Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έφτασε στο Ανόι και ολοκλήρωσε μια διπλωματική συμφωνία με τον πρώην εχθρό Βιετνάμ που μέχρι πρόσφατα ήταν σχεδόν αδιανόητη.

Λίγο μετά την προσγείωσή του στη χώρα, ο Μπάιντεν συναντήθηκε με τον Nguyen Phu Trong, γενικό γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος του Βιετνάμ, για την αναβάθμιση των δεσμών τους σε μια συνολική στρατηγική εταιρική σχέση.

Αυτό τοποθετεί τις ΗΠΑ στην ίδια κατηγορία με την Κίνα, τη Ρωσία, την Ινδία και τη Νότια Κορέα, μια κίνηση που οι Αμερικανοί διπλωμάτες επιδίωκαν εδώ και χρόνια. Περαιτέρω συνολική στρατηγική εταιρική σχέση συζητάται με την Αυστραλία, την Ινδονησία και τη Σιγκαπούρη.

Ο Μπάιντεν και ο Τρονγκ εξέδωσαν μια ευρεία κοινή δήλωση των ηγετών την Κυριακή, η οποία «επαναβεβαίωσε τη σημασία της οικονομικής, εμπορικής και επενδυτικής συνεργασίας και της οικονομικής ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς με γνώμονα την καινοτομία ως τα βασικά θεμέλια και τις πηγές δυναμικής των διμερών σχέσεων».

Οι σχέσεις των ΗΠΑ με το Βιετνάμ έχουν εισέλθει σε νέο στάδιο

Τη Δευτέρα ο Μπάιντεν δήλωσε ότι οι σχέσεις των ΗΠΑ με το Βιετνάμ έχουν «εισέλθει σε ένα νέο στάδιο».

Η Nhan Dan, η επίσημη εφημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος του Βιετνάμ, χαιρέτισε τη συμφωνία, με τίτλο «Βιετνάμ, ΗΠΑ εγκαθιδρύουν συνολική στρατηγική εταιρική σχέση για την ειρήνη, τη συνεργασία και την ανάπτυξη».

Οι ΗΠΑ τερμάτισαν το μεταπολεμικό εμπάργκο στο Βιετνάμ μόλις το 1994, ανοίγοντας τους οικονομικούς δεσμούς μετά από περίπου δύο δεκαετίες απομόνωσης. Οι δύο πλευρές δημιούργησαν μια συνολική εταιρική σχέση το 2013, μια σχέση που βάθυνε καθώς οι δεσμοί μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας άρχισαν να επιδεινώνονται, ενώ το Βιετνάμ άρχισε να στέλνει τεράστιες ποσότητες εξαγωγών στους Αμερικανούς καταναλωτές. Παρόλο που κανένα έθνος δεν έχει ξεχάσει την κληρονομιά του πολέμου, ιδίως στο Βιετνάμ, όπου μη εκραγμένα πυρομαχικά εξακολουθούν να σκοτώνουν και να ακρωτηριάζουν ανθρώπους κάθε χρόνο, τα κοινά οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα τους έχουν φέρει όλο και πιο κοντά, εκτιμά σε ανάλυσή του ο Guardian.

Η Κίνα η αιτία της αναβάθμισης των σχέσεων ΗΠΑ – Βιετνάμ

Ο Nguyen Khac Giang, αναλυτής στο Ινστιτούτο ISEAS-Yusof Ishak στη Σιγκαπούρη, επισήμανε ότι ο βόρειος γείτονας του Βιετνάμ αποτελεί βασικό παράγοντα αυτής της αναβάθμισης.

«Η επιρροή της Κίνας δεν μπορεί να αγνοηθεί», δήλωσε. «Το Βιετνάμ είναι από τα λίγα έθνη στην Ασία που είναι προετοιμασμένα να αμφισβητήσουν τις περιφερειακές φιλοδοξίες της Κίνας, διατηρώντας παράλληλα ανοιχτές γραμμές επικοινωνίας με το Πεκίνο».

Αυτή η ισορροπία ήταν εμφανής τις τελευταίες εβδομάδες. Στα τέλη Αυγούστου, τα βιετναμέζικα μέσα ενημέρωσης αφιέρωσαν σπάνια κάλυψη σε ένα περιστατικό κατά το οποίο ένα σκάφος της κινεζικής ακτοφυλακής φέρεται να παρενόχλησε ένα βιετναμέζικο αλιευτικό σκάφος με κανόνι νερού, σπάζοντας το χέρι ενός ψαρά στη διαδικασία.

Στις 4 Σεπτεμβρίου, ο Γενικός Γραμματέας Trong καλωσόρισε τον Liu Jianchao, διεθνή σύνδεσμο της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, για μια επίσκεψη στο Ανόι.

Υποτονική η αντίδραση Κίνας – Ρωσίας

Η αντίδραση στην εταιρική σχέση ΗΠΑ – Βιετνάμ από τη Ρωσία, τον ιστορικό εταίρο ασφαλείας του Βιετνάμ, και την Κίνα, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο και ιδεολογικό ομόλογό του, ήταν μέχρι στιγμής υποτονική. Η εφημερίδα Global Times απέρριψε την επίσκεψη του Μπάιντεν ως «συμβολική χειρονομία», αν και ο Giang πιστεύει ότι η κινεζική αντίδραση μπορεί να είναι σύνθετη μακροπρόθεσμα.

«Επιφανειακά, αναμένω ότι η Κίνα θα επιδείξει αυτοσυγκράτηση στις αντιδράσεις της, ειδικά από τη στιγμή που το Ανόι έχει σταθερά τονίσει ότι η αναβάθμιση δεν αφορά την «ανάσχεση» της Κίνας», δήλωσε. «Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια, η Κίνα μπορεί να είναι διατεθειμένη να εντείνει τους επιθετικούς της ελιγμούς στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας ή να ασκήσει την οικονομική της επιρροή ως προειδοποίηση που θα σταλεί στο Ανόι».

Ο Dr Huong Le Thu, επίκουρος καθηγητής στο Κέντρο Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον, δήλωσε: «Η Κίνα έχει ήδη αντιδράσει χρησιμοποιώντας γλώσσα που προειδοποιεί τις χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας από την εξωτερική ανάμιξη, στέλνοντας τα κανόνια νερού, στέλνοντας περισσότερες αντιπροσωπείες πριν από την επίσκεψη του Μπάιντεν. Τίποτα από αυτά δεν είναι καινούργιο από το εγχειρίδιο της Κίνας, αλλά οι Βιετναμέζοι γνωρίζουν καλά και παίζουν μαζί της, ενώ συνεχίζουν τη συνεργασία με τις ΗΠΑ».

Το όραμα των ΗΠΑ για το ρόλο του Βιετνάμ στο μέλλον

Εκτός από τη διπλωματική αναβάθμιση, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε πολυάριθμες διμερείς πρωτοβουλίες και επιχειρηματικές συμφωνίες που καταδεικνύουν τον βασικό οικονομικό ρόλο που οραματίζεται για το Βιετνάμ στο μέλλον.

Αυτές περιλαμβάνουν μια εταιρική σχέση στον τομέα των ημιαγωγών για την «επέκταση της ικανότητας του οικοσυστήματος ημιαγωγών στο Βιετνάμ, προς υποστήριξη της αμερικανικής βιομηχανίας» και ένα πρόγραμμα για «πρωτοβουλίες ανάπτυξης εργατικού δυναμικού στο Βιετνάμ που αναπτύσσουν από κοινού εργαστήρια πρακτικής διδασκαλίας και μαθήματα κατάρτισης για τη συναρμολόγηση, τη δοκιμή και τη συσκευασία ημιαγωγών».

Άλλα σημεία εστίασης περιλαμβάνουν την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού του Βιετνάμ, την ανάπτυξη των σημαντικών αποθεμάτων σπάνιων γαιών του – δεύτερα σε μέγεθος μετά τα αποθέματα της Κίνας – τη βελτίωση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή στο δέλτα του Μεκόνγκ και την επέκταση της ικανότητας αποθήκευσης ανανεώσιμης ενέργειας.

«Αυτό σηματοδοτεί ότι το Βιετνάμ θεωρείται βασικός εταίρος στον Ινδο-Ειρηνικό, ενδεχομένως ένας από τους πιο ζωτικούς, στην προσπάθεια των ΗΠΑ να σφυρηλατήσουν μια ανθεκτική αλυσίδα εφοδιασμού εν μέσω της κλιμακούμενης αντιπαλότητας των μεγάλων δυνάμεων», δήλωσε ο Giang.