Η Χεζμπολάχ, ή το Κόμμα του Θεού, είναι ένα από τα σημαντικότερα ισλαμιστικά κινήματα στη Μέση Ανατολή. Με έδρα το Λίβανο, διαθέτει μια ισχυρή στρατιωτική πτέρυγα, αλλά διευθύνει επίσης ένα πολιτικό κόμμα που ασκεί αποφασιστική επιρροή, τηλεοπτικούς σταθμούς και ένα εκτεταμένο δίκτυο υπηρεσιών πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένων κλινικών και σχολείων. Τα εκτεταμένα επιχειρηματικά της συμφέροντα, νόμιμα και παράνομα, αποφέρουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια.
Αυτό το ευρύ φάσμα πόρων και οι στενοί δεσμοί της με το Ιράν και τη Συρία έχουν βοηθήσει τη Χεζμπολάχ να ξεπεράσει πολλαπλές προκλήσεις στα 40 χρόνια της ύπαρξής της. Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν διαδραμάτισε βασικό ρόλο στις απαρχές της οργάνωσης και έκτοτε την καθοδηγεί αποτελεσματικά. Η Χεζμπολάχ είναι περιφερειακός παίκτης και οι επικεφαλής της φέρονται να έχουν αναπτυχθεί στο Ιράκ για να εκπαιδεύσουν σιιτικές πολιτοφυλακές και στην Υεμένη για να συνεργαστούν με τους αντάρτες Χούθι.
Ιστορία βίας
Από την ίδρυσή της από μια ομάδα ριζοσπαστών σιιτών κληρικών το 1982, η Χεζμπολάχ έχει κατηγορηθεί για μεγάλες, αιματηρές πράξεις βίας στο Λίβανο, κατά του Ισραήλ και διεθνώς. Οι ειδικοί της τρομοκρατίας τη θεωρούν πρωτοπόρο στις επιθέσεις αυτοκτονίας με μαζικές απώλειες.
Η Χεζμπολάχ, που έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και ορισμένες άλλες χώρες, ελέγχει μεγάλο μέρος των σιιτικών περιοχών του Λιβάνου που αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσμού: τη νότια Βηρυτό, το νότιο Λίβανο και την ανατολική κοιλάδα Μπεκάα.
Οι σχέσεις μεταξύ της Χεζμπολάχ και της παλαιστινιακής παράταξης Χαμάς δεν είναι πάντα καλές. Η Χαμάς είναι παρακλάδι του σουνιτικού κινήματος των Αδελφών Μουσουλμάνων, ενώ η ιδεολογική πηγή της Χεζμπολάχ είναι η ιρανική επανάσταση.
Χεζμπολάχ – Χαμάς
Οι δύο ομάδες ήρθαν σε ρήξη για τη Συρία κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, όταν η Χαμάς αρνήθηκε να υποστηρίξει την κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ. Αλλά οι εκπρόσωποι και των δύο -και οι Ιρανοί αξιωματούχοι ασφαλείας- διαβουλεύονται τακτικά. Όλοι είναι αφοσιωμένοι στην καταστροφή του Ισραήλ και αντιτίθενται σε οποιαδήποτε εξομάλυνση των δεσμών από αραβικά ή μουσουλμανικά κράτη.
Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις για άμεση εμπλοκή, οι ειδικοί βλέπουν την επιρροή της Χεζμπολάχ στις φρικαλεότητες της Χαμάς στο Ισραήλ πριν από 10 ημέρες, όπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του Guardian στη Μέση Ανατολή.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Χαμάς είχε τη συμβολή της Χεζμπολάχ. Αυτό ήταν βγαλμένο κατευθείαν από το εγχειρίδιο της Χεζμπολάχ», δήλωσε ο Matthew Levitt, στο Washington Institute for Near East Policy.
Η απειλή τώρα
Ένα πρόσφατο βίντεο που έδειχνε μαχητές να εκπαιδεύονται με τουφέκια ελεύθερου σκοπευτή, σκι και χιονοπέδιλα στα βουνά του Λιβάνου μπορεί να υπερβάλλει σε ορισμένες από τις στρατιωτικές δυνατότητες της Χεζμπολάχ, αλλά οι περισσότεροι αναλυτές δεν αμφιβάλλουν ότι είναι σημαντικές.
Η Χεζμπολάχ διαθέτει μια δύναμη 20.000 μαχητών, πολλοί από τους οποίους είναι άρτια εκπαιδευμένοι και καλά οπλισμένοι. Θα μπορούσε να επεκταθεί γρήγορα με την πρόσκληση 30.000 μερικώς απασχολούμενων και στη συνέχεια να αυξηθεί περαιτέρω με λιγότερο καλά εκπαιδευμένους, βοηθητικούς, δήλωσε ο Ναβίντ Αχμέντ, ανεξάρτητος αναλυτής με έδρα τον Κόλπο, που ειδικεύεται στη Χεζμπολάχ.
Πολλοί διοικητές της Χεζμπολάχ απέκτησαν χρήσιμη εμπειρία σε μάχες στη Συρία, όπου η οργάνωση αναπτύχθηκε μαζικά για να ενισχύσει το καθεστώς του Άσαντ, και οι ειδικοί λένε ότι το προπύργιο της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο είναι προστατευμένο από ένα σύστημα βαθιών καταφυγίων, σηράγγων και υπόγειων αποθηκών.
Πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς
Το κρίσιμο είναι ότι η Χεζμπολάχ διαθέτει τεράστια αποθέματα πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, οι οποίοι θα μπορούσαν να πλήξουν σχεδόν οπουδήποτε στο Ισραήλ και να υπερκεράσουν τις αμυντικές ασπίδες για να καταστρέψουν βασικές υποδομές, καθώς και να πλήξουν πληθυσμιακά κέντρα. Οι πρόσφατες ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στη Συρία είναι πιθανό να αποσκοπούσαν στην παρεμπόδιση περαιτέρω προμηθειών που φθάνουν στη Χεζμπολάχ από το Ιράν.
«Οπλίζονται μέχρι τα δόντια»
«Οπλίζονται μέχρι τα δόντια. Έχουν αποθηκεύσει πυραύλους, πολλά βλήματα πυροβολικού … έχουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλου βεληνεκούς ικανά να μεταφέρουν πλήρες ωφέλιμο φορτίο. Πρόκειται για μια πολύ επιδέξια και προηγμένη στρατιωτική οργάνωση μετά την εμπειρία της στη Συρία», δήλωσε ο Ahmed.
Πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ
Η ένταση κατά μήκος των συνόρων του Ισραήλ με τον Λίβανο είναι πολύ υψηλή. Υπήρξαν μέρες συγκρούσεων και υπήρξαν και κάποιοι νεκροί. Την Τρίτη, ένας αντιαρματικός πύραυλος που εκτοξεύτηκε από τον Λίβανο προσγειώθηκε στην πόλη Metula στο βόρειο Ισραήλ. Οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας απάντησαν με πυροβολικό και αεροπορικές επιδρομές. Δεκάδες χωριά νότια των συνόρων εκκενώθηκαν.
Η απειλή της ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή
Εάν οι ηγέτες της Χεζμπολάχ (ή μάλλον η Τεχεράνη) αποφασίσουν υπέρ της κλιμάκωσης των σημερινών εχθροπραξιών χαμηλού επιπέδου, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια αιματηρή και δύσκολη διμέτωπη σύγκρουση για το Ισραήλ και έτσι – δυνητικά – σε μια περιφερειακή ανάφλεξη καθώς εμπλέκονται η Συρία, το Ιράν, οι ΗΠΑ και άλλοι παράγοντες.
Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι η Χεζμπολάχ, αν και αφοσιωμένη στην καταστροφή του Ισραήλ, έχει πολλά να χάσει αν διακινδυνεύσει μια ολοκληρωτική σύγκρουση, δεδομένων των πολιτικών και εκτεταμένων εμπορικών συμφερόντων της. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Χεζμπολάχ εδώ και αρκετό καιρό επιδιώκει να προκαλέσει έναν σύντομο, περιορισμένο πόλεμο, αλλά θέλει να αποφύγει οτιδήποτε μεγαλύτερο. Ωστόσο, όλοι συμφωνούν ότι υπάρχει σημαντικός κίνδυνος μοιραίου λανθασμένου υπολογισμού σε ένα τόσο τεταμένο περιβάλλον.
Ένας πρόσθετος παράγοντας είναι η μαζική αμερικανική δύναμη που κατευθύνεται τώρα στην ανατολική Μεσόγειο, η οποία στάλθηκε με τη ρητή πρόθεση να εκφοβίσει τη Χεζμπολάχ και τους προστάτες της στην Τεχεράνη.
«Κανείς -ούτε καν ένα κυρίαρχο έθνος- δεν πρόκειται να αγνοήσει δύο ομάδες αεροπλανοφόρων. Δεν τους εμποδίζει να κάνουν επιθέσεις μικρής – κλίμακας, αλλά θα κάνει [τη Χεζμπολάχ] να σκεφτεί πολύ προσεκτικά το ενδεχόμενο να κάνει κάτι μεγαλύτερο», δήλωσε ο Levitt.
Το τι θα συμβεί όταν ξεκινήσει η αναμενόμενη ισραηλινή χερσαία επίθεση στη Γάζα είναι ένα άλλο ερώτημα. Εκπρόσωπος της Χεζμπολάχ περιέγραψε τις μέχρι τώρα επιθέσεις της ως «προειδοποίηση» προς το Ισραήλ, ενώ ανώτεροι αξιωματούχοι της Χεζμπολάχ έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θα μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν έχει ήδη προειδοποιήσει ότι «η πιθανή εξάπλωση του πολέμου σε άλλα μέτωπα πλησιάζει στο αναπόφευκτο στάδιο».
Οι δραματική αλλαγή των συνθηκών μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου σημαίνουν ότι η συμβατική σοφία για το πώς συμπεριφέρονται οργανώσεις όπως η Χαμάς ή η Χεζμπολάχ δεν ισχύει πλέον. Αυτό καθιστά το μέλλον πολύ δύσκολο να προβλεφθεί – και άρα πολύ πιο επικίνδυνο, καταλήγει συμπερασματικά ο Guardian.
