Μέτρα για την οπαδική βία ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός, ωστόσο είναι μέτρα τα οποία αφορούν είτε αυστηροποίηση των ποινών είτε ανάληψη της πλήρους ευθύνης από την ελληνική αστυνομία και την έξοδο των ΠΑΕ από αυτήν την υποχρέωση. Τα περισσότερα από αυτά τα είχε ανακοινώσει και τα είχε ξαναθεσπίσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη το 2022 αλλά η ίδια απέτυχε να τα εφαρμόσει. Η αποτυχία των μέτρων, η μη εφαρμογή τους, η επανάληψη λαθών, η επανάληψη των ίδιων προτάσεων, η καλλιέργεια φόβου και ανασφάλειας στη χώρα σημαίνουν ακριβώς πολιτική ευθύνη και αποτυχία.
Πολιτική ευθύνη που δεν αναλήφθηκε από κανέναν.
Φυσικά, η κυβέρνηση έχει ανακαλύψει μια νέα γραμμή άμυνας σε κάθε αποτυχία της. 1ον τονίζει ότι αυτά είναι περιστατικά που συμβαίνουν παντού, 2ον ότι θα μπορούσαν να είχαν συμβεί πολύ χειρότερα, 3ον ότι έχουμε έναν γενναίο Πρωθυπουργό που αναλαμβάνει τις ευθύνες του (άραγε τί σημαίνει αυτό; ) και 4ον κατηγορεί την αντιπολίτευση ότι δεν καταθέτει προτάσεις.
Επανέρχομαι, μετά από όλα αυτά τα γεγονότα, με προτάσεις που είχαμε συζητήσει στη Βουλή και το 2022 αλλά και με νεότερες προτάσεις που δεν επιδίδονται απλά στον ποινικό λαϊκισμό των αυστηρότερων ποινών.
Καταρχήν – πέρα από τα ισχύοντα – άμεσες παρεμβάσεις οφείλουν να γίνουν στους χώρους συνάθροισης, δηλαδή στάδια, γήπεδα κλπ. Με έλεγχο της πρόσβασης, με καθορισμό προσβάσιμων και μη χώρων, με σπάσιμο των μεγάλων κερκίδων σε μικρότερα τμήματα, με είσοδο με ονομαστικά εισιτήρια και θέσεις. Με τη σωστή χωροθέτηση των βασικών υποδομών ώστε να μην δημιουργείται συνωστισμός και άρα χώροι στοχευμένων επιθέσεων. Με χρήση σχετικών πινακίδων που θα καθοδηγούν, ενημερώνουν και προειδοποιούν ορθά θεατές και οπαδούς για το τρόπο που θα κινηθούν, από που θα εισέλθουν κι εξέλθουν στα γήπεδα, για την παροχή τροφής κλπ. Ακόμη, οι ΠΑΕ θα πρέπει να μελετήσουν τον επανασχεδιασμό των υποδομών των αθλητικών εγκαταστάσεων όπου παρατηρούνται συχνότερα επεισόδια (προστατευτικές κι ελεγχόμενες σήραγγες ή περιβλήματα για οικογένειες, ευάλωτους πληθυσμούς).
Κρίσιμη είναι και η ύπαρξη επαρκών, ελεγχόμενων και σε κοντινή απόσταση χώρων στάθμευσης ώστε να μην διανύονται μεγάλες αποστάσεις από και προς τους χώρους διεξαγωγής των αγώνων. Το ίδιο και για στάσεις των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς.
Σε δεύτερο επίπεδο χρειάζεται να γίνει επανασχεδιασμός σε επίπεδο αθλητικού γεγονότος – διοργάνωσης. Αυτονόητο είναι ότι θα πρέπει να εφαρμόζονται οι προβλέψεις για περιορισμό πώλησης αλκοόλ, απομάκρυνση και απομόνωση επιθετικών οπαδών, άρνηση εισόδου σε γνωστούς βίαιους οπαδούς, έλεγχο εισόδου για αντικείμενα με ανιχνευτές μετάλλων ή μηχανημάτων ακτινών.
Σημαντικό αλλά και προληπτικό ρόλο έχει η αδειοδότηση της διοργάνωσης και η τήρηση των διατάξεων περί ψυχαγωγίας. Η διαδικασία αδειοδότησης μπορεί να βοηθήσει στην άρνηση διεξαγωγής γεγονότος όταν υπάρχει ο κίνδυνος για επικίνδυνες εκδηλώσεις και θα λαμβάνονται υπόψιν όλα τα δεδομένα. Η αδειοδότηση μπορεί να απαιτεί συμμόρφωση με προδιαγραφές επιπέδου θορύβου, συγκεκριμένο αριθμό προσωπικού ή να θέσει περιορισμούς σχετικά με τον αριθμό των συμμετεχόντων. Η αστυνομία μπορεί, εφαρμόζοντας το νόμο, να τιμωρήσει τους διοργανωτές εκδηλώσεων, ομάδες, διοικήσεις που δεν συμμορφώνονται με την αδειοδότηση.
Σημαντικό ρόλο όμως μπορεί να έχουν και μέτρα δημοσιότητας των συνεπειών των βίαιων συμπεριφορών, με σχετικές ενημερωτικές εκστρατείες. Ανάλογες δράσεις ευαισθητοποίησης μπορούν να γίνουν σε διάφορα κοινά (οπαδούς, αθλητές, νέους, άνδρες – γυναίκες, προώθηση της εικόνας μιας οικογενειακής εμπειρίας για αθλητικές διοργανώσεις).
Τρίτο κρίσιμο σημείο παρέμβασης σε μια διοργάνωση έχει να κάνει με το προσωπικό ασφαλείας που πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένο και να κατανοεί πλήρως τις αρμοδιότητές του. Ταυτόχρονα να ενσωματώνεται κάθε σύγχρονη τεχνολογία στην λειτουργία και δράση του.
Δημιουργία αποτελεσματικού κέντρου διαχείρισης κρίσεων. Ήδη σήμερα υπάρχει μια ανάλογη δομή. Ωστόσο πρέπει να οργανωθεί πιο συστηματικά, με περισσότερες αρμοδιότητες και πιο αποτελεσματικά. Τα εμπλεκόμενα μέρη θα πρέπει να σχεδιάσουν ένα κέντρο διοίκησης για τη γρήγορη και αποτελεσματική μετάδοση πληροφοριών μεταξύ των παραγόντων διοργάνωσης και ελέγχου μιας αθλητικής εκδήλωσης (π.χ. αστυνομία, ιατρικό, πυροσβεστικό και προσωπικό σταδίου, εκπρόσωποι ομάδων, παρατηρητές κλπ). Σε ένα τέτοιο κέντρο μπορούν να αξιολογούνται οι εικόνες από κάμερες ή ο έλεγχος απευθείας του πλήθους.
Μετά από οποιαδήποτε διοργάνωση θα πρέπει να συγκαλείται μια σύσκεψη που θα περιλαμβάνει εκπροσώπους όλων των εμπλεκόμενων φορέων ενός αθλητικού γεγονότος με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών για το τί λειτούργησε και ποιες στρατηγικές πρέπει να τροποποιηθούν. Μια τέτοια αποτίμηση θα βοηθήσει να βελτιωθούν οι τακτικές αντιμετώπισης της αθλητικής βίας.
Σε όλα τα παραπάνω δοκιμάζεται η ετοιμότητα, η ικανότητα, η αποτελεσματικότητα και ανταποδοτικότητα ενός κράτος δικαίου που καλλιεργεί και προστατεύει την ασφάλεια των πολιτών. Όσο αυτά δεν είναι αυτονόητα τόσο οι πολίτες απομακρύνονται από ένα τέτοιο κράτος.
Ο Άγγελος Τόλκας είναι Δικηγόρος, τέως Βουλευτής και Υφυπουργός
