Αντιβιοτικά προστατεύουν βακτήρια από τον θάνατο

Ερευνητές ανακάλυψαν μια αναπάντεχη επίδραση ορισμένων αντιβιοτικών σε βακτήρια – αντί να τα σκοτώνουν τα ωφελούν βοηθώντας τα να ζήσουν περισσότερο. Αλλο ένα καμπανάκι για τη χρήση αντιβιοτικών

Είναι γνωστό ότι η λήψη αντιβιοτικών ενδείκνυται για την αντιμετώπιση των βακτηριακών λοιμώξεων (και μόνο αυτών αφού τα αντιβιοτικά δεν ωφελούν ενάντια στις ιογενείς λοιμώξεις). Κοινώς τα αντιβιοτικά σκοτώνουν τα παθογόνα βακτήρια. Είναι όμως πάντα έτσι;

Τα βακτήρια ζουν περισσότερο

Οχι, απαντούν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Εξετερ στο Ηνωμένο Βασίλειο οι οποίοι ανακάλυψαν για πρώτη φορά μια εντελώς αναπάντεχη επίδραση αντιβιοτικών σε βακτήρια – όπως είδαν και αναφέρουν σε άρθρο τους στην επιστημονική επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences», τα αντιβιοτικά μπορεί να ωφελούν τα βακτήρια βοηθώντας τα να ζουν περισσότερο!

Η «πληγή» των ανθεκτικών λοιμώξεων

Τα τελευταία χρόνια η ολοένα και αυξανόμενη ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά έχει καταστήσει ουκ ολίγα εξ αυτών αναποτελεσματικά – εξ ου και οι ανθεκτικές λοιμώξεις εκτιμάται ότι θα αποτελούν τη μεγαλύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως ως το 2050.

Η νέα μελέτη που δείχνει ότι αντιβιοτικά μπορεί να εξασφαλίζουν μακροζωία στα βακτήρια που θα έπρεπε κανονικά να εξολοθρεύουν αποτελεί ένα επιπλέον «καμπανάκι» σχετικά με το ότι η λελογισμένη και σωστή χρήση τους πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα παγκοσμίως.

Μείωση του στρες

Συγκεκριμένα οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ορισμένα αντιβιοτικά μπορούν να μειώσουν το στρες που υφίστανται τα βακτήρια και να βοηθήσουν στην αποτροπή της μείωσης των βακτηριακών πληθυσμών.

Αυτό μεταφράζεται στο ότι βακτήρια τα οποία εκτίθενται στα αντιβιοτικά ζουν περισσότερο σε σύγκριση με άλλα τα οποία δεν εκτίθενται σε αντιβιοτικές ουσίες.

Αγνωστες μέχρι σήμερα παρενέργειες

Οπως ανέφερε ο καθηγητής Ρόμπερτ Μπέρντμορ, κύριος συγγραφέας της μελέτης «η έρευνά μας ξεκίνησε όταν είδαμε, προς έκπληξή μας, ότι ορισμένα βακτηριακά στελέχη δεν αναπτύσσονταν στο εργαστήριο έως ότου εκτεθούν σε αντιβιοτικά. Πρόκειται για την πρώτη ένδειξη σχετικά με το ότι τα αντιβιοτικά μπορούν να προάγουν την επιβίωση των βακτηρίων. Προκειμένου να πολεμήσουμε την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά που παρατηρείται παγκοσμίως, χρειάζεται να κατανοήσουμε πολύ περισσότερα σχετικά με την επίδραση αυτών των φαρμάκων στην ισορροπία των βακτηριακών οικοσυστημάτων, όπως είναι τα βακτηριακά οικοσυστήματα στη μικροχλωρίδα του εντέρου ή στα ποτάμια που εκτίθενται σε αντιβιοτικά. Η έρευνά μας αποτελεί απόδειξη σχετικά με άγνωστες μέχρι σήμερα παρενέργειες των αντιβιοτικών- δεν γνωρίζουμε πώς τα φάρμακα αλλάζουν την ισορροπία βακτηριακών πληθυσμών σε διαφορετικά περιβάλλοντα».

Οι διαφορετικές (βακτηριακές) περίοδοι

Σε περιβάλλοντα του πραγματικού κόσμου τα βακτήρια περνούν περιόδους ταχείας ανάπτυξης και άλλες περιόδους κατά τις οποίες η ανάπτυξή τους σταματά επειδή τα θρεπτικά στοιχεία που τα τρέφουν είναι σε έλλειψη, οπότε και τα βακτήρια πεθαίνουν. Μέχρι σήμερα, λίγα ήταν γνωστά σχετικά με το πώς τα αντιβιοτικά παρεμβαίνουν στους βακτηριακούς πληθυσμούς σε αυτές τις περιόδους.

Η στόχευση των ριβοσωμάτων και η μακροζωία (των βακτηρίων)

Οι ερευνητές εξέτασαν βακτήρια E.coli στο εργαστήριο. Ανακάλυψαν ότι αντιβιοτικά που στόχευαν τα ριβοσώματα – πρόκειται για τα εργοστάσια που βοηθούν τα κύτταρα να παράγουν πρωτεΐνες από το DNA – επιβράδυναν μεν την ανάπτυξη των βακτηρίων αλλά παράλληλα καθυστερούσαν τον θάνατό τους – γεγονός που σημαίνει ότι τα βακτήρια επιβίωναν για μεγαλύτερο διάστημα συνολικά.

Το παράξενο εύρημα με την ανθεκτικότητα

Η δρ Εμιλι Γουντ που συμμετείχε στη μελέτη σημείωσε ότι «πολλά αντιβιοτικά επιβραδύνουν την ανάπτυξη βακτηρίων, αλλά τώρα δείξαμε πως μπορούν να βοηθήσουν τα βακτήρια να ξεπεράσουν το στρες που προκαλείται από την έλλειψη θρεπτικών στοιχείων η οποία διαφορετικά θα τα σκότωνε – έτσι τελικά τα βοηθούν να επιβιώσουν.

Ηταν πάντως αξιοσημείωτο ότι στα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια που μελετήσαμε η θεραπεία δεν φάνηκε να προάγει την ανθεκτικότητα, γεγονός παράξενο». Σύμφωνα με την ερευνήτρια, το επόμενο βήμα για την ομάδα θα είναι να εκτιμήσει πώς αυτά τα ευρήματα αλλάζουν τις δυναμικές σε βακτηριακές κοινότητες στις οποίες συνυπάρχουν πολλά είδη βακτηρίων.