Στη δύσκολη στιγμή της αλγεινής περιόδου της πανδημίας δεν μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε την βιβλική καταστροφή, που μας περίμενε, την… Αποκάλυψη του Ιωάννη, και για όσους ακόμη δεν πιστεύουν στις προφητείες! Και όμως, οι επιστήμονες είχαν προβλέψει τις πρωτόγνωρες καταστροφές που μας ανέμεναν, εξαιτίας της πρωτόγνωρης αδιαφορίας μας στις συστάσεις τους για τους κινδύνους, που επιφυλάσσει η κλιματική αλλαγή. Χρονικά μόνον δεν επέτυχαν στις προβλέψεις τους, γιατί δυστυχώς τα φαινόμενα παρουσιάστηκαν πολύ πιο νωρίς απ’ ό,τι ανέμεναν.

Εξάλλου, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, τον οποίο μας θύμισε σε άρθρο του ο εκδότης του «Βήματος» Γ. Πρετεντέρης, σε ομιλία που έδωσε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια για την κατάσταση του πλανήτη επεσήμανε χαρακτηριστικά ότι το καθοριστικό μας καθήκον για τον 21ο αιώνα είναι η αποκατάσταση της ειρήνης με τη φύση. Οπως προειδοποιούν οι ειδικοί, η καταστροφή της φύσης φέρνει πιο κοντά τον άνθρωπο στην επόμενη πανδημία. Η κλιματική αλλαγή επιταχύνει το λιώσιμο των πάγων, όπου ενδέχεται να βρίσκονται εγκλωβισμένοι ιοί από άλλες εποχές. Παράλληλα, η αποψίλωση των δασών φέρνει πιο κοντά τον άνθρωπο σε είδη όπως οι αρουραίοι, που μεταφέρουν επικίνδυνους μικροοργανισμούς.

Στην ταλαίπωρη Ελλάδα, η Επιστήμη μίλησε και προειδοποίησε έγκαιρα. Ανάμεσα στους ειδικούς για το θέμα, ο ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ και Ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός σε άρθρο του, με αφορμή τις πυρκαγιές και τον χαρακτηριστικό τίτλο «Τα παθήματα πότε θα γίνουν μαθήματα;» αναφέρεται στην αδιαφορία μας για τους κινδύνους που επί χρόνια μάς απειλούν, και κάνει μάλιστα χρήση της λαϊκής ρήσης «πάμε γυρεύοντας για να τα κάψουμε όλα». Επισημαίνει ότι το δόγμα «άπαξ δάσος πάντα δάσος» θα πρέπει να συμπληρωθεί και με τη λέξη «βιώσιμο δάσος» και ο σχεδιασμός των αναδασώσεων είναι επιτακτικό να γίνει με βλάστηση, η οποία δεν έχει εμπρηστικές ιδιότητες τόσο μεγάλες όσο το μείγμα που βλέπουμε σε πολλές μεσογειακές χώρες και κυρίως στη χώρα μας. Χρειάζεται επαναπροσδιορισμός, του πώς και πού θα φυτευθούν ασφαλή για το οικοσύστημα και τους ανθρώπους φυτά, επισημαίνει, χρειάζεται ευρύτερη Παιδεία και γνώση, χρειάζεται συστράτευση όλων των ειδικών και προπαντός νέα νομοθεσία.

Ενώ είχε σχεδιαστεί, όπως πληροφορούμαστε, από την Ευρωπαϊκή Ενωση η προετοιμασία, που απαιτείτο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, και μάλιστα δόθηκε οικονομική στήριξη για αντιπλημμυρικά έργα και την όλη πολιτική προστασία της χώρας, η Ελλάδα αδιαφόρησε. Τουλάχιστον αυτό αποδεικνύεται από την αδυναμία της να σταθεί ουσιαστικά στα πόδια της μετά τις τραγικές φωτιές και πλημμύρες που αντιμετώπισε. Επί πέντε χρόνια ουδείς σχεδιασμός για την κλιματική αλλαγή, ουδεμία πρόνοια. Η κυβέρνηση περηφανευόταν για τα έργα που επιτελέστηκαν και την ασφάλεια των πάντων, όταν η κλιματική αλλαγή δεν απασχολούσε κανέναν, και μόνη έγνοια ήταν η δημιουργία ειδικού υπουργείου Κλιματικής Αλλαγής. Πρωτόγνωρα ήταν, πράγματι, τα καιρικά φαινόμενα, αλλά και πρωτόγνωρη η έλλειψη σχεδιασμού και λήψης μέτρων προστασίας επί τόσα χρόνια. Και είναι η έλλειψη αυτή που έκανε την καταστροφή ακόμη πιο μεγάλη.

Ποιοι, επιτέλους, έχουν την ευθύνη γι’ αυτή την καταστροφή, που δεν έχει ακόμη σε βάθος και κόστος εκτιμηθεί; Ιδού ο γρίφος για δυνατούς λύτες, και φυσικά, είναι επιεικώς παράλογη η επίρριψη της συνολικής ευθύνης στον επί σχεδόν τρεις μήνες αρμόδιο υπουργό. Εξάλλου, ο Πρωθυπουργός δεν είναι μόνον υπεύθυνος για τη σύνθεση της κυβέρνησής του – όπως τόνισε και ο υπουργός– αλλά πρωτίστως για την ασκούμενη πολιτική.

Ο Μακιαβέλι σε απόφθεγμά του παρατηρεί ότι οι άνθρωποι έχουν το ελάττωμα, όταν έχει νηνεμία, να νομίζουν ότι δεν θα έρθει ποτέ καταιγίδα και δεν προετοιμάζονται. Η καταιγίδα, όμως, ήρθε, και η καταιγίδα είναι, φευ εθνική!

Η κυρία Στέλλα Πριόβολου είναι ομότιμη καθηγήτρια, πρόεδρος Σώματος Ομοτίμων ΕΚΠΑ, κοσμήτορας Δημοτικού Λαϊκού Πανεπιστημίου Αγίας Παρασκευής.