Η αξία των ερευνών αναδεικνύεται στην πορεία του χρόνου. Σε αυτή την εκλογική διαδικασία έγινε λόγος για απρόσμενες ανατροπές, εκπλήξεις και επικοινωνιακά λάθη τα οποία καθόρισαν το αποτέλεσμα. Ήταν τελικά αυτή η εικόνα ή μήπως όλα (ή σχεδόν όλα) τα αποτελέσματα ήταν απολύτως φυσιολογικά;

Η εταιρεία Good affairs ξεκίνησε από τον Νοέμβριο του 2022 να μετρά την απόδοση των περιφερειαρχών σε όλη την επικράτεια. Η πανελλαδική έρευνα επαναλήφθηκε στο τέλος Απριλίου και τα συμπεράσματα για τις τάσεις επιβεβαιώθηκαν στις εκλογές που μόλις διεξήχθησαν.

Ταυτόχρονα 40 μέρες πριν τις εκλογές επιχειρήσαμε να δούμε τι συμβαίνει στην πρωτεύουσα της χώρας, λίγες μέρες αφότου έγιναν γνωστοί οι υποψήφιοι δήμαρχοι που θα διεκδικούσαν τον δήμο της Αθήνας. Τότε με βάση τα ευρήματα της έρευνας είχα κάνει το εξής σχόλιο «Η μάχη της Αθήνας φαίνεται πως είναι πιο ανοιχτή από ότι αναμενόταν. Στην έρευνα που έγινε μεταξύ 7-12 Σεπτεμβρίου, την εποχή που η κακοκαιρία Daniel χτύπησε τη πατρίδα μας και ως εκ τούτου έχει επηρεάσει τους ερωτηθέντες εκείνης της περιόδου, ο νυν δήμαρχος Κώστα Μπακογιάννης είναι μεν πρώτος αλλά απέχει από το ποσοστό του 2019 και την εκλογή από την πρώτη Κυριακή. Η δεύτερη θέση, την περίοδο που έγινε η έρευνα, φαίνεται να είναι ανοιχτή μεταξύ τριών. Του κ. Ζαχαριάδη ο οποίος προηγείται ελαφρώς αλλά εδώ θα πρέπει να δούμε αν η εκλογή του κ. Κασσελάκη τον ευνοήσει ή του στοιχίσει μιας και ο ίδιος ήταν υποστηρικτής της κα. Αχτσιόγλου, του κ. Δούκα ο οποίος φαίνεται πως σε περίπτωση που κάνει την έκπληξη και περάσει στον 2ο γύρο κοντράρει στα ίσα τον κ. Μπακογιάννη».

Πράγματι η εικόνα του κ. Μπακογιάννη είχε χτυπηθεί από το έργο που καθόρισε εν τέλει και τις εκλογές – τον Μεγάλο Περίπατο.

Την στιγμή που η μαζική πλειοψηφία των δημοτών της πόλης εξέφραζε τόσο αρνητική άποψη στο άκουσμα της φράσης «Μεγάλος περίπατος», είναι απόλυτα λογικό η θητεία του απερχόμενου δημάρχου να κρίνεται με αρνητικό πρόσημο και (άδικα ή δίκαια) να περνάνε σε 2η μοίρα τα υπόλοιπα έργα βελτίωσης της καθημερινότητας.

Με την πάροδο του χρόνου ήταν βέβαιο πως η συσπείρωση των οπαδών της ΝΔ θα μεγάλωνε αλλά ο στόχος της πρώτης Κυριακής ήταν πάντα δύσκολος. Ταυτόχρονα μέσα στον Σεπτέμβρη έλαβε χώρα ένα γεγονός το οποίο άλλαξε τις δυναμικότητες των υποψηφίων δημάρχων. Η εκλογή του κ. Κασσελάκη, αποσυσπείρωσε την υποψηφιότητα του κ. Ζαχαριάδη και κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ στράφηκε σε άλλα ψηφοδέλτια όπως αυτού του κ. Σοφιανού και του κ. Παπαδάκη. Η μοναδική ικανή και αναγκαία συνθήκη ήττας του απερχόμενου Δημάρχου πραγματοποιήθηκε δια της τεθλασμένης και βρέθηκε στον 2ο γύρο, ο μοναδικός υποψήφιος ο οποίος είχε περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει τον νυν Δήμαρχο. Ο Χάρης Δούκας είναι ο επόμενος Δήμαρχος της πρωτεύουσας κάτι το οποίο δεν μπορεί να θεωρηθεί έκπληξη με βάση τα στοιχεία που υπήρχαν.

Έχοντας γνώση των έρευνών και ακούγοντας να κατηγορείται η στρατηγική του Κώστα Μπακογιάννη να προκαλέσει το debate της Τέταρτης, εκτιμώ πως τελικά πήρε το ρίσκο βλέποντας πως οι πιθανότητες επανεκλογής ήταν λιγότερες από αυτές της τελικής αποτυχίας.

Στις περιφέρειες τώρα τα πράγματα ήταν σαφώς πιο ξεκάθαρα από την πρώτη στιγμή και σε αυτό βοήθησε η έγκαιρη μελέτη των δεικτών αποδοχής.

Η αντικατάσταση του κ. Νίκα αρχικά και του κ. Πατούλη αργότερα, παρόλες τις διαφορετικές αφορμές, είχαν και μια βασική αιτία: Αμφότεροι δεν μπορούσαν να συγκεντρώσουν θετικές γνώμες για το έργο τους και αντικαταστάθηκαν από ανθρώπους οι οποίοι, εν τέλει δικαίωσαν τον πρωθυπουργό για την επιλογή του. Οι κ. Πτωχός και Χαρδαλιάς, είχαν σαφώς περισσότερες θετικές γνώμες από αρνητικές και οι αντικαταστάτες των περιφερειαρχών έδωσαν την λύση στην ΝΔ σε δύο καθοριστικές περιφέρειες.

Την ίδια στιγμή οι περιφερειάρχες κ. Αρναουτάκης, Τζιτζικώστας, Φαρμάκης και Χατζημάρκος είχαν συνεχώς θετικό ισοζύγιο το οποίο ήταν και το προοίμιο επανεκλογής τους. Το κοινό όλων αυτών των περιπτώσεων ήταν πως αυτή η θετική αποδοχή, αποθάρρυνε πλήρως τους επίδοξους αντάρτες να σχηματίσουν ψηφοδέλτια τα οποία θα απειλούσαν τους νυν περιφερειάρχες. Μάλιστα ακριβώς για αυτό τον λόγο, οι 4 αυτοί περιφερειάρχες είχαν συνεχώς ανοδική τάση στην πορεία προς τις εκλογές.

Στον αντίποδα οι υποψηφιότητες της κα Κράτσα και του κ. Κασαπίδη, οι οποίοι και έχασαν καθαρά από τους κ. Τρεπεκλή & Αμανατίδη (δύο υποψηφιότητες προερχόμενες από τα σπλάχνα της ΝΔ), είχαν σταθερά αρνητικό ισοζύγιο στην γνώμη των πολιτών και ως εκ τούτου καμία έκπληξη δεν μας προκάλεσε και εκεί το αποτέλεσμα (κάρτες 10,11). Ειδικά για τον κ. Κασαπίδη, το πρόβλημα της ανεργίας ήταν ένας καθοριστικός παράγοντας ο οποίος όμως είχε φανεί από τις εκλογές του 2023, όταν και στην προνομιακή, για την συντηρητική παράταξη, περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, τα ποσοστά σε σχέση με το 2019 έπεσαν στους 3 από τους 4 νομούς.

Άφησα τελευταία την ιδιαίτερη περίπτωση της Θεσσαλίας. Ο κ. Αγοραστός, μέχρι και την τραγική θεομηνία, φαινόταν ως το αδιαφιλονίκητο φαβορί. Ο μαύρος κύκνος των ερευνών, όμως έκανε την εμφάνισή του και η τελική νίκη του κ. Κουρέτα κρίνεται απόλυτα φυσιολογική μετά την καταστροφή του Σεπτεμβρίου. Όμως ακόμη και εδώ έχει αξία να τονίσουμε ότι η πρότερη πολύ θετική εικόνα του απερχόμενου περιφερειάρχη Θεσσαλίας, τον κράτησε σε ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό στον πρώτο γύρο (41.37%).

Εν τέλει οι εκπλήξεις δεν ήταν και τόσο μη αναμενόμενες αν μελετήσουμε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ερευνών και αν δεν αντιμετωπίζονται οι μετρήσεις σαν μια στατική πρόβλεψη αποτελέσματος αλλά ως μια αποτύπωση πολλών στιγμών μέσα σε μία τετραετία.