Ο τουρισμός παρουσιάζεται από τις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών ως ο κινητήριος μοχλός της ελληνικής οικονομίας. Εν μέρει αυτή η θέση είναι ορθή, ωστόσο υπάρχουν πολλαπλοί παράγοντες που εντάσσονται στην κατηγορία «τουρισμός». Η παροχή διαμονής και διατροφής, το ταξίδι στον προορισμό αλλά και η ευρύτερη παροχή υπηρεσιών κατά την περίοδο διαμονής, αποτελούν μερικές από τις προεκτάσεις του.
Η Ελλάδα πράγματι πρωτοστατεί στην τουριστική βιομηχανία. Από τις αρχές του 21ου αιώνα μάλιστα, οι βάσεις που είχαν μπει από τη δεκαετία του 1990, άρχισαν να αποδίδουν αποτελέσματα. Η προσπάθεια της χώρας να καταστεί διεθνής προορισμός ποιοτικού τουρισμού απέδωσε καρπούς. Έως και την κρίση του SARS-COV2 , όταν και τα κράτη έκλεισαν τα σύνορα τους, η χώρα μας είχε διαρκώς ανοδική πορεία τόσο σε φυσικούς αριθμούς (αριθμός επιβατών) όσο και σε οικονομικούς δείκτες. Η κρίση όμως, απέδειξε πως η χώρα μας στερείται επί μέρους σχεδιασμού της τουριστικής ανάπτυξης. Παρότι ο κεντρικός σχεδιασμός είναι κατά τα φαινόμενα επιτυχημένος, εντούτοις βασίζεται σε σαθρά θεμέλια, τα οποία διαβρώνονται διαρκώς.
Η χώρα μας οφείλει να αναπτύξει επί μέρους και ανά περιφέρεια ξεχωριστά τουριστικά μοντέλα. Κάθε περιφέρεια έχει το δικό της στίγμα, τόσο σε επίπεδο φυσικού κάλλους όσο και σε ανθρωπογενείς παρεμβάσεις. Ο κεντρικός σχεδιασμός τουριστικής προβολής που επιχειρείται αυτή την περίοδο, δημιουργεί ένα “κοινό μοτίβο” προώθησης, που έχει ως αποτέλεσμα την μαζικοποίηση των ελληνικών προορισμών, την αδυναμία δημιουργίας ξεχωριστών τόπων διακοπών αλλά και την προβληματική τους προβολή, εξαιτίας της μη ανάδειξης των ξεχωριστών αξιοθέατων.
Πρέπει λοιπόν, να προβεί το κράτος σε συγκεκριμένες πολιτικές, προκειμένου αφενός η τουριστική προβολή να έχει χαρακτηριστικά μοναδικότητας για τον υποψήφιο επισκέπτη, και αφετέρου να προβάλλονται τα αξιοθέατα εκείνα τα οποία καθιστούν τελικά το “προϊόν” μας ως μοναδικό. Με βάση τα παραπάνω, προτείνω τις παρακάτω δράσεις και στοχεύσεις:
Να αποκεντρωθεί η τουριστική προβολή, αφήνοντας το μοτίβο παρουσίασης της ελληνικής επικράτειας “ως ένα” ενιαίο προϊόν και να στηριχθεί η παρουσίαση των τοπίων και παροχών σε επίπεδο Περιφερειών, ούτως ώστε κάθε Περιφέρεια να καθορίζει τις προωθητικές της ενέργειες με γνώμονα τις ιδιαιτερότητες της.
Δημιουργία όπου χρειάζεται και ενίσχυση των ήδη υπαρχόντων εναλλακτικών μορφών τουρισμού, με σκοπό αφενός την προσέλκυση περισσότερων κοινωνικών ομάδων επισκεπτών και αφετέρου τη χρονική αύξηση της τουριστικής περιόδου της χώρας.
Εκπόνηση μελετών φέρουσας ικανότητας σε κάθε μεγάλο τουριστικό προορισμό της Ελλάδας με άξονα τρεις πυλώνες:
- Τη δυνατότητα αντοχής σε μαζικό τουρισμό,
- Την αντιστοιχία μόνιμου πληθυσμού και επισκεπτών με τις υπάρχουσες υποδομές, αλλά και
- Τη δημιουργία δεδομένων επιστημονικού κύρους αναφορικά με την βραχυπρόθεσμη αλλά και μακροπρόθεσμη δυναμική των νησιών μας. Με τον τρόπο αυτό, αντίστοιχα με την ανάπτυξη σε αριθμούς επισκεπτών ή/και οικονομικών μεγεθών, τα νησιά μας ευημερούν και εξελίσσονται όλο το χρόνο.
Ένταξη του «μαζικού τουρισμού» σε πλαίσιο ανάπτυξης περιπτωσιολογικών μελετών ανά προορισμό, με στόχο την αποφυγή φαινομένων «ταϋλανδοποίησης».
Βελτιστοποίηση των υποδομών στις τουριστικές περιοχές, υπό τον άξονα «πρώτα ο πολίτης», με σκοπό την ανάδειξη των σε ελκυστικούς προορισμούς για να ζει κανείς μόνιμα, και όχι μόνο όσο διαρκεί η τουριστική περίοδος
Δημιουργία σχεδίου περιβαλλοντικού αποτυπώματος σε κάθε τουριστική μονάδα του τομέα της διαμονής, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η καλλίτερη διανομή των ενεργειακών πόρων.
Η κρίση του SARS-COV2 αποτέλεσε μια ευκαιρία για την επεξεργασία σκέψης ως προς την. ανοικοδόμηση του τουριστικού μοντέλου της χώρας μας. Κρίνεται αναγκαία η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την τουριστική βιομηχανία της χώρας μας, με σεβασμό στο περιβάλλον, το φυσικό τοπίο και τις προεκτάσεις του ανθρωπογενούς παράγοντα. Ο τομέας αυτός, εξαιτίας της νευραλγικής του σημασίας για το ΑΕΠ, οφείλει να προστατευτεί και, με τη χάραξη μιας νέας πολιτικής για τον τουρισμό, να εκτοξευτεί, έχοντας κύριους στόχους αφενός το να αποτελέσει το ελληνικό τουριστικό μοντέλο ένα παράδειγμα προς τρίτους και αφετέρου η χώρα μας να καταφέρει να ανταγωνίζεται τις σημαντικότερες χώρες-τουριστικούς προορισμούς έως το 2030. Τα παραπάνω, με σοφή, ορθή και μελετημένη προσπάθεια, πρόκειται να καθορίσουν τελικά το μείζον: Το ευ ζην των κατοίκων της πατρίδας μας.
Μηνάς Λυριστής είναι Υποψήφιος Διδάκτωρ Διεθνούς Πολιτικής και Περιφερειακός Σύμβουλος Νοτίου Αιγαίου, ΠΕ Μυκόνου
