Η φλεγμονή θεωρείται μια «βραδυφλεγής βόμβα» μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό η οποία, όταν χρονίζει, μπορεί να οδηγήσει σε πλήθος προβλημάτων υγείας όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο καρκίνος. Ετσι αποτελεί «καυτό» ερευνητικό πεδίο με διαφορετικές ομάδες να αναζητούν τα αίτια που την προκαλούν. Ενας από τους παράγοντες που επί μακρόν βρίσκεται στο «εδώλιο του κατηγορουμένου» για πρόκληση φλεγμονής είναι η διατροφή. Μάλιστα μεταξύ των κύριων διατροφικών «ενόχων» για πρόκληση φλεγμονής θεωρείται το κόκκινο κρέας.
Ανεπαρκής η μελέτη της σύνδεσης ως σήμερα
Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Ερευνητές του Κολλεγίου Ιατρικής Μπέιλορ στο Τέξας «αθωώνουν» το αγαπημένο πολλών ανθρώπων κόκκινο κρέας σε ό,τι αφορά την πρόκληση φλεγμονής, μέσα από μελέτη τους. Οπως συγκεκριμένα ανέφερε η δρ Αλέξις Γουντ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής και Διατροφής στο Ερευνητικό Κέντρο για την Παιδική Διατροφή στο Κολλέγιο Μπέιλορ και το Νοσοκομείο Παίδων του Τέξας «ο ρόλος της διατροφής, συμπεριλαμβανομένου του κόκκινου κρέατος, στη φλεγμονή και στον κίνδυνο νόσων δεν έχει μελετηθεί επαρκώς, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε συστάσεις δημόσιας υγείας οι οποίες δεν είναι βασισμένες σε ισχυρά στοιχεία». Για αυτόν τον λόγο, τόνισε η καθηγήτρια, «η ομάδα μας έριξε μια καλύτερη ματιά στην πιθανή σύνδεση κόκκινου κρέατος και φλεγμονής χρησιμοποιώντας δεδομένα για τους μεταβολίτες στο αίμα οι οποίοι παρέχουν πιο άμεση σύνδεση μεταξύ διατροφής και υγείας».
Ο σημαντικός ρόλος της ανάλυσης μεταβολιτών στο αίμα
Η δρ Γουντ και οι συνεργάτες της ανέλυσαν στοιχεία που αφορούσαν σχεδόν 4.000 μεγαλύτερους σε ηλικία ενηλίκους οι οποίοι συμμετείχαν στην Πολυεθνική Μελέτη για την Αθηροσκλήρωση (MESA), όπως ανέφεραν προσφάτως στο επιστημονικό περιοδικό «The American Journal of Clinical Nutrition». Εκτός από την αξιολόγηση των αυτο-αναφορών των εθελοντών σχετικά με τη διατροφή που ακολουθούσαν, οι ερευνητές ανέλυσαν ορισμένους βιοδείκτες αλλά και μεταβολίτες στο αίμα οι οποίοι συνδέονται με την πρόσληψη τροφής. Οι μεταβολίτες στο πλάσμα του αίματος βοηθούν στο να «συλλαμβάνονται» οι επιδράσεις που έχει η κατανάλωση διαφορετικών τροφών καθώς ο οργανισμός τις επεξεργάζεται, τις πέπτει και τις απορροφά.
«Ενοχο» το βάρος του ατόμου
Οπως προέκυψε, όταν στην ανάλυση ελήφθη υπόψη και ο Δείκτης Μάζας Σώματος των εθελοντών (ΔΜΣ), η κατανάλωση μη επεξεργασμένου αλλά και επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος (μοσχαριού, χοιρινού ή αρνιού) δεν φάνηκε να συνδέεται άμεσα με κάποιον δείκτη φλεγμονής. Το γεγονός αυτό, κατά τους ερευνητές, μαρτυρεί ότι το βάρος ενός ατόμου, και όχι το κόκκινο κρέας που καταναλώνει, αποτελεί την κύρια αιτία που πυροδοτεί τη χρόνια φλεγμονή. Ιδιαιτέρως σημαντικό εύρημα ήταν ότι δεν φάνηκε να υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP), του κύριου δείκτη που αφορά φλεγμονώδη κίνδυνο ο οποίος οφείλεται σε χρόνια νόσο.
Δεν επιβεβαιώνονται προηγούμενες μελέτες
«Η ανάλυσή μας έρχεται να προστεθεί στα ολοένα και αυξανόμενα στοιχεία που δείχνουν τη σημασία της μέτρησης δεικτών στο πλάσμα του αίματος όπως οι μεταβολίτες, ώστε να ανιχνεύουμε τη σύνδεση μεταξύ διατροφής και νόσων αντί να βασιζόμαστε μόνο στις αναφορές που κάνουν οι ίδιοι οι εθελοντές σχετικά με τη διατροφή τους» σημείωσε η δρ Γουντ και συμπλήρωσε ότι «η ανάλυσή μας δεν υποστηρίζει προηγούμενες μελέτες παρατήρησης οι οποίες συνέδεαν την κατανάλωση κόκκινου κρέατος με τη φλεγμονή».
«Αθώο» το βοδινό κρέας
Με δεδομένο ότι οι μελέτες παρατήρησης δεν μπορούν να αποδείξουν αιτιώδη σχέση, απαιτούνται τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές στις οποίες οι εθελοντές χωρίζονται με τυχαίο τρόπο σε δύο ομάδες εκ των οποίων η μία καταναλώνει τον διατροφικό παράγοντα υπό μελέτη ενώ η άλλη όχι. Οι τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές αποτελούν μια επιπλέον γραμμή επιβεβαίωσης των αποτελεσμάτων. Να σημειωθεί ότι ορισμένες τέτοιες δοκιμές έχουν μέχρι στιγμής δείξει ότι το μη επεξεργασμένο, χωρίς λίπος, βοδινό κρέας μπορεί άφοβα να αποτελεί μέρος μιας υγιεινής για την καρδιά διατροφής.
Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες προτού γίνουν συστάσεις
«Έχουμε φθάσει σε ένα σημείο στο οποίο απαιτούνται περισσότερες μελέτες προτού προχωρήσουμε σε συστάσεις για περιορισμό της κατανάλωσης του κόκκινου κρέατος ώστε να μειωθεί η φλεγμονή» είπε η δρ Γουντ. «Το κόκκινο κρέας είναι δημοφιλές, εύκολα προσβάσιμο και νόστιμο – παράλληλα η θέση του στη διατροφή έχει βαθιές πολιτισμικές ρίζες. Με βάση όλα αυτά, συστάσεις για τη μείωση της κατανάλωσής του πρέπει να υποστηρίζονται από ισχυρές επιστημονικές αποδείξεις, οι οποίες δεν υπάρχουν ακόμη» προσέθεσε η ερευνήτρια.
Να σημειωθεί ότι στη μελέτη συμμετείχε και μία ελληνίδα ερευνήτρια, η καθηγήτρια του Τμήματος Υγιεινής και Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων καθώς και του Τμήματος Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Imperial College του Λονδίνου δρ Ιωάννα Τζουλάκη.
