ή ώρες» εξηγεί.
Σύμφωνα με τον Guardian, οι λόγοι πίσω από αυτή την απόφαση είναι αμιγώς πολιτικοί. Συγκεκριμένα, η κατάπαυση του πυρός θα υποδήλωνε το ενδεχόμενο διαπραγμάτευσης για πλήρη τερματισμό των εχθροπραξιών, ενώ η ανθρωπιστική παύση στέλνει ένα σαφές μήνυμα ότι είναι προσωρινή και για έναν συγκεκριμένο σκοπό.
«Μια προσωρινή παύση είναι εύθραυστη, θέτει πραγματικές λειτουργικές προκλήσεις»
Όσοι ζητούν κατάπαυση του πυρός, δηλαδή ανθρωπιστικές οργανώσεις όπως η Oxfam και η Διεθνής Αμνηστία, ο ΟΗΕ και οι αραβικές χώρες, υποστηρίζουν ότι μια ανθρωπιστική παύση δεν θα προσφέρει τον χρόνο και την ασφάλεια που χρειάζονται για να καλυφθούν ακόμη και οι βασικές ανάγκες των πολιτών, δεδομένης της κλίμακας των καταστροφών, των θανάτων και των στερήσεων στη Γάζα μετά από έναν μήνα έντονων βομβαρδισμών.
«Μια προσωρινή παύση είναι εύθραυστη, θέτει πραγματικές λειτουργικές προκλήσεις. Γνωρίζοντας ότι οι εχθροπραξίες μπορεί να ξαναρχίσουν, οι εργαζόμενοι στον ανθρωπιστικό τομέα διστάζουν να παραδώσουν βοήθεια. Οι πληγέντες επίσης μπορεί να φοβούνται να προσεγγίσουν τα σημεία διανομής, μιλάμε για εμπόλεμη ζώνη.
Μια σύντομη παύση δεν θα εξασφαλίσει τις απαραίτητες συμφωνίες με γειτονικές χώρες, όπως η Αίγυπτος, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για έναν πιο εκτεταμένο και βιώσιμο μηχανισμό παροχής βοήθειας. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι μια παύση δεν αντιμετωπίζει το ευρύτερο ζήτημα – την πλήρη πολιορκία στη Γάζα. Το εκ νέου άνοιγμα της πρόσβασης σε ζωτικής σημασίας προμήθειες, όπως τα καύσιμα, είναι πρωταρχικής σημασίας» μας λέει η Μπούσρα.
Ο ανυποχώρητος Νετανιάχου και η έκκληση
Από την άλλη, όσοι αντιτίθενται στην κατάπαυση του πυρός, λένε ότι το Ισραήλ έχει επείγουσα ανάγκη να αμυνθεί. «Μια κατάπαυση του πυρός τώρα θα άφηνε τη Χαμάς στη θέση της, σε θέση να ανασυνταχθεί και να επαναλάβει αυτό που έκανε στις 7 Οκτωβρίου», δήλωσε ο αμερικανός ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν σε συνέντευξη Τύπου το περασμένο Σάββατο.
Με βάση τα ως άνω, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι κάθετος ως προς αυτό το ενδεχόμενο, έχοντας απορρίψει ακόμα και πρόταση συμφωνίας για πενθήμερη κατάπαυση του πυρός, με αντάλλαγμα την απελευθέρωση ορισμένων από τους ομήρους που κρατούνται από τη Χαμάς.
Βέβαια, πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως μια ανθρωπιστική παύση μπορεί να λειτουργήσει ως ένα σωτήριο πρώτο βήμα προς μια πιο μόνιμη συμφωνία. Η International Crisis Group έκανε μία τέτοια έκκληση.
«Η καλύτερη επιλογή τώρα είναι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους να πιέσουν το Ισραήλ να σταματήσει τους βομβαρδισμούς, να τιμήσουν τη δέσμευσή τους να επιτρέψουν την ανθρωπιστική πρόσβαση στη Γάζα και να θέσουν προϋποθέσεις για μόνιμη κατάπαυση του πυρός, συμπεριλαμβανομένης της ανοικοδόμησης της Γάζας».
