Η διατήρηση της καλής ψυχικής υγείας μπορεί μερικές φορές να μοιάζει δύσκολη, αλλά αποδεικνύεται ότι ένα κομμάτι του παζλ είναι απίστευτα απλό και εξαρτάται από το τι υπάρχει στο πιάτο σας.
«Η διατροφή και η ψυχική υγεία είναι μια σύνδεση για την οποία οι άνθρωποι στην πραγματικότητα μιλούν και γράφουν εδώ και καιρό», δήλωσε στο CBC η Dr. Mary Scourboutakos, οικογενειακή γιατρός με διδακτορικό στη διατροφή. «Αλλά μόνο πρόσφατα άρχισαν να συσσωρεύονται αυτά τα στοιχεία που υποστηρίζουν αυτή τη σύνδεση».
Η έρευνα δείχνει ότι οι τύποι των μικροβίων που βρίσκονται στο έντερό μας, θα μπορούσαν να έχουν άμεσο αντίκτυπο στη διάθεσή μας.
Η διατροφή, το έντερο και οι ψυχικές ασθένειες
Όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, η αλλαγή της διατροφής μας είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να επηρεάσουμε αυτά τα μικρόβια, κάτι που θα μπορούσε με τη σειρά του να βοηθήσει τους ανθρώπους που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες.
«Πρόκειται για την ενίσχυση ενός εργαλείου που ήδη χρησιμοποιούμε, γεγονός που είναι πολύ ενθαρρυντικό», λέει η Σκουρμπουτάκος.
Διατροφή και ψυχική ασθένεια στα παιδιά
Σε καναδική μελέτη, οι ερευνητές κατάφεραν να δείξουν ότι όταν τα παιδιά ηλικίας 10 και 11 ετών πληρούσαν τις συστάσεις για τη διατροφή, καθώς και για τον ύπνο, τη σωματική δραστηριότητα και τον χρόνο που αφιερώνουν στην οθόνη, είχαν λιγότερες πιθανότητες να χρειαστούν παρεμβάσεις ψυχικής υγείας ως έφηβοι.
«Αυτό είναι πολύ – πολύ ισχυρό», δήλωσε η δρ Μπόνι Κάπλαν, ψυχολόγος και ομότιμη καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή Cumming του Πανεπιστημίου του Κάλγκαρι.
«Τα παιδιά που τρώνε πραγματικό φαγητό έχουν λιγότερες αναφορές άγχους και κατάθλιψης», δήλωσε η Kaplan.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι η πλούσια σε θρεπτικά συστατικά διατροφή ήταν, μεταξύ άλλων συστάσεων για τον τρόπο ζωής, υπεύθυνη για καλύτερη ψυχική υγεία.
Αντίθετα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε αυτόν τον μήνα από το JAMA Network Open διαπίστωσε ότι όσοι τρέφονται με επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν συγκριτικά υψηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης.
Πώς το έντερό μας μιλάει στον εγκέφαλό μας;
Το έντερό μας – ή το γαστρεντερικό μας σύστημα – συνδέεται με τον εγκέφαλο, και έτσι η διατροφή μπορεί να επηρεάσει άμεσα τη διάθεση.
Το μικροβίωμα του εντέρου αποτελείται από τρισεκατομμύρια στροβιλιζόμενα βακτήρια – κάποια καλά και κάποια κακά.
«Τα καλά μας βοηθούν να χωνέψουμε την τροφή μας, βοηθούν στην την ενίσχυση της επένδυσης του τοιχώματος του εντέρου και καταπολεμούν τα κακά βακτήρια. Ουσιαστικά λειτουργούν σαν ο θερμοστάτης που ελέγχει το επίπεδο της φλεγμονής στο σώμα μας», δήλωσε η Σκουρμπουτάκος.
Κάθε φορά που τρώμε, τροφοδοτούμε τόσο τα καλά όσο και τα κακά βακτήρια, είπε. Όταν τρώμε τροφές που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες, για παράδειγμα, ταΐζουμε τα καλά βακτήρια.
Τα ικανοποιημένα καλά βακτήρια και η λειτουργία τους
«Στη συνέχεια αυτά μοιράζονται την ικανοποίησή τους στέλνοντας θετικά σήματα στα ανοσοποιητικά μας κύτταρα, περιγράφει η επιστήμονας. Αυτά τα ανοσοκύτταρα στη συνέχεια ανταποκρίνονται και απελευθερώνουν τα δικά τους σήματα που ταξιδεύουν σε όλη την κυκλοφορία του αίματος και τελικά φτάνουν στον εγκέφαλό μας, όπου μπορούν στη συνέχεια να επηρεάσουν τη διάθεσή μας και τα επίπεδα άγχους μας».
Τα βακτήρια ακολουθούν ακριβώς την ίδια διαδρομή με τα φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα
Ένας άλλος τρόπος για να σκεφτεί κανείς το ταξίδι από το έντερο στον εγκέφαλο είναι να τη συγκρίνει με τη λήψη φαρμάκων από το στόμα, δήλωσε η Carolina Tropini, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Μικροβιολογίας και Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας.
Τα μικρόβια στο έντερό μας παράγουν ενώσεις που εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματός μας, είπε η Tropini, «με τον ίδιο τρόπο που όταν παίρνετε ένα χάπι από το στόμα, αυτό περνάει μέσα από το σύστημα του αίματός σας». Αυτές οι ενώσεις από τα μικρόβια του εντέρου μας είναι αρκετά μικρές για να διασχίσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να εισέλθουν στον εγκέφαλο, όπως ακριβώς και τα φάρμακα», είπε.
Μεσογειακή διατροφή εναντίον κατάθλιψης και άγχους
Μελέτες έχουν δείξει ότι η τήρηση της λεγόμενης μεσογειακής διατροφής μπορεί να αποτρέψει και να μειώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης και του άγχους.
Αυτός ο τύπος διατροφής μοιάζει πολύ με τον Οδηγό Τροφίμων του Καναδά, δήλωσε η Σκουρμπουτάκος – κατανάλωση λαχανικών και φρούτων, δημητριακών ολικής αλέσεως, φασολιών, ξηρών καρπών και ψαριών και μικρών ποσοτήτων γαλακτοκομικών, κρέατος και αυγών.
Οι ειδικοί λένε ότι ένας από τους κοινούς παρονομαστές αυτού του τύπου διατροφής είναι οι φυτικές ίνες, τα μέρη των φυτικών τροφών που το σώμα δεν μπορεί να απορροφήσει – αλλά είναι ωστόσο απαραίτητα για την υγεία μας.
«Ακούστε τη γιαγιά σας»
«Αυτό που μας έλεγαν οι γιαγιάδες μας ισχύει ακόμα. Φάτε τις φυτικές ίνες σας, είναι η βασική οδηγία», δήλωσε η Tropini.
Η Σκουρμπουτάκος συμβουλεύει ποιες είναι οι τροφές που πρέπει να επιλέγετε συχνότερα για να ενισχύσετε τις φυτικές ίνες στη διατροφή σας:
Μπρόκολο, λάχανο, κουνουπίδι, λαχανάκια Βρυξελλών, πράσινα μπιζέλια, αγκινάρες, κολοκύθα, μούρα, μήλα, αχλάδια, αβοκάντο, μάνγκο, φασόλια, όσπρια, φακές, ρεβίθια
ξηροί καρποί, ιδίως αμύγδαλα, φιστίκια, ολόκληρη βρώμη, κριθάρι, πλιγούρι, καλαμπόκι, ορισμένα δημητριακά πρωινού (διαβάστε τη διατροφική ετικέτα για να ελέγξετε)
Διαφορετικό μικροβίωμα στα παιδιά με φυσιολογικό τοκετό από ότι με καισαρική
Αν και η αλλαγή της διατροφής μας μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στο μικροβίωμά μας, ορισμένα από τα βακτήρια μας εγκαθίστανται από τη γέννησή μας – κυριολεκτικά.
«Τα μωρά που γεννιούνται με καισαρική τομή ξεκινούν με ένα πολύ διαφορετικό μικροβίωμα από τα μωρά που γεννιούνται κολπικά», δήλωσε η Σκουρμπουτάκος. Αυτό συμβαίνει επειδή τα μωρά συναντούν μεγαλύτερη ποικιλία ωφέλιμων μικροβίων κατά τη διαδρομή τους μέσω του γεννητικού σωλήνα απ’ ό,τι κατά τη χειρουργική γέννηση.
Το μητρικό γάλα πολύ σημαντικό για το μικροβίωμα
Σημαντικά είναι τα οφέλη του μητρικού γάλακτος, δήλωσε η Tropini, καθώς τα συστατικά του γάλακτος που δεν μπορεί να χωνέψει το μωρό, πηγαίνουν κατευθείαν στο μικροβίωμα.
«Έχουμε πραγματικά εξελιχθεί για να είμαστε σε επαφή με αυτά τα μικρόβια και το να διασφαλίσουμε ότι θα παραμείνουν μαζί μας από την αρχή της ζωής μας φαίνεται να είναι πραγματικά κρίσιμο για την υγεία μας».
Δεν είναι μαγική θεραπεία για τις ψυχικές ασθένειες
Οι ψυχικές ασθένειες συχνά προκαλούνται από ένα πολύπλοκο φάσμα παραγόντων και η αλλαγή της διατροφής σας δεν θα είναι απαραίτητα μια μαγική θεραπεία, λένε οι ειδικοί.
«Υπάρχουν πολλές αιτίες ψυχικών διαταραχών και δεν μπορείτε να πάτε πίσω και να αφαιρέσετε το ιστορικό της κακοποίησης χωρίς εντατική ψυχοθεραπεία», δήλωσε ο Kaplan. Ωστόσο η διατροφή είναι ένας σχετικά εύκολος τρόπος για να κάνετε αλλαγές και να δείτε πώς αισθάνεστε, δήλωσε η Σκουρμπουτάκος.
«Ακόμη και για όσους λαμβάνουν ήδη αντικαταθλιπτικά, τα στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί να έχει πρόσθετα οφέλη πέρα και πάνω από τη φαρμακευτική αγωγή», είπε.
Πώς τα αποτελέσματα της έρευνας τα βάζουμε στον τρόπο ζωής μας
«Πώς παρακινούμε τους ανθρώπους να τρώνε με αυτόν τον τρόπο; Πώς το κάνουμε εφικτό γι’ αυτούς; Πώς το κάνουμε ενδιαφέρον γι’ αυτούς;», δήλωσε η Σκουρμπουτάκος.
Ένας τρόπος θα μπορούσε να είναι το να εστιάσουμε στα πλεονεκτήματα της εξοικονόμησης κόστους που έχει μια τέτοια διατροφή.
Μια μελέτη στην Αυστραλία έδειξε ότι η μετάβαση στην μεσογειακή διατροφή που επικεντρώνεται στην κατανάλωση ολόκληρων τροφίμων σε αντίθεση με τα επεξεργασμένα εξοικονομεί χρήματα, δήλωσε ο Kaplan.
Το κόστος των τροφίμων έχει αυξηθεί εκθετικά πρόσφατα, και χρειάζεται χρόνος και δεξιότητα για να μετατραπούν τα πλήρη τρόφιμα σε νόστιμα γεύματα.
Αλλά αν παλεύετε με την ψυχική σας υγεία, μπορεί να αξίζει αυτή η προσπάθεια.
«Είναι ένας από τους ευκολότερους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να αλλάξουμε πράγματα στο σώμα μας», δήλωσε η Tropini.