Με την ταινία «Στη φωτιά» του Τραν Αν Χουνγκ, σηκώνεται απόψε το βράδυ στο Ολύμπιον της πλατείας Αριστοτέλους η αυλαία του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, για ένα δεκαήμερο γεμάτο νέες και παλιές ταινίες.
Φεστιβάλ όμως θυμίζει και η υπερβολική προσφορά νέων ταινιών στις αίθουσες από σήμερα. Γίνεται και πάλι το αδιαχώρητο από ποσότητα στις αίθουσες όλου του πανελληνίου με ένδεκα ταινίες να κάνουν πρεμιέρα, νούμερο σαφώς υπερβολικό. Και το γεγονός ότι σχεδόν όλες ανήκουν στο «εναλλακτικό» κύκλωμα περιορισμένου κοινού, κάνει τα πράγματα χειρότερα για όλους. Κυρίως για τις ταινίες, κάποιες από τις οποίες αξίζουν.
Βαθμολογία
5: εξαιρετική
4: πολύ καλή
3: καλή
2: ενδιαφέρουσα
1: μέτρια
0: απαράδεκτη
«Παράξενοι δρόμοι της ζωής» (Extraña forma de vida, Ισπανία/Γαλλία, 2023)
Tο μικρού μήκους (31’) τελευταίο πόνημα του Πέδρο Αλμοδόβαρ, σκηνοθέτη που ενώ δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, μπορεί πάντα να μας εκπλήσσει, είναι το πρώτο καθαρόαιμο γουέστερν του με πλήθος παραπομπές στο λατρεμένο του, κλασικό αμερικανικό (στο παρελθόν έχει χρησιμοποιήσει σκηνές από ταινίες όπως οι «Μονομαχία στον ήλιο» και το «Τζόνι Γκιτάρ» σε δικές του ταινίες), με το οποίο μοιάζει σε όλα, εκτός από το …θέμα του. Γιατί οι δύο κεντρικοί ήρωες της ιστορίας, ο σερίφης Τζέικ (Ιθαν Χοκ) και ο κτηματίας Σίλβα (Πέδρο Πασκάλ), είναι πρώην εραστές που έχουν ζήσει πολλά μαζί μέχρι την στιγμή που η μοίρα τους χώρισε.
Την αφορμή της επανασυνδεσης τους θα δώσει ο καταζητούμενος γιός του Σίλβα και μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Αλμοδόβαρ έφτιαξε ένα καυτό φιλμ για τον έρωτα πάθους δύο αντρών, μια ταινία που περισσότερο μοιάζει με ιδρωμένο στοχασμό πάνω στον έρωτα, το σεξ και το πάθος. Θα μπορούσε μάλιστα να πεις ότι η φόρμα του γουέστερν, εδώ λειτουργεί μάλλον σαν μια ιλουστρασιόν βιτρίνα πίσω από την οποία κρύβεται κάτι πολύ πιο βαθύ μα και ευαίσθητο. Ως ταινία είναι πολύ όμορφη στην όψη: όλα πάνω της ελκύουν, από τα καθαρά πρόσωπα των πρωταγωνιστών μέχρι τα στυλάτα κοστούμια του Αντονι Βακαρέγιο, την στιλπνή φωτογραφία του στενού συνεργάτη του Αλμοδόβαρ Χοσέ Λουίς Αλκάινε και το φυσικό τοπίο της Αλμερίας, εκεί όπου μια φορά κι έναν καιρό γυρίζονταν αμέτρητα ευρωπαϊκά γουέστερν περασμένων μεγαλείων.
Επίσης, όπως ακριβώς συνέβη με το «Μυστικό του Brokeback Mountain» του Ανγκ Λι, οι «Παράξενοι δρόμοι της ζωής» όχι μόνο δεν σοκάρουν με την τολμηρότητά τους αλλά κατά κάποιο τρόπο ανοίγουν τους ορίζοντες του θεατή σε ένα κινηματογραφικό είδος στο οποίο η έννοια της ομοφυλοφιλίας ήταν και παραμένει απαγορευμένο ταμπού (την ταινία συμπληρώνει ένα βίντεο στην αρχή της με τον σκηνοθέτη απευθυνόμενο στο κοινό).
Βαθμολογία: 3 ½
ΑΘΗΝΑ: OPTIONS – ΑΡΙΑΝ – ΑΡΤΕΜΙΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟ – ΑΤΛΑΝΤΙΣ – ΒΑΡΚΙΖΑ – ΔΑΝΑΟΣ – ΝΑΝΑ – ΣΠΟΡΤΙΓΚ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΒΑΚΟΥΡΑ -ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ κ.α.
«Η γη της επαγγελίας» (Bastarden, Δανία/Σουηδία/Νορβηγία/Γερμανία, 2023)
Ο Μάντς Μίκελσεν σε σκηνή από την «Γη της επαγγελίας»
Με πυρήνα την τρομερή ενέργεια που ακόμα και το γεμάτο γωνίες πρόσωπο του Δανού ηθοποιού Μαντς Μίκελσεν μπορεί από μόνο του να βγάλει, η «Γη της επαγγελίας» (Bastarden, Δανία/ Σουηδία/ Νορβηγία/ Γερμανία, 2023) του ελληνικής καταγωγής, επίσης Δανού Νικολάι Αρσέλ, είναι μια ταινία εποχής που απηχεί την επικαιρότητα. Το ατσαλένιο πείσμα του απόστρατου λοχαγού Λούντβιχ Κάλεν (Μίκελσεν) και η πίστη στην ιδέα της υλοποίησης του οράματός του, την καλλιέργεια πατάτας σε μια περιοχή όπου κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί ποτέ, έρχονται σε αντίθεση με τον ανομολόγητο σαδισμό του προύχοντα της περιοχής (Σάιμον Μπένεμπγιεργκ) που θέλει πάση θυσία να του πάρει την γη.
Πάνω στην σύγκρουση των δύο αυτών δυνάμεων είναι δομημένη όλη η ταινία που ουσιαστικά μιλά για την σύγκρουση των τάξεων χωρίς ωστόσο να κάνει ποτέ συμπαθή τον χαρακτήρα του Κάλεν. Μια μεγαλόπνοη ταινία εποχής (19ος αιώνας), με άρτια φωτογραφία (Ράσμους Βίντεμπεκ) που έχει κάτι από γουέστερν και με έναν αγέλαστο Μίκελσεν πραγματικό πυλώνα αυτής της δυσάρεστης αλλά όχι καταθλιπτικής ιστορίας που στηρίζεται στο εξαιρετικά επιτυχημένο μυθιστόρημα στη Σκανδιναβία της Ιντα Τζέσεν. Ακόμα απορώ πως ο Μίκελσεν δεν βραβεύτηκε στο τελευταίο φεστιβάλ Βενετίας όπου η ταινία έκανε παγκόσμια πρεμιέρα.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΑΣΤΟΡ – ΑΝΔΟΡΑ – ΑΕΛΛΩ – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ – ΑΝΟΙΞΗ – ΚΗΦΙΣΙΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΒΑΚΟΥΡΑ
«Fingernails» (Αγγλία/ ΗΠΑ, 2023)
Οπως και στην πρώτη ταινία του, «Μήλα», έτσι και στο «Fingernails», ο σκηνοθέτης Χρήστος Νίκου (κάποτε βοηθός του Γιώργου Λάνθιμου), δημιουργεί το περιβάλλον μιας κοινωνίας η οποία ενώ μοιάζει πάρα πολύ με τη σύγχρονη γύρω μας, διακρίνεται από μια «λοξή παρεμβάση». Το εύρημα εδώ είναι ένα ινστιτούτο αποκατάστασης ή βελτίωσης των ερωτικών σχέσεων το οποίο διευθύνει ένας κάπως άχρωμος αλλά ευγενής κύριος (Λιουκ Γουίλσον) και στο οποίο μια ανασφαλής αλλά καλοπροαίρετη νεοπροσληφθείσα κοπέλα (Τζέσι Μπάκλεϊ) συνεργάζεται με έναν πιο έμπειρο θεραπευτή (Ριζ Αχμέντ).
Ο Νίκου έχει ωραίες ιδέες πάνω στις σχέσεις που δημιουργούνται ανάμεσα στο ντουέτο των «θεραπευτών» με τους πελάτες και μια που ξεχωρίζεις είναι εκείνη του νεαρού που μέσω της όσφρησης και με τα μάτια κλειστά προσπαθεί να ανακαλύψει την σύντροφό του ανάμεσα σε γυμνά σώματα. Οταν όμως η ταινία αρχίζει να εστιάζει κυρίως στο βγάλσιμο των νυχιών με τανάλια προκειμένου οι έχοντας ανάγκη θεραπείας να νιώσουν από κοινού τον πόνο, τότε κρύος ιδρώτας αρχίζει να σε λούζει, χωρίς μάλιστα να καταλαβαίνεις για ποιον ακριβώς λόγο αυτές οι σκηνές είναι αναγκαίο να επαναλαμβάνονται τόσο συχνά. Θα συνιστούσα πάντως το «Fingernails» ως μια εκκεντρικότητα που εξερευνά ένα αιώνιο θέμα (αγάπη) σε μια φαινομενικά δυστοπική, αν και στην πραγματικότητα πολύ ρεαλιστική κοινωνία κενότητας.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: VILLAGE MALL – ΑΕΛΛΩ – ΑΙΓΛΗ – ΒΑΡΚΙΖΑ – ΔΑΝΑΟΣ – ΕΛΛΗ – ΣΙΝΕ ΑΝΟΙΞΙΣ – ΣΙΝΕ ΝΙΚΑΙΑ – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΒΑΚΟΥΡΑ – ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ
«How to have sex» (Αγγλία/ Ελλάδα, 2023)
Τι είναι τελικά αυτό που ορίζει την συναίνεση στο σεξ; Ερώτημα που θέλει να θέσει στο ντεμπούτο της στην σκηνοθεσία μεγάλου μήκους ταινίας, η Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ. Μέσα από την ιστορία μιας Αγγλίδας έφηβης, της Τάρα (Μια Μακένα Μπρους) που ταξιδεύει με τις φίλες της στα Μάλια της Κρήτης με στόχο να ζήσει «τη διονυσιακή εμπειρία του ελληνικού καλοκαιριού», η Μάνινγκ Γουόκερ βυθίζει (αρκετά σπάταλα σε ορισμένα σημεία) την ιστορία της στο ατελειωτο κλάμπινγκ και τα ποτάμια από αλκοόλ για να φτάσει τελικά στην ουσία, το γκρέμισμα του εφηβικού ονείρου.
Η Τάρα θα κάνει σεξ στην παραλία με ένα νεαρό που γνώρισε σε ένα κλαμπ αλλά το αν είχε δώσει πραγματικά την συγκατάθεσή της για την πράξη είναι το ερώτημα. Το νεύρο στην κινηματογράφηση της Μάνινγκ Γουόκερ είναι αξιοπρόσεκτο αλλά το ίδιο το θέμα όπως τελικά παρουσιάζεται, δεν μοιάζει να πατά σε στιβαρά θεμέλια. Μια απορία πλανάται μετά το τέλος της ταινίας και περιστρέφεται με ένα άλλο ερώτημα: μήπως τελικά κάνουμε την τρίχα τριχιά; (η ταινία προβλήθηκε τον περασμένο Μάιο στο φεστιβάλ των Καννών κερδίζοντας το πρώτο βραβείο στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα)
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ – ΑΒΑΝΑ – WESTCITY κ.α.
«Μίλα μου» (Talk to me, Αυστραλία/ Αγγλία, 2022)
Μικρή έκπληξη στον κινηματογραφικό τρόμο αποτελεί η πρώτη ταινία των ελληνικής καταγωγής Αυστραλών αδελφών Ντάνι και Μάικλ Φιλίππου «Μίλα μου» (Talk to me, Αυστραλία/ Αγγλία, 2022). Εχοντας μελετήσει πολύ καλά το είδος, οι δύο αδελφοί (που έγιναν για πρώτη φορά γνωστοί μέσω ενός δημοφιλέστατου διαδικτυακού καναλιού ονόματι RackaRacka), πιάνουν με θάρρος τον ταύρο από τα κέρατα και χωρίς πολλά -πολλά οδηγούν τον θεατή κατευθείαν μέσα στον κόσμο ενός διεστραμμένου παιχνιδιού μέσω του οποίου παρέες καλούν πνεύματα σε συνεδρίες και μπαίνουν στην διαδικασία κολάσιμων περιπετειών.
Η δράση είναι ασταμάτητη, ο τρόμος δεν γίνεται για το εφέ της υπόθεσης αλλά για να εξυπηρετήσει την αφήγηση, πάντα κάτι καινούργιο συμβαίνει και ο θεατής δεν μένει ποτέ ησυχία. Η απολύτως προσγειωμένη σκηνοθεσία είναι κυρίως το στοιχείο που ξεχωρίζει στην ταινία, καθώς και η ικανότητα των Φιλίππου να πειραματιστούν με κάτι καινούργιο στον τρόμο αποφεύγοντας τα κλισέ που μπορούν πλέον να γίνουν ανυπόφορα και εξαιτίας των οποίων πολλές ταινίες τρόμου μοιάζουν τόσο πολύ μεταξύ τους. Αυτή δεν μοιάζει με καμία (παίζουν:Αρι Μακάρθι, Χάμις Φίλιπς κ.α.)
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΑΘΗΝΑΙΟΝ – VILLAGE THE MALL – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – ΣΠΟΡΤΙΓΚ – ΑΝΟΙΞΗ ART CINEMA – WESTCITY – TOWN CINEMAS κ.α.
«Daliland» (ΗΠΑ/ Αγγλία/ Γαλλία, 2023)
Οι θεατές του «Daliland» θα έχουν την ευκαιρία να εισχωρήσουν για λίγο στο πνεύμα του διάσημου Ισπανού σουρεαλιστή ζωγράφου Σαλβαδόρ Νταλί (1904-1989) ο οποίος όπως η ταινία της Μαίρη Χάρον τονίζει, ήταν επίσης ένας παμπόνηρος επιχειρηματίας που μπορούσε να γίνει τσαρλατάνος προκειμένου να πουλήσει τον εαυτό του στο κοινό. Με άξονα το 1973, όταν ο γάμος του ζωγράφου με την καταπιεστική γυναίκα του, την Γκαλά, όδευε προς την διάλυσή του, η Χάρον επεξεργάζεται μια ενδιαφέρουσα πτυχή του θέματος σχολιάζοντας την ματαιοδοξία της διασημότητας που μπορεί να φτάσει στο σημείο της απόλυτης γελοιότητας. Το καταφέρνει ως ενός σημείου, όμως η εικόνα του Νταλί έτσι όπως τον υποδύεται ο Μπεν Κίνγκσλεϊ είναι τόσο γκροτέσκα που αποδυναμώνει την ταινία κλονιζοντας το όποιο ενδιαφέρον μας για αυτήν. Κάτι που δεν θα έλεγα ότι συμβαίνει με την Μπάρμπαρα Σούκοβα που ταιριάζει γάντι στον ρόλο της Γκαλά.
Βαθμολογία: 2
ΑΘΗΝΑ: VILLAGE MALL – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ – GROUPER ESCAPE ΙΛΙΟΝ – TOWN CINEMAS – ΝΙΡΒΑΝΑ – ΙΝΤΕΑΛ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΣΙΝΕΡΑΜΑ Π. ΦΑΛΗΡΟ – ΣΙΝΕ ΒΑΡΚΙΖΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: GROUPER ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ κ.α.
«Η κόρη του βασιλιά του βάλτου» (The Marsh King’s Daughter, ΗΠΑ, 2023)
Η φύση και τα παράξενα «παιχνίδια» της είναι ένας από τους λόγους που αξίζει κανείς να έχει υπόψη του το «υπαρξιακό θρίλερ» του Νιλ Μπέργκερ γνωστού από το ενδιαφέρον θρίλερ μυστηρίου «Ο μάγος Αϊζενχάϊμ». Η Ντέιζι Ρίντλεϊ του νέου κύκλου ταινιών «Star wars» υποδύεται την γυναίκα που ως παιδί μεγάλωσε απομονωμένη στην φύση με τον παράφρονα πατέρα της (Μπεν Μέντελσον) από τον οποίο μπόρεσε κάποια στιγμή να ξεφύγει με την βοήθεια της μητέρας της (Κάρεν Πιστόριους). Και τώρα, μεγάλη πια και μάνα η ίδια θα τον ξαναβρεί στο διάβα της. Το πιο αξιόλογο τμήμα της ταινίας είναι εκείνο με τις σκηνές στα δάση και τα ποτάμια όπου συναντάμε τους δύο χαρακτήρες μαζί στην αρχή και το τέλος της ταινίας. Κατά τα άλλα, μια μάλλον προβλέψιμη περιπέτεια που και να μην την δεις δεν έχεις χάσει και πολλά.
Βαθμολογία: 2
ΑΘΗΝΑ: ΑΕΛΛΩ – ΝΙΡΒΑΝΑ – ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ ΑΙΓΑΛΕΩ – ΑΛΙΚΗ ΝΕΑ ΜΑΚΡΗ – VILLAGE MALL – VILLAGE METRO MALL – VILLAGE ΡΕΝΤΗ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ κ.α.
«Προετοιμασίες για να είμαστε μαζί, άγνωστο για πόσο» (Felkészülés meghatározatlan ideig tartó együttlétre, Ουγγαρία, 2023)
Βαθιά βουτιά στο μυαλό και κυρίως στην ψυχή μιας σαραντάρας νευροχειρουργού (Νατάσα Στορκ) αποπειράται η ουγγαρέζα σκηνοθέτρια Λίλι Χόρβατ στην ταινία «Προετοιμασίες για να είμαστε μαζί, άγνωστο για πόσο». Η νευροχειρουργός έχει επιστρέψει στην Βουδαπέστη μετά από μια περίοδο στην Αμερική όπου υποτίθεται ότι γνώρισε έναν άλλο γιατρό κλείνοντας ραντεβού μαζί του στην πατρίδα της. Εκείνος ισχυρίζεται ότι δεν την γνωρίζει. Το τι έχει συμβεί στην ζωή της νευροχειρουργού το μαθαίνουμε αποσπασματικά, δεν ξέρουμε τι από όλα αυτά είναι αλήθεια και τι όχι, δεν είναι εξάλλου εκεί το θέμα μιας ταινίας που στηρίζεται περισσότερο στην «αίσθηση» και λιγότερο στην αφήγηση. Αυτό που βλέπουμε είναι μια αρκετά αφαιρετική και ακόμα περισσότερο σεναριακά αυθαίρετη μελέτη πάνω στην αβεβαιότητα, την ανασφάλεια, την φαντασία και την ανεκπλήρωτη επιθυμία της γυναίκας • θέματα που απασχόλησαν πολύ καλύτερα την συμπατριώτισσα της Χόρβατ, Ιντγκο Ενιέντι στην πολύ ανώτερη ταινία «Η ψυχή και το σώμα».
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΚΗΦΙΣΙΑ – ΝΙΡΒΑΝΑ – ΤΡΙΑΝΟΝ
«Ζάκρος» (Ελλάδα, 2023)
Από το ερχόμενο Σάββατο και σε περιορισμένες προβολές στον Δαναό θα παίζεται το ντοκιμαντέρ του Φίλιππου Κουτσαφτή, ένας φόρος τιμής του σκηνοθέτη της «Αγέλαστου πέτρας» (2000) προς αυτή την μικρή γωνιά της Νοτιοανατολικής Κρήτης, η οποία ως το 1961 ήταν εγκαταλελειμμένη, μέχρι που άρχισε εκεί αρχαιολογικές ανασκαφές ο θρυλικός αρχαιολόγος Νικόλαος Πλάτων. Ο Κουτσαφτής πήγε στο νησί το 1987 για μια καταγραφή αυτών των ερευνών (το μοναδικό οπτικοακουστικό υλικό που υπάρχει με τον Πλάτωνα) και τα τελευταία χρόνια, μέσω της οικονομικής στήριξης της εταιρίας Raycap, επέστρεψε για να συνθέσει εκ νέου το ντοκιμαντέρ που βλέπουμε σήμερα. Λαογραφικό, αρχαιολογικό, τοπογραφικό και πάνω από όλα στοχαστικό, ποιητικό, αφού για τον σκηνοθέτη «όλα είναι εδώ» σε αυτή την μικρή κουκίδα γης μέσα στην απεραντοσύνη του διαστήματος. Δώστε σημασία στην αφήγηση του ιδίου του Κουτσαφτή αλλά και στα κείμενα για τα οποία συνεργάστηκε με τον Κύπριο συγγραφέα Κυριάκο Μαργαρίτη (θυμίζουμε ότι η παγκόσμια πρεμιέρα της «Ζάκρου» έγινε τον περασμένο Φεβρουάριο στο μουσείο του Λούβρου).
Βαθμολογία: 3 ½
ΑΘΗΝΑ: ΔΑΝΑΟΣ (από Σάββατο)
Προβάλλονται επίσης μια περιπέτεια στην ζούγκλα, ο «Ελεύθερος επαγγελματίας» (Freelance, ΗΠΑ, 2023) του Πιέρ Μορέλ, τα κινούμενα σχέδια «Οι Ευχούληδες 3 για μπαντα μαζι» (Trolls 3 band together, 2023) των Γουόλτ Ντορν, Τιμ Χάιτζ και αποκλειστικά στο ΣΤΟΥΝΤΙΟ σε επανέκδοση η προτελευταία ολοκληρωμένη ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Το λιβάδι που δακρίζει» (Ελλάδα/ Ιταλία/ Γαλλία/ Γερμανία, 2004).
