Η έκδοση «1940- 1944. Αντίσταση και ο αγώνας των δημοσιογράφων για την ελευθερία», αποτέλεσμα της συνεργασίας του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ και της Ελληνογερμανικής Αγωγής παρουσιάστηκε σε μια λαμπρή τελετή χθες στο κτήριο της Ένωσης Συντακτών στην οδό Ακαδημίας, ενώ εγκαινιάστηκε και η έκθεση «Δελτίο Απόντων» της Χριστίνας Κάλμπαρη.
Η έκδοση 1940 – 1944. Η Αντίσταση και ο αγώνας των δημοσιογράφων για την ελευθερία
Η έκθεση κι το βιβλίο που εκδόθηκε έχουν κοινή αφετηρία: Τα ντοκουμέντα του ελληνοϊταλικού πολέμου, της Κατοχής και του Ολοκαυτώματος όπως προκύπτουν μέσα από τα αρχεία της Βιβλιοθήκης της ΕΣΗΕΑ «Δημήτρης Ι. Πουρνάρας», όπου και παρουσιάστηκαν.
«Είναι μεγάλη μου χαρά που εγκαινιάζω μια ξεχωριστή έκθεση τέχνης στην Βιβλιοθήκη της ΕΣΗΕΑ όπου φιλοξενείται πολύτιμο υλικό, εφημερίδες, βιβλία και το σημαντικότερο, χειρόγραφα», είπε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, για το «Δελτίο Απόντων», ενώ έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο πλούτο της Βιβλιοθήκης της ΕΣΗΕΑ «Δημήτρης Ι. Πουρνάρας» και στο έργο του Μορφωτικού Ιδρύματος για την ανάδειξή του.
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στην Βιβλιοθήκη Δημήτρης Ι. Πουρνάρας της ΕΣΗΕΑ
Στον χαιρετισμό της η πρόεδρος του ΔΣ της ΕΣΗΕΑ και του Μορφωτικού της Ιδρύματος, Μαρία Αντωνιάδου, αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα εκδηλώσεων που τιμούν το παρελθόν μας αναδεικνύοντας τη δράση δημοσιογράφων κατά την περίοδο της Κατοχής που με την γραφίδα τους στήριξαν τους Έλληνες.
Με τη σειρά του ο Γενικός Διευθυντής της Ελληνογερμανικής Αγωγής, Σταύρος Σάββας ευχαρίστησε τους δημοσιογράφους που τίμησαν την έκδοση με σύγχρονα κείμενα και τόνισε τη σημασία της ιστορικής γνώσης αλλά και της δημοσιογραφικής καταγραφής ως ιστορικής πηγής στο μέλλον. «Η επιθυμία μας να καλλιεργήσουμε στα παιδιά μας την αγάπη και τον σεβασμό για την ιστορία τους έγινε πραγματικότητα μέσα από την συνεργασία μας με την ΕΣΗΕΑ», κατέληξε.
Κατερίνα Λυμπεροπούλου (συντονισμός έκδοσης), Δημήτρης Σκλαβενίτης (έρευνα έκδοσης), Γιάννης Καράντζας, Μαρία Αντωνιάδου (Πρόεδρος ΕΣΗΕΑ), Ελένη Καρκαζή Πουρνάρα, Σταύρος Σάββας (Γενικός Διευθυντής Ελληνογερμανικής Αγωγής)
«Δεν υπάρχει τίποτα πιο αυθεντικό από τον ημερήσιο τύπο», τόνισε ο Μάνος Αλχανάτης, πρώτος Αντιπρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας, αναφερόμενος μεταξύ άλλων στην επιστολή διαμαρτυρίας του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού για τον διωγμό των Εβραίων της κατοχικής Αθήνας, ένα από τα πολύτιμα ντοκουμέντα που περιλαμβάνει η έκδοση. Ευχήθηκε το βιβλίο να είναι πηγή έμπνευσης και κυρίως αναστοχασμού.
Στην συνέχεια μαθητές και μαθήτριες της Ελληνογερμανικής Αγωγής παρουσίασαν με τον δικό τους τρόπο επιλεγμένα αποσπάσματα από εφημερίδες της περιόδου του ελληνοϊταλικού πολέμου και της Κατοχής.
Μαθήτριες και μαθητές της Ελληνογερμανικής Αγωγής διάβασαν επιλεγμένα αποσοπάσματα του τόμου
Στην εκδήλωση παρέστησαν διακεκριμένες προσωπικότητες από τον χώρο του πολιτισμού, της πολιτικής, της δημοσιογραφίας και της εκπαίδευσης.
Η έκδοση
Για την έκδοση του συλλεκτικού ιστορικού τόμου αντλήθηκε υλικό από εφημερίδες της εποχής του ελληνοϊταλικού πολέμου και της Κατοχής. Η έρευνα κι η τεκμηρίωση έγινε από τον ιστορικό Δημήτρη Σκλαβενίτη.
Στόχος της έκδοσης είναι να δοθεί στον σύγχρονο αναγνώστη μία διαφορετική οπτική των γεγονότων μιας, κρίσιμης για την πατρίδα μας, εποχής, να συνδεθεί το παρόν με το παρελθόν του τόπου μας, καταδεικνύοντας την αξία της Ιστορίας μας ως εθνικής μας μνήμης και τη σύνδεσή της με το σήμερα. Και να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο σε ερευνητές, σπουδαστές, δημοσιογράφους κ.α.
Το πρώτο μέρος της έκδοσης περιλαμβάνει κείμενα σύγχρονων δημοσιογράφων σχετικά με την περίοδο 1940-1944. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται αναλυτικά οι εφημερίδες της περιόδου, πολλές από τις οποίες βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας και βοήθησαν να διατηρηθεί αναμμένη η φλόγα της Αντίστασης.
Η έκθεση
Η έκθεση αποτελείται από έργα ζωγραφικής και σχέδια σε χαρτί, που δημιουργήθηκαν ειδικά για τον χώρο της Βιβλιοθήκης, με αφετηρία φωτογραφίες και κινηματογραφικά ντοκουμέντα από την Κατοχή και το Ολοκαύτωμα.
Πρόκειται για την πρώτη εικαστική έκθεση που φιλοξενείται στους χώρους της Βιβλιοθήκης «Δημήτρης Ι. Πουρνάρας» με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940. Η έκθεση διαρκεί ως τις 14 Νοεμβρίου.
Οι ζωγραφικές συνθέσεις, που προέκυψαν από την ελεύθερη εικαστική απόδοση του αρχειακού υλικού, έχουν ως σκοπό να προσεγγίσουν το συγκλονιστικό αυτό θέμα, καθώς και την τραγική αίσθηση της απώλειας, κυρίως μέσα από μια συμβολική και υπαρξιακή ματιά. Η νέα αυτή ζωγραφική σειρά συνομιλεί με τα έργα της ενότητας «H εκδρομή», τα οποία σκιαγραφούν τη γαλήνη μιας μονοήμερης εκδρομής στη φύση, καθώς αυτή επισκιάζεται από την αδιόρατη απειλή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Τα έργα – εμπνευσμένα από τη νουβέλα της Anna Seghers «Η εκδρομή των κοριτσιών που χάθηκαν» – είχαν πρωτοπαρουσιαστεί στην ομώνυμη ατομική έκθεση στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, την άνοιξη του 2023 σε επιμέλεια του ιστορικού τέχνης Χριστόφορου Μαρίνου.
Η έκδοση κι έκθεση πραγματοποιήθηκαν με τις ευγενικές χορηγίες του υπουργείου Πολιτισμού, της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης και του Αθηναϊκού – Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων
