Αν κάποιος έχει στοιχειώδη εμπειρία από αυτό που ονομάζουμε διακυβέρνηση, στέκεται πάντα σκεπτικός απέναντι στους γνωστούς μετεκλογικούς πανηγυρισμούς και την δικαιολογημένη ευφορία των νικητών. Θα έρθουν απρόβλεπτα και αμείλικτα τα γεγονότα. Συμβαίνει, όταν υπάρχει κενό πολιτικής, να δυναμώνει η φωνή τους.
Το κενό αντιπολίτευσης φέρνει ήδη ένα κενό πολιτικής. Το κενό είναι μια κατάσταση ησυχίας, μια μορφή ανυπαρξίας. Αν η πολιτική είναι ιδέες, προτάσεις, λύσεις και σύγκρουση για τις αλλαγές, αυτό το κενό είναι η απουσία τους. Μέσα σε αυτή τη συνθήκη οι κυβερνητικές ευθύνες πολλαπλασιάζονται. Καλείται να καλύψει το κενό.
Η φωνή των γεγονότων μας λέει ότι αυτό που επαναλαμβανόμενα γνωρίσαμε ως τώρα – με σχετική επιτυχία – έχει πια εξαντληθεί. Το κόμμα, εκλογικός μηχανισμός, σε ένταση πολιτικής για τις προεκλογικές ανάγκες, η εκλογική νίκη και μετά επιστροφή στην κυβερνητική διαχειριστική ησυχία. Το έχουμε δει πολλές φορές. Το μοντέλο δεν έχει απλώς εξαντληθεί. Είναι πλήρως απρόσφορο για την εποχή και γεννά το ίδιο προβλήματα στον εαυτό του. Η διοικητική διακυβέρνηση δεν διαθέτει άλλο χρόνο. Η πολιτική διακυβέρνηση είναι το ζητούμενο, αυτή μόνο μπορεί ανταποκριθεί στο κενό πολιτικής.
Μαζί χάνει και την αποτελεσματικότητά της η γνωστή μέθοδος επικοινωνίας, που συνοδεύει την επιλογή της διοικητικής διακυβέρνησης, δηλαδή της διαχειριστικής ησυχίας. Εξαγγέλλουμε αυτά που το «κοινό» θέλει να ακούσει και στη συνέχεια η επιμελημένη μετάθεση στο χρόνο κάθε μεταρρύθμισης καλύπτει τον πολιτικό χρόνο, με τον πραγματικό χρόνο να βαραίνει θανάσιμα πάνω στις διαμορφωμένες συνθήκες, από τα «απλά» ζητήματα της καθημερινής ζωής, ως τις κρατικές λειτουργίες και άλλα σχετικά συνδεόμενα πάντα με το κράτος και τις υπηρεσίες του «δεινά».
Οι ευθύνες σήμερα για το κυβερνητικό σχήμα είναι ευθύνες παραγωγής πολιτικής με όλη τη σημασία των λέξεων. Άρνηση της διοικητικής, διαχειριστικής αντίληψης και επιλογή μιας πολιτικής διακυβέρνησης στο ύψος των απαιτήσεων μιας εποχής, που παγερά αφήνει πίσω της, πρόσωπα, κοινότητες ανθρώπων και χώρες, στο εντυπωσιακά πια ταχύ πέρασμά της.
Αυτά οδηγούν στα βήματα κάθε πολιτικής: θέτω τα μεγάλα ζητήματα, γυμνά και απαιτητικά. Αναγνωρίζω τις αδυναμίες και αποδέχομαι ευθύνες και καθυστερήσεις. Επεξηγώ, επεξηγώ επίμονα και πειθαρχημένα, με πολιτικά επιχειρήματα το σχέδιο των αλλαγών. Αποφασίζω και υλοποιώ. Υλοποιώ σημαίνει ότι αρνούμαι κάθε «συναλλαγή» με το συμβιβασμένο κοινωνικό σώμα, που οι επιλογές του καθορίζονται κυρίως από τη άρνησή του σε κάθε αλλαγή, που προτιμάει την ησυχία του από τις μεταβολές, οι οποίες θα απαιτούσαν από τους ανθρώπους μια άλλη συμπεριφορά και στάση, δηλαδή ευθύνη.
Είναι κοινότυπο να λέει κανείς ότι η πολιτική είναι μια οδηγητική λειτουργία. Κυρίως αυτό καταφαίνεται όταν κλείνει ένας κύκλος των πραγμάτων. Εκεί βρισκόμαστε. Μπορεί το κενό πολιτικής άκοπα και βολικά να παραταθεί. Η ευθύνη είναι να καλυφθεί.
Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας
