Καθώς μερικές από τις χειρότερες πυρκαγιές στη σύγχρονη ιστορία καταστρέφουν περιοχές του Καναδά και των Ηνωμένων Πολιτειών αυτό το καλοκαίρι, οι επιστήμονες είναι πρόθυμοι να κατανοήσουν τις επιπτώσεις του καπνού των πυρκαγιών στην ανθρώπινη υγεία. Τώρα, μια ανησυχητική μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ζουν σε περιοχές με επίμονη έκθεση στον καπνό πυρκαγιών μπορεί να έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας αργότερα στη ζωή τους, όπως αναφέρει η Washington Post.
Στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες, υπάρχουν περιοχές όπου η μισή από την ετήσια έκθεση των ανθρώπων σε μικροσωματιδιακή ρύπανση προκαλείται από τον καπνό των πυρκαγιών, δήλωσε η Sara Adar, περιβαλλοντική επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και συγγραφέας της νέας μελέτης, που δημοσιεύθηκε στις 14 Αυγούστου στο JAMA Internal Medicine.
«Γνωρίζουμε ότι ο καπνός των πυρκαγιών γίνεται όλο και πιο συχνός και πιο επίνδυνος», δήλωσε.
Τα σωματίδια των πυρκαγιών τα πιο νευροτοξικά όλων
Οι πυρκαγιές αποτεφρώνουν σχεδόν τα πάντα στο πέρασμά τους, εκπέμποντας ένα μείγμα λεπτών σωματιδίων που μπορεί να είναι πιο νευροτοξικά από τα σωματίδια που προέρχονται από οπουδήποτε αλλού, πρόσθεσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Boya Zhang, ερευνητής περιβαλλοντικής επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
Είναι επιστημονικά γνωστό ότι η εισπνοή μικροσκοπικών σωματιδίων που αιωρούνται στον αέρα μπορεί να προκαλέσει πλήθος σοβαρών προβλημάτων υγείας. Οι επιστήμονες ανησυχούν περισσότερο για τα σωματίδια που είναι γνωστά ως PM2.5, τα οποία έχουν πλάτος μικρότερο από 2,5 μικρόμετρα (το πλάτος μιας ανθρώπινης τρίχας κυμαίνεται από 50 έως 70 μικρόμετρα). Αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια μπορούν να παρακάμψουν τις άμυνες του αναπνευστικού μας συστήματος, να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος και να ταξιδέψουν σε ζωτικά όργανα, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου.
Η σωματιδιακή ρύπανση έχει συσχετιστεί με νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως η άνοια, αλλά δεν είχε διερευνηθεί διεξοδικά κατά πόσον συγκεκριμένες πηγές PM2.5 αποτελούν μέρος αυτής της σύνδεσης. Η νέα μελέτη κάνει το επόμενο βήμα, ρίχνοντας φως στο πώς διαφορετικές πηγές σωματιδιακής ρύπανσης μπορεί να έχουν διαφορετικά επίπεδα κινδύνου.
«Νομίζω ότι αυτή είναι η επόμενη κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε», δήλωσε ο Marc Weisskopf, περιβαλλοντικός επιδημιολόγος στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Πρέπει να μάθουμε αν υπάρχουν ορισμένες πηγές [PM2.5] που επηρεάζουν πραγματικά την άνοια, ώστε να μπορέσουμε να καταλάβουμε τι πρέπει να ρυθμίσουμε και πού».
Τα χαρακτηριστικά του δείγματος της μελέτης
Η Zhang και η ομάδα της αξιολόγησαν γνωστικά σχεδόν 30.000 Αμερικανούς ηλικίας 50 ετών και άνω που ζουν σε ολόκληρη τη χώρα, χρησιμοποιώντας δεδομένα που συλλέχθηκαν μεταξύ 1998 και 2018 για την ομοσπονδιακά χρηματοδοτούμενη μελέτη Health and Retirement Study. Κανένας από τους συμμετέχοντες δεν είχε άνοια κατά την έναρξη της μελέτης και οι επαληθεύσεις πραγματοποιήθηκαν κάθε δύο χρόνια για να παρακολουθηθεί εάν υπήρξαν αλλαγές στην υγεία τους.
Για να εκτιμήσουν τα επίπεδα έκθεσης των συμμετεχόντων, οι επιστήμονες συνδύασαν τα δεδομένα για την υγεία με εκτιμήσεις μοντέλων για τα PM2,5 από διάφορες πηγές, όπως η γεωργία, η οδική κυκλοφορία, η βιομηχανία, η σκόνη που φυσάει ο άνεμος και οι πυρκαγιές. Αρχικά προσομοίωσαν το σύνολο των PM2,5 στον αέρα και το αντιμετώπισαν ως βασική τιμή. Στη συνέχεια, μία προς μία, απενεργοποίησαν κάθε πηγή και αφαίρεσαν τη νέα εκτίμηση από τη βασική τιμή για να υπολογίσουν τη συνεισφορά ανά πηγή.
Για να εξαλείψουν άλλους παράγοντες κινδύνου που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματά τους, η Zhang και οι συνεργάτες της συνυπολόγισαν τα χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων στη μελέτη, όπως η ηλικία, το φύλο και η φυλή.
Οι πυρκαγιές και τα φυτοφάρμακα συνδέονται με την άνοια
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι σχεδόν 188.000 νέες περιπτώσεις άνοιας κάθε χρόνο αποδίδονται στη συνολική έκθεση σε PM2,5 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αφού προσάρμοσαν άλλους παράγοντες κινδύνου, η ομάδα διαπίστωσε ότι μόνο ο καπνός των πυρκαγιών και οι γεωργικές εκπομπές συνδέονται με τη νόσο.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα PM2,5 που εκπέμπονται από γεωργικές δραστηριότητες είχαν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις στις μεσοδυτικές πολιτείες. Τα τοξικά συστατικά των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στη γεωργία μπορούν να συνδεθούν με τα λεπτά σωματίδια της περιοχής, όπως το έδαφος που φυσάει ο άνεμος, και μπορεί να βλάψουν τον ανθρώπινο εγκέφαλο εάν εισπνευστούν, πρόσθεσε ο Zhang.
«Ολόκληρος ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν τα φυτοφάρμακα είναι ότι αποτελούν νευροτοξίνη για τα ζώα», δήλωσε ο Adar.
Περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι με άνοια στις ΗΠΑ το 2020
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν άνοια το 2020. Καθώς το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού γερνάει, ο αριθμός των ατόμων με άνοια αναμένεται να αυξηθεί σε σχεδόν 12 εκατομμύρια το 2040.
Η νέα μελέτη υποδηλώνει ότι η μειωμένη έκθεση στον καπνό των πυρκαγιών και στις γεωργικές εκπομπές μπορεί να συμβάλει στη μείωση του ατομικού κινδύνου εμφάνισης της νόσου. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα.
Πώς να προστατευτούμε
«Για τις δασικές πυρκαγιές απαιτείται παγκόσμια δράση και πολιτική για την επιβράδυνση του ρυθμού της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε ο Zhang. «Αλλά σε ατομικό επίπεδο, κατά τη διάρκεια των ημερών με κακή ποιότητα αέρα, είναι καλύτερο να μείνουμε στο σπίτι και να μην ασκούμαστε έξω. Επίσης, ίσως να εγκαταστήσετε έναν καθαριστή αέρα στο σπίτι σας και να κλείσετε τα παράθυρά σας. Αν πρέπει να πάτε στη δουλειά σας, το να φοράτε μάσκα είναι προτιμότερο για να προστατευτείτε».
