Τον Μάϊο 2023, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε ότι η νόσος COVID-19 δεν συνιστά «διεθνή επείγουσα κατάσταση δημόσιας υγείας», αλλά αποτελεί πλέον εγκατεστημένο και συνεχιζόμενο πρόβλημα υγείας.
Το προηγούμενο διάστημα εμβολιαστήκαμε ή και νοσήσαμε ή και τα δύο. Έτσι, σήμερα, τα επίπεδα ανοσίας του πληθυσμού είναι υψηλά. Παράλληλα, το σύστημα υγείας δεν πιέζεται, καθώς οι νοσηλείες στα νοσοκομεία, οι εισαγωγές σε ΜΕΘ και οι θάνατοι που συνδέονται με COVID-19 είναι σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Αυτό αποδίδεται τόσο στην ηπιότερη κλινική εικόνα που προκαλεί η παραλλαγή Όμικρον του ιού SARS-CoV-2 (και οι υποπαραλλαγές της), όσο και στη διαθεσιμότητα αποτελεσματικών εμβολίων, ταχέων διαγνωστικών δοκιμασιών και αποτελεσματικών φαρμάκων. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει σε αυτή τη φάση ανάγκη για λήψη οριζόντιων μέτρων.
Ωστόσο, ο ιός SARS-CoV-2 συνεχίζει να κυκλοφορεί και ορισμένες ομάδες εξακολουθούν να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση και θάνατο σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Στα άτομα αυτά, ακόμη και μικρή μείωση της αποτελεσματικότητας του εμβολίου -όπως συμβαίνει όσο απομακρυνόμαστε χρονικά από την τελευταία δόση εμβολιασμού – μπορεί να συνεπάγεται αξιοσημείωτη αύξηση των πιθανοτήτων σοβαρής νόσου ή και θανάτου.
Η χώρα έχει φροντίσει για την προμήθεια επικαιροποιημένων εμβολίων και η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, σε συμφωνία με διεθνή επιστημονικά σώματα, συνιστά με έμφαση τον εμβολιασμό με επικαιροποιημένο εμβόλιο των ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω, ή νεότερων ατόμων με υποκείμενα νοσήματα, των εγκύων και των επαγγελματικών υγείας. Πρωταρχικός στόχος η προστασία των ομάδων αυτών που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσου ή και θανάτου, και ταυτόχρονα η διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας των συστημάτων υγείας. Από τον γενικό πληθυσμό, όποιος επιθυμεί, έχει επίσης τη δυνατότητα να εμβολιαστεί.
Είναι γεγονός ότι ο κόσμος έχει κουραστεί από τις συνεχείς παραινέσεις για εμβολιασμό. Η επιχειρηματολογία που συχνά αντιμετωπίζουμε οι γιατροί είναι: γιατί να εμβολιαστώ, αφού και στην περίπτωση που νοσήσω υπάρχουν φάρμακα; Πρώτον γιατί δεν είναι απαραίτητο να νοσήσεις ελαφρά, ειδικά αν ανήκεις στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Δεύτερον γιατί οι θεραπείες για να είναι αποτελεσματικές πρέπει να χορηγηθούν άμεσα. Και τρίτον για να μην διακινδυνεύσεις ενδεχόμενες μακροχρόνιες συνέπειες της λοίμωξης με τον ιό – το σύνδρομο long-COVID εξακολουθεί να μας απασχολεί.
Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μικρή αύξηση σε νοσηλείες, ενώ κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο νέων εξάρσεων ή την εμφάνιση νέων στελεχών του ιού. Τουλάχιστον οι ομάδες υψηλού κινδύνου θα ήταν παράλογο να μην είναι προστατευμένες τη στιγμή που υπάρχει η δυνατότητα. Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν.
Η Παγώνα Δ. Λάγιου είναι Καθηγήτρια Υγιεινής-Επιδημιολογίας και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Πρόσεδρη Καθηγήτρια Επιδημιολογίας Παν/μίου Harvard
