«Το αφεντικό είναι νεκρό, η Ιταλία συνεχίζει να είναι μια χώρα με μαφιόζικη κλίση».

Η -κυνική- ανάρτηση του Roberto Saviano, συγγραφέα και πολέμιου της μαφίας, έδωσε τη επιπλέον διάσταση της πληροφορίας πως ο Matteo Messina Denaro άφησε την τελευταία πνοή του σε ηλικία 61 ετών.

Νοσηλευόταν από τον περασμένο Αύγουστο σε ογκολογική πτέρυγα νοσοκομείου και την Παρασκευή είχε πέσει σε «μη αναστρέψιμο κώμα», προτού το βράδυ της Κυριακής (24/9) φύγει από τη ζωή ύστερα από μακρά μάχη με τον καρκίνο.

Η σοβαρή ασθένειά του ήταν και αυτή που τον Γενάρη του 2023 τον είχε οδηγήσει στα χέρια των ιταλικών Αρχών.

Τον κυνηγούσαν τρεις δεκαετίες

Ο Matteo Messina Denaro ήταν επικηρυγμένος για τριάντα ολόκληρα χρόνια. Από το 1993 εκκρεμούσε ένταλμα σύλληψής του, αλλά κάθε φορά που η Αστυνομία κατάφερνε να φτάσει στα ίχνη του, αυτός -ως δια μαγείας- εξαφανιζόταν και συνέχιζε να δρα ανεξέλεγκτα.

Συνελήφθη εν τέλει στις 16/1 σε ιδιωτική κλινική του Παλέρμο, όταν με το όνομα Andrea Bonafede είχε μεταβεί για να συνεχίσει τη θεραπεία του. Αυτή τη φορά η πληροφορία που είχαν οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας ήταν αληθής κι οι καλά εξοπλισμένοι άνδρες έφτασαν εγκαίρως.

Από τις αρχές Αυγούστου ο Ιταλός μαφιόζος ήταν κρατούμενος στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Λ’ Ακουίλα και κατόπιν εισήχθη στο νοσοκομείο ως καρκινοπαθής στο τελευταίο στάδιο, δεν δεν ήταν εφικτό να επιβιώσει στις σκληρές συνθήκες του σωφρονιστικού ιδρύματος.

Ο θάνατός του ήταν, για τον δήμαρχο της περιοχής Pierluigi Biondi, «ο επίλογος μιας οντότητας χωρίς τύψεις ή μεταμέλεια, ένα οδυνηρό κεφάλαιο της πρόσφατης ιστορίας του έθνους μας». Ο ίδιος πάντως ευχαρίστησε το νοσηλευτικό προσωπικό που στάθηκ με επαγγελματισμό και ανθρωπισμό κόντρα στην απέχθεια για τα εγκλήματά του.

Ποιος ήταν ο Matteo Messina Denaro

Μυημένος στους σκοτεινούς κύκλους της Κόζα Νόστρα από την ηλικία των 25 ετών, ο διαβόητος «νονός» περιγραφόταν ως μια «διαβολική φιγούρα». Του χρέωναν, άλλωστε, μερικά από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα της σισιλιάνικης μαφίας, αφού πρώτα είχε παραλάβει τη σκυτάλη του από τον πατέρα του, Φραντσέσκο, που πέθανε από φυσικά αίτια το 1998.

Άμεσα ο Matteo Messina Denaro έλαβε τον τίτλο του capo, έκανε κουμάντο στην συμμορία Castelvetrano κι άρχισε σταδιακά να επεκτείνει τη δράση του, αποκτώντας ολοένα και μεγαλύτερη ισχύ. Μαζί αύξανε την περιουσία του τόσο από νόμιμες (αλυσίδα σούπερ μάρκετ, παραγωγή λαδιού κ.α) αλλά κυρίως από παράνομες δραστηριότητες (διακίνηση ναρκωτικών, προστασία επιχειρήσεων, εκβιασμοί).

Θρυλείται μάλιστα πως συνεργαζόταν στενά μ’ ένα από τα μεγαλύτερα κολομβιανά καρτέλ ναρκωτικών, αναπτύσσοντας δίκτυο εμπορίας σε διάφορες χώρες της Ευρώπης.

Οι βομβιστικές επιθέσεις, οι δολοφονίες κρατικών λειτουργών, όπως εκείνες των δικαστών Giovanni Falcone και Paolo Borsellino, οι απαγωγές μικρών παιδιών με εκείνη του 12χρονου Τζουζέπε ντι Ματέο ν’ αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, και οι μαζικές εκτελέσεις μελών αντίπαλων συμμοριών διέδωσαν τη φήμη του ως του σκληρότερου των νονών που κυκλοφορούσαν στη Σικελία. Λέγεται πως ο ίδιος είχε στραγγαλίσει την έγκυο σύντροφο άλλου «νονού» και έθαψε το ζευγάρι στο δάσος.

«Έχω γεμίσει ένα νεκροταφείο μόνος μου», περηφανευόταν ο Matteo Messina Denaro που δεν δίσταζε να δίνει εντολές για επιθέσεις που πλημμύριζαν με αίμα διάφορες πόλεις της Ιταλίας και βυθίζοντας τον πένθος οικογένειες αθώων θυμάτων.

Λογιζόταν ως ο φυσικός διάδοχος του «δον κορλεόνε» Bernardo Provenzano, που συνελήφθη το 2006 και πέθανε δέκα χρόνια αργότερα.

Ένας ζωντανός φαντομάς

Μέχρι την έκδοση εντάλματος σύλληψης ο Σικελός μαφιόζος ζούσε έναν πολυτελή βίο. Έκανε παρέα με επιφανείς επιχειρηματίες, δειπνούσε με πολιτικούς και εισαγγελείς, φορούσε ακριβά κοστούμια, του άρεσαν τα σπάνια αυτοκίνητα και τα ρολόγια Rolex.

Από το 1993 κρυβόταν διαρκώς και διέφευγε τη σύλληψη σαν φαντομάς. Αμέτρητες φορές, μάλιστα, οι Αρχές είχαν πέσει σε γκάφες συλλαμβάνοντας άλλους αντί τον ίδιο τον Matteo Messina Denaro.

«Αν δεν είχε προσβληθεί από καρκίνο, θα ήταν δύσκολο να τον συλλάβουν», ανέφερε ο Paolo Borsellino, αδερφός του δολοφονηθέντος δικαστικού. Όπως και άλλα αφεντικά της σισιλιάνικης μαφίας, αρνήθηκε να συνεργαστεί με τους ανακριτές και να ομολογήσει τα γνωστότερα εγκλήματα της Κόζα Νόστρα.

«Ένας άνδρας που έκανε τόσο κακό στη γη του πέθανε. Θα περάσουν ακόμη δεκαετίες μέχρι να βάλουμε τέλος σε μια νοοτροπία, μια κουλτούρα, ενίοτε ανεξέλεγκτη, παρανομίας και ατιμωρησίας, την οποία ο ίδιος, οι συνεργάτες του και άλλοι πριν καλλιεργούσαν για πάρα πολύ καιρό», υποστήριξε ο Enzo Alfano – δήμαρχος του Castelvetrano.

Ο αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης της Ιταλίας, Matteo Salvini, έγραψε πως «δεν μπορώ να πω ότι λυπάμαι». Όπως και αμέτρητοι άλλοι ένιωσαν το ίδιο συναίσθημα.