Ήδη από το 2010 είχαμε αρχίσει να μιλάμε για το τέλος μιας εποχής: της εποχής των supermodels. Κατεβαίνοντας από τις πασαρέλες και τα στιλέτο της το 2015, η Gisele Bündchen έσβησε τα φώτα κι έκλεισε την πόρτα μιας εποχής που πια ανήκε στο παρελθόν. Τη σκυτάλη πήραν τα nepo models:Kendall Jenner, Gigi και Bella Hadid, Kaia Gerber. Όμως τα πράγματα στο κόσμο της μόδας – και τον κόσμο γενικότερα – είχαν ήδη αλλάξει. Ζήτηση πια είχε η διαφορετικότητα.
Και κάπου εκεί συνέβη το παράδοξο. Παρά την απύθμενη δεξαμενή διαφορετικότητας εκεί έξω, τη ζήτηση έσπευσε να καλύψει η Τεχνητή Νοημοσύνη. Όσοι πιστεύαμε ότι τα μοντέλα δεν κινδυνεύουν να αντικατασταθούν από την ΤΝ, ήμασταν πολύ αφελείς. Γιατί τα ψηφιακά μοντέλα είναι εδώ και αποτελούν την τελευταία λέξη της μόδας.
Τον περασμένο Απρίλιο, στην Νέα Υόρκη έκανε πρεμιέρα η πρώτη ψηφιακή εβδομάδα μόδας, για την οποία ο New York Post έγραψε πως «προμηνύει το μέλλον της μόδας». Χρησιμοποιώντας προγράμματα όπως το Midjourney, οι σχεδιαστές δημιούργησαν εικονικά μια συλλογή από εμφανίσεις που παρουσιάστηκαν από ψηφιακά σχεδιασμένα μοντέλα σε μια επίσης ψηφιακή πασαρέλα στα Spring Studios της Νέας Υόρκης.
Η πρώτη αυτή ψηφιακή εβδομάδα μόδας ήταν ένα μόνο από τα πολλά δείγματα που έχουμε τα τελευταία χρόνια που μαρτυρούν την στροφή των μεγάλων fashion brands προς την ψηφιακή εποχή. Εταιρίες όπως η Prada και η Balmain ήδη από το 2018 έχουν αρχίσει να συνεργάζονται με εταιρίες που φτιάχνουν ψηφιακά μοντέλα, καθώς και ψηφιακές influencers όπως η Miquela. Πλέον υπάρχουν και ειδικά πρακτορεία ψηφιακών μοντέλων όπως το Diigitals, το πρώτο του είδους και υπεύθυνο για το πρώτο ψηφιακό μοντέλο που δημιουργήθηκε ποτέ, τη Shudu.
Τον περασμένο Μάρτιο, η Levi’s ανακοίνωσε τη συνεργασία της με το νεοσύστατο σχετικά στούντιο ψηφιακής τεχνολογίας Lalaland.ai που κατασκευάζει μοντέλα κατά παραγγελία με τη βοήθεια της ΤΝ για εταιρίες μόδας. Ο αμερικανικός κολοσσός των τζιν τόνισε πως στόχος αυτής της σύμπραξης δεν είναι να αντικατασταθούν εντελώς τα μοντέλα με σάρκα και οστά, αλλά να ενισχύσουν την εκπροσώπηση της διαφορετικότητας και την ποικιλομορφία στο ηλεκτρονικό της κατάστημα.
Το εύλογο ερώτημα που πολλοί έθεσαν είναι το εξής: δεν θα μπορούσε η Levi’s να επιτύχει τον αβρό της στόχο προσλαμβάνοντας περισσότερα και διαφορετικότερα μεταξύ τους αληθινά μοντέλα; Οι αντιδράσεις κατά της εν λόγω συνεργασίας ήταν γρήγορες και κατά τόπους σφοδρές. Οι επικριτές ζήτησαν, εύλογα, να μάθουν πώς ακριβώς προάγεται η συμπερίληψη και έσπευσαν να προειδοποιήσουν πως η χρήση της ΤΝ για τη δημιουργία BIPOC μοντέλων θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια μορφή ψηφιακού blackface.
Επιπλέον, δεν ήταν λίγοι κι εκείνοι που εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με την πιθανότητα η τεχνολογία να φτάσει να εκτοπίσει την ανθρώπινη εργασία. Ανησυχίες καθόλου νέες για το εργατικό δυναμικό διαφόρων κλάδων. Ας μην ξεχνάμε πως ένα από τα βασικά αιτήματα των απεργών ηθοποιών του Χόλιγουντ είναι η διαβεβαίωση πως τα ψηφιακά τους αντίγραφα δεν θα χρησιμοποιούνται από τα μεγάλα στούντιο χωρίς την άδειά τους και χωρίς οι ίδιοι να αμείβονται για τη χρήση της εικόνας τους. Το ίδιο εκτεθειμένοι σε αυτόν τον κίνδυνο είναι και οι άνθρωποι που εργάζονται στον χώρο της μόδας ως μοντέλα.
Μπορεί λοιπόν η Τεχνητή Νοημοσύνη να μην απειλεί την ανθρωπότητα με τον τρόπο που φαντάστηκαν ο Stanley Kubrick ή η Mary Shelley, αλλά έχουν αρχίσει να διαφαίνονται οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να απαξιώσει την ανθρώπινη φύση. Η ΤΝ θα μπορούσε όντως να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο προς αξιοποίηση στον δρόμο προς έναν κόσμο πιο συμπεριληπτικό και ισότιμο για όλες και όλους. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανόν πως, ιδιαίτερα στον χώρο της μόδας, λειτουργεί ως placebo, υποκαθιστώντας την πραγματική δράση.
